Zeeotters blijken razend slimme beestjes, die op sommige vlakken niet onderdoen voor chimpansees of dolfijnen. Zo gebruiken ze gereedschap om grotere prooidieren te kunnen eten.
Dat levert nog meer voordelen op. Ze hebben bijvoorbeeld minder tandschade doordat ze het gereedschap gebruiken om hun prooi open te maken. Het zijn wel vooral de vrouwtjesotters die met de tools weten om te gaan.
Otterspotters
Dat toonden onderzoekers van de University of Texas aan, die vrijwillige otterspotters vroegen om een kleine tweehonderd zeeotters te volgen. De dieren leefden voor de kust van Californië en waren uitgerust met zendertjes. Zo zagen ze hoe de met uitsterven bedreigde dieren rotsen, schelpen en vuilnis gebruikten om een prooi een kopje kleiner te maken. Het gereedschap zorgde er ook voor dat de tanden van de otters minder beschadigd raakten. Dat is nog nooit eerder aangetoond.
Ter compensatie
“Het varieert hoe vaak zeeotters gereedschap gebruiken”, begint Chris Law van de Texaanse universiteit. “De vrouwtjes gebruiken het waarschijnlijk om te compenseren voor hun kleinere lichaam en zwakkere bijtkracht. Door het gereedschap kunnen ze meer eten binnenkrijgen, ook omdat het grootbrengen van jongen hen veel energie kost, waardoor ze veel voedsel nodig hebben. De studie toont aan dat het gebruik van gereedschap belangrijk is om te overleven.”
Steeds minder voedsel
Het gereedschap lijkt ook steeds belangrijker te worden voor de zeeotters, want het voedsel dat hun voorkeur heeft zoals zeeoren of zee-egels is niet lastig open te breken, maar wordt wel steeds schaarser in hun leefgebied. Daarom jagen de otters meer en meer op krabben, mosselen en kleine zeeslakken. Die zijn veel harder en kunnen daardoor hun tanden beschadigen bij het openbreken. Het gereedschap biedt daarbij dus uitkomst.
Tanden broodnodig
Dat is niet alleen prettiger, maar ook belangrijk om te overleven, omdat zeeotters hun tanden nodig hebben om hun voedsel te kauwen. Raken die versleten of beschadigd dan kunnen de dieren verhongeren. Het gereedschap maakte het dus makkelijker om over te stappen op ander voedsel. Maar dit geldt vooral voor de vrouwtjesotters, die beduidend minder schade aan hun gebit hebben dan de mannetjes, blijkt uit de studie.
Vrouwtjesotters gebruikten vaker gereedschap en konden daardoor hardere en grotere prooidieren eten dan de otters die geen gereedschap gebruikten. De vrouwtjes aten zelfs schelpdieren die 35 procent harder waren dan wat de mannetjes naar binnen werkten.
Net als bonobo’s
Otters zijn niet de enige diersoort waarbij de vrouwtjes vaker gereedschap gebruiken dan de mannetjes. Dat gebeurt ook bij dolfijnen, bonobo’s en chimpansees. En vermoedelijk om dezelfde reden: daarmee compenseren ze hun kleinere omvang en mindere kracht. Bij deze soorten brengen doorgaans ook de vrouwtjes het nageslacht groot. Zij geven het gebruik van gereedschap zo door aan hun jongen.
Bedreigde diersoort
De zuidelijke zeeotter staat op de lijst van bedreigde diersoorten in de VS. Er zijn er nog maar drieduizend in Californië. Een groot probleem want ze spelen een cruciale rol in het mariene ecosysteem door te jagen op zee-egels, die kelp eten. Dit zijn grote, bruine algen die dichte onderwaterbossen vormen.
Behalve aan de westkust van de VS komt de zeeotter ook nog voor aan de noordkust van Azië. Naast de zuidelijke zeeotter heb je nog de Aziatische of gewone zeeotter en de Alaska- of noordelijke zeeotter. Er is lang op de dieren gejaagd voor hun pels. Daardoor stortte de populatie in van 150.000 tot 300.000 otters naar 1000 à 2000 dieren. Sinds het jachtverbod en grote inspanningen om de soort te herstellen, is het aantal zeeotters weer flink toegenomen. Het wordt beschouwd als een belangrijk succes voor de natuurbescherming.
