Zeegras kan kusterosie met maar liefst 70 procent verminderen: aanplanten dus?

De zee verslindt grote stukken land, vooral als stormen de kust teisteren. We kunnen dan een beetje extra zeegras goed gebruiken om het zand vast te houden.

Zeegras kan de kusterosie met maar liefst 70 procent verminderen, blijkt uit een nieuwe studie van de University of Gothenburg. Hun wortels houden het zand vast, zodat het niet mee wordt gezogen door de zee.

De Zandmotor
Kusterosie is een wereldwijd probleem dat meestal wordt bestreden door nieuw zand op te spuiten aan de kust op de plaatsen waar de grootste schade wordt aangericht. In Zweden, waar het onderzoek is uitgevoerd blijkt 12 procent van de kust kwetsbaar voor erosie, maar eigenlijk speelt het probleem langs de hele Europese kustlijn. In sommige landen zoals bij ons wordt de kust versterkt door dijken en zeeweringen. Ook heeft Rijkswaterstaat voor de kust van Den Haag een grote hoeveelheid zand opgespoten waardoor een schiereiland is gevormd van zo’n 128 hectare, oftewel 256 voetbalvelden, dat de Zandmotor wordt genoemd. Wind, golven en de stroming van het water verspreiden het zand langs een groot deel van de Nederlandse kust, waardoor die op een natuurlijke manier aangroeit.

Maar er zijn ook andere manieren om kusterosie tegen te gaan, bijvoorbeeld door de aanplanting van zeegras. “We hebben ontdekt dat zeegrasvelden voor de kust zeer succesvol zijn in het beperken van erosie. We wisten al dat de velden functioneren als golfbrekers, maar nu hebben we ook aangetoond dat hun wortels de zandduinen onderwater vasthouden en ze op die manier versterken”, vertelt zeebioloog Eduardo Infantes van de Zweedse universiteit. Dat komt omdat de wortels in elkaar grijpen en zo grote matten vormen, waar het zand in blijft hangen.

Unieke plant
Zeegras groeit volop bij ons in de Noordzee en vormt een ecosysteem op zich, schreven we eerder al. Het is eigenlijk geen gras, maar een landplant die zich heeft aangepast aan zout water. Dat maakt hem meteen zo bijzonder: het is de enige plant die onderwater groeit én echte wortels heeft. Alle andere zeeplanten zitten slechts vast aan de bodem, maar ze halen hun voedsel uit het water. Zeegras wordt indirect bedreigd door klimaatverandering: in periodes van droogte en extreme hitte levert zeegras geen zuurstof meer aan schelpdieren. Die sterven daardoor samen met hun sulfide-etende bacteriën. Daardoor hoopt sulfide zich op in de zeebodem en vergiftigt het zeegras. En dat zeegras is niet alleen belangrijk voor CO2-opslag, maar dus ook voor het behoud van de kustlijn, die ons moet beschermen tegen de almaar stijgende zeespiegel.

Ook in Zweden zien ze de zeegrasvelden kleiner worden. Tegelijkertijd neemt door klimaatverandering het risico op zware stormen toe, die steeds vaker en heviger op de kwetsbare kust beuken. Ongeveer 8 procent van de wereldbevolking leeft in gebieden die minder dan 10 meter boven zeeniveau liggen. Door de stijgende zeespiegel én hevigere stormen zijn de gevolgen van kusterosie voor deze mensen nog groter.

Storm nabootsen
“Daarom is het zo belangrijk om de zeegrasvelden die er nu nog zijn beter te beschermen en nieuw zeegras aan te planten op plekken waar het verdwenen is. In onze studie hebben we succesvolle pogingen gedaan om zeegrasvelden voor de Zweedse westkust te herstellen, maar er moet heel gedetailleerd onderzoek worden gedaan om het aanplanten van zeegras ook elders te laten slagen”, aldus hoofdonderzoeker Infantes.

Voor deze studie namen de onderzoekers monsters van zanderige sedimenten met en zonder zeegras en plaatsten die in een grote tank waarin golven konden worden nagebootst. De experimenten lieten zien dat het zand veel minder afkalfde door de golven als er zeegras in groeide. De onderzoekers namen ook monsters van een modderige zeebodem, maar daarbij was het effect van het zeegras minder groot. Dat is echter niet zo belangrijk, omdat modderige zeebodem vooral voorkomt in baaien en fjorden waar de golven toch al minder hevig zijn.

Echte golven
De volgende stap voor de onderzoekers is om uit het laboratorium te komen en metingen te gaan doen van zanderosie aan een echte kust. Daarbij kunnen stromingen, waterverkeer en instromend water van rivieren invloed hebben op de erosie. “Het is moeilijker in het veld, maar wij hebben realistische stormgolven nagebootst in onze experimenten en het zeegras had duidelijk een beschermend effect tegen erosie. Dus ik verwacht dat we dezelfde effecten in het veld zullen aantonen”, aldus Infantes.

Bronmateriaal

"Seagrass roots strongly reduce cliff erosion rates in sandy sediments" - Marine Ecology Progress Series

Afbeelding bovenaan dit artikel: Velvetfish / Getty (via Canva.com)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd