Worsteling voor de menstruatie is in het brein zichtbaar

Chagrijnig, gestrest en somber: vrouwen – maar vooral de mensen die met hen samen moeten leven – hebben het in de dagen voor de menstruatie niet gemakkelijk. Onderzoekers tonen nu aan dat die hormonale grillen ook in de hersenen zichtbaar zijn.

Onderzoeker Lindsey Ossewaarde verzamelde een aantal vrouwen die geen hormonale anticonceptie gebruikten en scande hun hersenen gedurende de menstruatiecyclus. Ze ontdekte dat een aantal gebieden in de hersenen kort voor de menstruatie actiever werden. Het ging met name om de delen die betrokken zijn bij het reguleren van de emoties en het uitzien naar beloningen.

Eng
De dames kregen op verschillende momenten in hun cyclus enge filmpjes te zien. Terwijl de vrouwen de filmpjes bekeken, werd een hersenscan gemaakt. Vlak voor de menstruatie konden de vrouwen veel minder spanning verdragen: dat was merkbaar aan een hogere hartslag en veranderingen in de amygdala (het deel van de hersenen dat onder meer betrokken is bij gevoelens van angst). De activiteit in de amygdala verandert ook als er geen extra stress is. “Het grijze stof-volume neemt kort voor de menstruatie toe en erna af. Dat wil zeggen dat de amygdala plasticiteit kan vertonen,” vertelt Ossewaarde. “Daar waren al wel aanwijzingen voor dat dat überhaupt zou kunnen, maar nieuw is dat het ook kan plaatsvinden onder invloed van hormonen.”

Seks of shoppen
Vrouwen die bijna ongesteld worden, krijgen ook zin in bepaalde dingen. Zo hebben ze bijvoorbeeld meer zin in eten, seks, winkelen en schoonmaken. “Dergelijk gedrag heeft te maken met motivatie en beloning; in de vakliteratuur vallen dan de termen wanting en liking. Bij liking gaat het om het snel consumeren van een beloning, bij wanting om het anticiperen daarop. Trek hebben maar uitstellen – ex-rokers zal het bekend voorkomen – kan leiden tot craving ofwel hunkeren. Dat klinkt negatief, maar het wekt wel motivatie op en geeft energie. Wat ik voor het eerst heb aangetoond, is dat je bij vrouwen kort voor de menstruatie in het wanting-gebied in de hersenen, het ventraal striatum, meer activiteit ziet dan daarna.”

Ossewaarde toont met haar onderzoek aan dat de hersenen van vrouwen zich gedurende de cyclus ontwikkelen. Dat betekent dat de hersenen van vrouwen op bepaalde momenten cruciaal verschillen van die van de mannen. En dat is nuttige informatie voor hersenonderzoekers. Nu maken zij vaak gebruik van mannen voor hun studies, omdat het brein van de vrouw onderhevig is aan hormoonschommelingen. Ossewaarde laat zien dat de resultaten die die onderzoeken opleveren lang niet altijd representatief zijn voor vrouwen.

Bronmateriaal

Persbericht Radboud Universiteit

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd