Wormen en kreeftjes krabbelden na grootste massa-extinctie ooit als eerste weer op

Een nieuwe studie onthult de opmerkelijke veerkracht van onopvallende kleine en zachte diertjes.

Zo’n 252 miljoen jaar geleden gebeurde er op onze planeet iets catastrofaals. Zo’n 95 procent van al het leven op aarde werd door een rigoureuze klimaatverandering bruut van de aardbodem geveegd. Wetenschappers bestempelen deze massa-extinctie, die plaatsvond gedurende de overgang van het Perm naar het Trias, als de grootste ooit. Het duurde vervolgens miljoenen jaren voordat soorten zich herstelden. En nu hebben onderzoekers ontdekt welke diertjes het meest veerkrachtig waren en als eerste weer opdoken.

Zuid-China
Onderzoekers reisden voor de studie af naar Zuid-China. En dat is niet zonder reden. “De massa-extinctie aan het einde van het Perm en het herstel van het leven in het vroege Trias zijn in heel Zuid-China zeer goed gedocumenteerd,” licht onderzoeker Michael Benton toe. Op enkele plaatsen zijn er zelfs enorme aantallen prachtig bewaard gebleven fossielen gevonden. “Deze fossielen laten ons zien wanneer en waar bepaalde dieren tijdens het vroege Trias floreerden,” aldus Benton.

Reconstructie
Het team boog zich over de achtergelaten sporen en holletjes ontdekt op de Zuid-Chinese zeebodem. Vervolgens konden ze naar aanleiding daarvan reconstrueren hoe het leven in de zee zich na de catastrofale massa-extinctie herstelde. “We waren in staat om het herstel van zowel de benthos (de organismen die leven op of rondom de zeebodem,red.), nekton (de organismen die zich actief in de waterkolom kunnen verplaatsen, red.) als zachte, gravende diertjes in kaart te brengen,” aldus Benton.

Wormen en kreeftjes
Welke diertjes na de grootste massa-extinctie ooit als eerste weer opkrabbelden? Dat waren zogenoemde detrivoren; dierlijk organismes die zich voeden door bezinksel op de waterbodem en waterplanten te eten. “Het gaat dan om wormen en kreeftjes,” zegt onderzoeker Alison Cribb. “Het herstel van filtervoedende organismen (niet-mobiele diertjes die zich met name voeden met plankton en ander in het water zwevend voedsel, red.) zoals armpotigen, mosdiertjes en veel tweekleppigen duurde veel langer.”

Veerkracht
De studie onthult de opmerkelijke veerkracht van onopvallende zachte en kleine diertjes zoals wormen en kreeftjes, die blijkbaar als eerste weer opdoken. “In het begin bestonden er slechts een paar overlevenden,” vertelt onderzoeker Chunmei Su. “Vervolgens begonnen diertjes die in diepe wateren leven zich het eerst te herstellen.” De onderzoekers vermoeden bovendien dat detrivoren weleens de reden kunnen zijn dat het relatief lang duurde voordat filtervoedende organismen op het toneel verschenen. “Detrivoren maakten er mogelijk op de zeebodem een behoorlijke puinhoop van,” stelt Cribb. “Het water zou erg vervuild kunnen zijn geweest met modder, waardoor filtervoedende organismen niet goed op de zeebodem konden gedijen.” Toch waren filtervoedende organismen zeker niet de laatste die terugveerden. “Sommige dieren, zoals koralen, waren volledig verdwenen,” zegt onderzoeker Zhong-Qiang Chen. “Koraalriffen kwamen vervolgens pas echt veel later terug.”

Belangrijk
Waarom het belangrijk is om meer over de massa-extinctie, die 252 miljoen jaar geleden plaatsvond, te leren? “Het antwoord is dat deze crisis aan het einde van het Perm – en die zo verwoestend was voor het leven op de planeet – werd veroorzaakt door de opwarming van de aarde en de verzuring van de oceaan,” legt onderzoeker Xueqian Feng uit. En dat klinkt je misschien wel bekend in de oren; soortgelijke omstandigheden zien we namelijk vandaag de dag. “Blijkbaar waren zachte diertjes hier beter tegen opgewassen dan organismen met skelet,” aldus Feng.

Zoals gezegd stierf tijdens de Perm-Trias-massa-extinctie zo’n 95 procent van de in de oceaan levende soorten uit. En dat in minder dan 100.000 jaar tijd. Hoewel dat misschien lang lijkt, is dat in geologische termen echt snel. Gedurende deze periode stierf zowat al het leven dat over een tijdspanne van 3.800.000.000 jaar had bestaan, uit. In verhouding komt dit overeen met het uitsterven van 95 procent van het zeeleven in slechts 14 minuten van een jaar! Vervolgens duurde het miljoenen jaren voordat het leven zich herstelde, waarbij blijkbaar kleine, zachte diertjes de beste papieren hadden om hoge CO2-concentraties en opwarming van de aarde het hoofd te bieden.

Bronmateriaal

"Shrimps and worms among first animals to recover after largest mass extinction" - University of Bristol (via EurekAlert)

Afbeelding bovenaan dit artikel: Stevelenzphoto van Getty Images Pro (via canva.com)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd