Wetenschappers verwachtten dat de wolven – die op een eiland voor de kust van Alaska leven – gedoemd waren om een hongerdood te sterven. Maar niet dus…
Tot grote verbazing van onderzoekers schakelden de wolven namelijk tamelijk moeiteloos over op een nieuwe prooi: zee-otters. Het is een vrij uniek verhaal, zo stellen wetenschappers in het blad PNAS. Het is voor zover bekend namelijk voor het eerst dat zee-otters – zelf roofdieren – de belangrijkste voedselbron voor een op het land levend roofdier worden.
Herten
In 2013 koloniseren wolven het onbewoonde Pleasant Island; een eiland dat gerekend kan worden tot Alaska en zo’n anderhalve kilometer van het vasteland verwijderd is. De wolven zwommen er gewoon naartoe, zo vertelt onderzoeker Taal Levi aan Scientias.nl. En eenmaal daar aangekomen, openen ze de jacht op herten; hun belangrijkste bron van voedsel op dit eiland. Het aantal herten neemt schrikbarend snel af. En toen de wolven eenmaal de meeste herten verorberd hadden, verwachtte Levi dat ze het eiland spoedig weer zouden verlaten of simpelweg zouden sterven. Maar dat gebeurt niet. In plaats daarvan blijven de wolven op het eiland rondhangen en neemt hun aantal zelfs toe. Een nieuw onderzoek helpt nu verklaren hoe dat kan; de wolven blijken een opmerkelijke – maar absoluut noodzakelijke – ommezwaai in hun dieet te hebben gemaakt.
De ommezwaai
De onderzoekers trekken die conclusie nadat ze tussen 2015 en 2021 met behulp van zendertjes de bewegingen van de roedel op Pleasant Island volgden. Ook analyseerden ze in diezelfde periode de uitwerpselen van deze wolven. het onderzoek wijst uit dat het dieet van de wolven in 2015 nog voor 75 procent uit hertenvlees bestond, terwijl de overige 25 procent ten koste van zee-otters ging. Maar in 2017 – slechts twee jaar later dus – bestond het dieet van dezelfde wolven voor het leeuwendeel (57 procent) uit het vlees van zee-otters en voor slechts 7 procent uit hertenvlees. En dat bleef in de jaren erna zo.
Twee toproofdieren
Het is opzienbarend, vindt Levi. “Zee-otters zijn beroemde roofdieren in ecosystemen nabij de kust en wolven zijn één van de meest beroemde toproofdieren op het land. Dus het is best verrassend dat zee-otters de belangrijkste voedselbron voor wolven zijn geworden. Je hebt hier toproofdieren die toproofdieren nuttigen.”
Actief jagen
En het is niet zo dat de wolven daarbij genoegen moeten nemen met zee-otters die dood aanspoelen. Nee, alles wijst erop dat de wolven ook echt actief op zee-otters jagen. “Ze stalken ze, jagen erop, doden ze en slepen ze op het land – tot boven de vloedlijn – om ze op te eten,” aldus onderzoeker Gretchen Roffler. En ook dat is best bijzonder. “Zo af en toe een zee-otter eten die dood aangespoeld is, dat is niet ongebruikelijk. Maar het feit dat wolven zoveel zee-otters eten, wijst erop dat dit gedrag inmiddels wijdverspreid is binnen de roedel en dat het iets is wat ze ook heel snel hebben leren doen.” “Het is een onverwacht resultaat dat wolven niet alleen zee-otters eten, maar er ook op jagen en weten te overleven door voornamelijk zee-otters te eten,” concludeert Levi.
Zee-otters niet in het gedrang
Het roept natuurlijk de vraag op of de wolven nu niet bezig zijn om opnieuw een favoriete prooi over de kling te jagen. Maar zover gaat het niet komen, denkt Levi. “We denken niet dat wolven van invloed zijn op zee-otterpopulaties. Zee-otters komen heel overvloedig voor en komen zelden aan land, maar wanneer ze dat doen, zijn ze wel kwetsbaar.”
Weinig hoop voor herten
Tegelijkertijd lijkt de overstap op zee-otters de door toedoen van wolven ingestorte hertenpopulatie niet te kunnen redden. “We weten niet zeker hoelang de wolven kunnen overleven nu er vrijwel geen herten op het menu meer staan,” aldus Levi. “Maar als de wolven het ook op lange termijn redden, verwachten we dat herten schaars zullen blijven.”
Dat zee-otters anno 2023 de (voorlopige) redding zijn gebleken van wolven op Pleasant Island blijft bijzonder. En een dikke eeuw geleden was het zelfs ondenkbaar geweest. Want in de negentiende en twintigste eeuw werden zee-otterpopulaties in deze regio weggevaagd doordat er – omwille van hun bont – intensief op zee-otters gejaagd werd. Pas sinds enkele decennia zijn de populaties – door reïntroductie van zee-otters en diverse beschermingsmaatregelen – weer hersteld. En dat leidt dus, zo blijkt uit dit onderzoek, tot interessante, nieuwe interacties. En die gaan we mogelijk ook op andere plaatsen zien, zo stelt Levi. “Als het herstel van zee-otterpopulaties in Noord-Amerika doorzet, kan dit een substantiële impact hebben op de dynamiek tussen op het land levende roofdieren en hun prooien.”
