Wij hebben JUICE (en die is heel wetenschappelijk verantwoord!)

Nee, geen sappige roddels of vage geruchten om je bij te verkneukelen, maar een heuse ruimtemissie naar misschien wel de spannendste hemellichamen in ons zonnestelsel. Maak kennis met JUICE!

Het jaar 2023 is aangebroken. En het aftellen is begonnen. In april van dit jaar gaat – na jarenlang sleutelen en testen – dan eindelijk ESA’s Jupiter Icy Moons Explorer – kortweg JUICE – de lucht in. Een geweldige missie naar Jupiter en enkele van zijn spannendste manen!

Lancering
Zoals het er nu naar uitziet, zal JUICE ergens tussen 5 en 25 april vanuit Kourou (Frans-Guyana) het luchtruim kiezen. Een Ariane 5-raket zal de sonde de ruimte in stuwen, waarna de sonde ook nog eens zwaartekrachtsslingers van de aarde en Venus nodig heeft om bij Jupiter te arriveren. Het wordt een lange reis; aankomst staat vooralsnog gepland voor juli 2031. Zo’n zes maanden voor aankomst zal JUICE echter al beginnen met het observeren van zijn eindbestemming: Jupiter en zijn manen.

WIST JE DAT…
…JUICE in 2021 nog in Nederland was? De sonde arriveerde in april van dat jaar in Noordwijk. Daar werd deze in het ESA ESTEC-testcentrum in de Large Space Simulator geplaatst. In deze simulator werden de omstandigheden waaraan de sonde in de ruimte zal worden blootgesteld, zo goed mogelijk nagebootst. Zo kon worden getest of JUICE onder die omstandigheden naar verwachting functioneert. Na die tests goed te hebben doorstaan, reisde JUICE door naar Toulouse voor meer tests. Laatste halte op aarde is Kourou in Frans-Guyana. Vanaf hier zal JUICE over enkele maanden gelanceerd worden. Ook die lancering is best bijzonder; het is namelijk de allerlaatste lancering waarbij een Ariane 5-raket wordt gebruikt. Na deze lancering wordt overgestapt op de Ariane 6-raket.

De missie
Eenmaal bij Jupiter aangekomen zal JUICE zich – met behulp van een zwaartekrachtsslinger van Jupiters maan Ganymedes – in een baan rond de gasreus nestelen. Eenmaal in een baan rond Jupiter heeft JUICE vier jaar de tijd om de grote geheimen van zowel Jupiter als enkele grote manen van deze gasreus – Europa, Callisto en Ganymedes – te ontrafelen. Het belangrijkste doel van de missie is om te achterhalen hoe potentieel leefbare werelden rond gasreuzen kunnen ontstaan. Daarmee vergroten we niet alleen ons begrip van Jupiter en de manen die daaromheen cirkelen; de bevindingen hebben mogelijk ook implicaties voor de talloze gasreuzen die rond andere sterren cirkelen. Want als er rond een gasreus in ons zonnestelsel potentieel leefbare werelden gevormd kunnen worden, waarom zou dat dan rond gasreuzen buiten ons zonnestelsel niet gebeuren?

Europa
Eén van de werelden waar wetenschappers doorgaans toch een bovengemiddelde interesse voor kennen, is Europa. De maan heeft een ijzig oppervlak, maar aangenomen wordt dat daaronder een vloeibare oceaan te vinden is, waarin wellicht buitenaardse levensvormen op ontdekking wachten. JUICE zal deze maan – die ook wel gezien wordt als één van de beste kandidaten voor buitenaards leven in ons zonnestelsel – tijdens twee scheervluchten in juli 2032 nader onder de loep nemen. Zo zal JUICE onder meer onderzoek gaan doen naar de samenstelling van het oppervlak van Europa en actief gaan zoeken naar vloeibaar water onder het oppervlak. Ook moet JUICE de jacht openen op waterpluimen die aan het oppervlak van Europa ontsnappen. Onduidelijk is nog waar het water in deze pluimen vandaan komt; gehoopt wordt natuurlijk dat het om oceaanwater gaat dat zich op de één of andere manier een weg door de ijskap weet te banen. In dat scenario zouden we die ondergrondse oceaan immers een stuk gemakkelijker kunnen bemonsteren dan gehoopt. Maar op dit moment kan nog niet worden uitgesloten dat het water zijn oorsprong vindt in zilte waterreservoirs die zich in de ijskap zelf bevinden.

Callisto
Maar niet alleen Europa mag zich in de aandacht van JUICE verheugen; de sonde scheert ook enkele malen langs Callisto. Tijdens die scheervluchten zal JUICE deze rijkelijk met kraters bedekte wereld – die mogelijk ook een ondergrondse oceaan verbergt – nader bekijken. Maar de scheervluchten hebben nóg een functie; ze moeten de baan van JUICE zodanig wijzigen dat deze ook de hogere breedtes en polen van Jupiter wat beter kan onderzoeken.

Ganymedes
In 2034 moet JUICE vervolgens geschiedenis schrijven door zich in een baan rond Ganymedes te nestelen. De sonde gaat dan de boeken in als het eerste ruimtevaartuig dat rond de maan van een andere planeet dan de aarde gaat draaien. Vanuit die baan zal JUICE onder meer de magnetosfeer van Ganymedes bestuderen, net als de atmosfeer en het oppervlak van de maan. Ook zal JUICE nader onderzoek gaan doen naar de oceaan die zich vermoedelijk onder het oppervlak schuilhoudt en zo het idee dat ook deze maan potentieel leefbaar is, nader verkennen.

Inslag
Gedurende dit laatste deel van de missie trekt Ganymedes met zijn zwaartekracht behoorlijk aan JUICE. In eerste instantie zal de sonde nog over voldoende brandstof beschikken om tegengas te geven, maar geleidelijk raken ook de reserves van JUICE uitgeput en zal deze steeds dichter naar Ganymedes toe bewegen om uiteindelijk – ergens tegen het einde van 2035 – op de maan in te slaan.

Tegen die tijd zullen we echter al veel meer over Jupiter en zijn potentieel leefbare manen te weten zijn gekomen. Niet alleen dankzij ESA’s JUICE, maar ook dankzij NASA’s Clipper: een orbiter die in 2024 het luchtruim moet kiezen. Clipper zal specifiek onderzoek gaan doen naar de leefbaarheid van Europa en moet een geschikte landingsplek zien te vinden voor de Europa Lander die enkele jaren later op het oppervlak van de fascinerende maan op jacht moet gaan naar sporen van leven.

Bronmateriaal

"JUICE" - ESA
Afbeelding bovenaan dit artikel: ESA / ATG medialab (ruimtevaartuig); NASA / ESA / J. Nichols (University of Leicester) (Jupiter); NASA / JPL (Ganymedes); NASA / JPL / University of Arizona (Io); NASA / JPL / DLR (Callisto en Europa)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd