Mensen die een lange nacht maken, nemen overdag aanzienlijk minder calorieën tot zich, zo blijkt uit een nieuw onderzoek dat onze kijk op gewichtsverlies radicaal kan veranderen.
Steeds meer mensen hebben te maken met overgewicht of obesitas. De oorzaak is helder, zo stelt onderzoeker Esra Tasali, directeur van het Sleep Center van de universiteit van Chicago. “De huidige obesitasepidemie is volgens deskundigen voornamelijk te verklaren doordat mensen meer calorieën tot zich nemen.” Het beperken van het aantal genuttigde kilocalorieën is – zo zal eenieder die wel eens een dieet heeft gevolgd, kunnen beamen – nog niet zo gemakkelijk. Maar Tasali en collega’s hebben nu een verrassend eenvoudige manier gevonden om de calorie-inname behoorlijk terug te dringen: op tijd naar bed gaan.
Eerder onderzoek
Het idee dat bedtijd van invloed is op ons eetgedrag is natuurlijk niet helemaal nieuw. “Eerder laboratoriumonderzoek heeft al aangetoond dat slaapgebrek leidt tot meer honger en eetlust en een grotere inname van voedsel en dus gewichtstoename,” zo vertelt Tasali aan Scientias.nl. Het riep een interessante vraag op: zou het verlengen van de slaapduur dan misschien kunnen leiden tot een geringere inname van voedsel en uiteindelijk misschien zelfs gewichtsverlies?
Nieuwe studie
Om dat uit te zoeken, verzamelden Tasali en collega’s 60 jonge proefpersonen met overgewicht die gewend waren om minder dan 6,5 uur per nacht te slapen. Gedurende twee weken werd de slaaproutine en calorie-inname van alle proefpersonen gemonitord. Vervolgens werd de groep in tweeën gedeeld: de ene groep kreeg een soort slaaptraining, terwijl de andere groep (die dienst deed als controlegroep) deze niet onderging. De training was erop gericht om de slaapduur op te rekken. “We gaven de individuen simpelweg advies omtrent een goede slaaphygiëne, bespraken hun eigen persoonlijke slaapomgeving en gaven tips op maat omtrent dingen die ze anders konden doen om ervoor te zorgen dat ze langer sliepen,” vertelt Tasali.
Nadat de helft van de proefpersonen de slaaptraining had gevolgd, werden alle proefpersonen opnieuw twee weken gevolgd. Daarbij werd opnieuw gekeken naar hun slaaproutine en calorie-inname. En al snel werd duidelijk dat de slaaptraining zijn vruchten afwierp. “We zagen dat de proefpersonen na slechts één coachingssessie al in staat waren om hun gewoontes rond bedtijd zodanig aan te passen dat ze langer sliepen.” Gemiddeld wisten deze proefpersonen hun nachtrust met behulp van de adviezen met 1,2 uur te verlengen. Nog interessanter werd het echter toen de onderzoekers de calorie-inname van de getrainde proefpersonen vergeleken met die van de controlegroep. Gemiddeld bleek de groep die nu aanzienlijk langer sliep dan de controlegroep per dag zo’n 270 calorieën minder tot zich te nemen. Dat is flink: op zichzelf zelfs al genoeg om over een periode van drie jaar – er even van uitgaande dat de verlengde slaapduur in al die jaren voortdurend hetzelfde effect heeft op de calorie-inname – ongeveer 12 kilo af te vallen.
Oorzaak
“Het komt niet alleen doordat mensen (door die langere slaapduur, red.) minder tijd hebben om te eten,” benadrukt Talasi als we haar vragen hoe een betere nachtrust de calorie-inname precies beïnvloedt. “Als je uitgerust wakker wordt, is je stofwisseling en zijn ook andere systemen in je lichaam beter gereguleerd. Je hormonen die de eetlust reguleren zijn afgenomen en je brein vertelt je om minder te eten en je voelt je minder hongerig. Daarnaast spelen mogelijk ook circadiane factoren (oftewel factoren die samenhangen met ons biologische 24-uursritme, red.) een rol.”
Nieuw gereedschap
Het onderzoek kan onze kijk op gewichtsverlies radicaal veranderen, zo denkt Tasali. “Gezonde slaapgewoonten kunnen een nieuw gereedschap zijn in de strijd tegen de obesitasepidemie. Want gewichtsverlies of het behouden van een gezond gewicht draait uiteindelijk allemaal om gedrag en gezonde slaapgewoonten kunnen een nieuw gereedschap zijn dat mensen kunnen gebruiken om zich minder hongerig te voelen en minder calorieën te nuttigen.” In de toekomst zou je je dan ook kunnen voorstellen dat er in gewichtsverliesprogramma’s naast aandacht voor voedsel en beweging ook aandacht is voor het belang van een goede nachtrust. “Dat kan mensen die gewicht proberen te verliezen echt helpen.”
Voor het zover is, is meer onderzoek wel noodzakelijk, zo erkent Tasali. De huidige studie is klein en de proefpersonen zijn slechts vier weken gevolgd. “Meer en langdurigere studies zijn nodig om het verband tussen slaap, energieregulatie en gewicht beter te begrijpen.” In afwachting daarvan kan het echter nooit kwaad om alvast eens kritisch naar je bedtijd te kijken. “Voldoende slapen heeft zoveel voordelen, niet alleen voor het brein, maar ook voor de rest van het lichaam.” Sterker nog: “Een goede nachtrust heeft voordelen voor elke cel in je lijf.”
