En die stofjes leiden tot veranderingen in de darmflora, die weer resulteren in een afname van ontstekingen.
Regelmatig sporten of intensief bewegen, is gezond. Dat weet iedereen. Maar hoe ons gezwoeg in de sportschool of zolderkamer nu precies een positief stempel op onze gezondheid drukt, is lang niet altijd duidelijk. Zo heeft onderzoek bijvoorbeeld lang en breed uitgewezen dat regelmatig bewegen ervoor zorgt dat chronische ontstekingen afnemen. En dat daarmee ook de kans op (ernstige) aandoeningen die uit deze ontstekingen voort kunnen vloeien – zoals kanker, artritis en hartziekten – kleiner wordt. Maar hoe lichaamsbeweging de ontstekingen nu precies terugdringt, is onduidelijk.
Endocannabinoïden
Tenminste: tot voor kort. Want in het blad Gut Microbes onthullen wetenschappers dat ze ontdekt hebben hoe sporten tot een afname van chronische ontstekingen kan leiden. En een sleutelrol blijkt daarin weggelegd voor zogenoemde endocannabinoïden. “Dit zijn cannabis-achtige moleculen die door ons lichaam worden aangemaakt,” zo vertelt onderzoeker Amrita Vijay.
Darmflora
Experimenten wijzen uit dat regelmatig sporten ertoe leidt dat het lichaam meer van deze cannabis-achtige stofjes aanmaakt. En dat leidt vervolgens via een verandering in het darmflora weer tot een afname van ontstekingen. “Wat we in onze studie aantonen, is dat endocannabinoïden en het microbioom in de darmen samen de ontstekingen reguleren,” aldus Vijay. “Ons onderzoek laat zien dat wanneer we sporten, we meer endocannabinoïden aanmaken. En dat leidt tot een verandering in de darmflora: het aantal ontstekingsbacteriën neemt af en het aantal goede bacteriën – die juist ontstekingsremmende moleculen produceren – neemt toe. En zo worden ontstekingen teruggedrongen.”
Experiment
De onderzoekers baseren hun conclusies op een onderzoek onder 78 mensen met artritis (een lang aanhoudende en dus feitelijk chronische ziekte waarbij de gewrichten ontstoken zijn). 38 van de proefpersonen voerden zes weken lang, elke dag 15 minuten lang spierversterkende oefeningen uit. De overige 40 proefpersonen deden niets en vormden de zogenoemde controlegroep. Na zes weken bleken de proefpersonen die elke dag spieroefeningen hadden gedaan minder pijn te ervaren dan de controlegroep. Daarnaast werden in hun darmen meer bacteriën aangetroffen die ontstekingsremmende substanties produceren. Ook bleken de 38 proefpersonen meer endocannabinoïden te hebben aangemaakt en minder ontstekingsstoffen (zogenoemde cytokines) te bezitten.
Zoals gezegd bleek er een sterk verband te zijn tussen de toename in endocannabinoïden en de veranderingen in de darmbacteriën. Sterker nog: zeker een derde van de ontstekingsremmende effecten die de veranderde darmflora voor de 38 proefpersonen had, bleek te herleiden te zijn naar die toename van endocannabinoïden. “We hebben ontdekt hoe substanties die geproduceerd worden door darmbacteriën de interactie aangaan met substanties die geproduceerd worden door onze eigen lichamen en dat vertelt ons weer meer over hoe lichaamsbeweging tot een afname van ontstekingen leidt.”
Implicaties
De bevindingen zijn zeker niet alleen interessant voor mensen met ontstekingsziekten, zoals artritis, zo benadrukt Vijay. Ook gezonde mensen kunnen er hun voordeel mee doen. “Chronische ontstekingen leiden tot verschillende ziekten. En het onder controle houden van die ontstekingen is belangrijk als je gezond en gebalanceerd wilt leven.”
Kleine investering, groot resultaat
Wat opvalt in het onderzoek van Vijay en collega’s is dat de proefpersonen slechts 15 minuten per dag met hun spieroefeningen bezig hoefden te zijn om meer endocannabinoïden en de daaruit voortvloeiende, positieve veranderingen in hun darmflora voort te brengen. “Kortdurende fysieke beweging was inderdaad genoeg om positieve effecten te zien onder mensen met artritis,” bevestigt Vijay desgevraagd. Maar of gezonde mensen met een kwartiertje vergelijkbare inspanning net zo ver komen, is onduidelijk. “Mogelijk moeten gezonde individuen langer bewegen of andere typen oefeningen doen om vergelijkbare effecten te zien. Dat is iets wat nog nader onderzocht moet worden.” In afwachting daarvan is het natuurlijk nooit een slecht idee om dagelijks voldoende te bewegen. “Onze studie laat duidelijk zien dat lichaamsbeweging leidt tot een toename van de lichaamseigen cannabis-achtige stofjes,” stelt Vijay. “En dat kan een positief effect hebben op verschillende aandoeningen.”
Het onderzoek is niet alleen heel interessant, maar ook heel actueel. Want met name de laatste jaren zien we dat de interesse voor cannabisolie en andere vergelijkbare supplementen een vlucht heeft genomen. “Het is goed om te weten dat eenvoudige aanpassingen van de levensstijl – zoals wat meer bewegen – ook de endocannabinoïden kunnen moduleren.”
