Onderzoekers hebben in Zuid-Amerika per ongeluk een wel héél opvallende ontdekking gedaan: de reuzenkolibrie in het noorden van het continent zit genetisch anders in elkaar dan de reuzenkolibrie die in het zuiden woont.
Wat eigenlijk een onderzoek naar vliegafstanden had moeten worden, bleek voor wetenschappers van de Cornell University heel anders uit te pakken. De onderzoekers ontdekten namelijk dat het genoom van de reuzenkolibries in het Peruaanse noorden van Zuid-Amerika verschilt van het genoom van de reuzenkolibries die in het zuidelijke deel van Zuid-Amerika leven, in Chili. Dit betekent dat de reuzenkolibrie dus niet uit één, maar uit twee soorten bestaat. Wetenschapper Chris Witt heeft meegewerkt aan het onderzoek. Hij licht toe: “Het verschil tussen de twee soorten is net zo groot als het verschil tussen chimpansees en bonobo’s. Het is ongelofelijk dat niemand dit eerder ontdekt heeft.” Het onderzoek is gepubliceerd in het blad Proceedings of the National Academy of Sciences.
De Andes
Voor het onderzoek hebben de wetenschappers dus zowel de reuzenkolibries in het noorden als in het zuiden onderzocht. Hier is een belangrijke reden voor: reuzenkolibries uit het noorden van Zuid-Amerika blijven het hele jaar veilig in het noordelijke deel van de Andes, terwijl de zuidelijke populatie juist elk jaar migreert. Het doel van het onderzoek was van origine dan ook om uit te vogelen wáár deze vogels uiteindelijk heen vlogen – en welke afstand ze hierbij aflegden. Voor het onderzoek werden dan ook vogels uit zowel het noorden als uit het zuiden onderzocht en uitgerust met een chip, zodat de onderzoekers deze konden volgen. Tijdens dit proces werd ook het genoom van de vogels onderzocht, wat uiteindelijk dus leidde tot de ontdekking.
Naar de buren
Ondanks de nieuwe ontdekking hebben de onderzoekers ook het antwoord gevonden op hun originele onderzoeksvraag. Voor het onderzoek hebben ze, in totaal, acht reuzenkolibries weten te vangen. Uit het onderzoek blijkt dat veel zuidelijke reuzenkolibries uiteindelijk vanaf de Chileense kunst naar hun noordelijke buren in de Andes migreren. Dit is een afstand van meer dan 8300 kilometer.
Migratie
De resultaten van het onderzoek beantwoorden enkele vragen, maar roepen ook een hoop vragen op. Witt laat weten: “We moeten nog uitzoeken waar deze twee soorten elkaar ontmoeten en hoe ze elkaar behandelen. Wat dat betreft zijn er nog een hoop interessante vragen die we moeten beantwoorden. Zien ze elkaar als competitie? Is de ene soort dominanter dan de andere? Hoe verdelen ze grondstoffen? Mengen ze zich onderling in de wintermaanden, of blijven ze strikt gescheiden?”
Vragen
Ook mede-onderzoeker Jessie Williamson is erg geprikkeld door de nieuwe ontdekkingen. Ze sluit af: “De gevonden vliegafstand van de zuidelijke reuzenkolibrie is waarschijnlijk één van de langste migratieafstanden ooit gemeten voor kolibriesoorten. Wat dat betreft ben ik dan ook erg benieuwd naar de manier waarop de zuidelijke reuzenkolibrie uiteindelijk zo hoog weet te komen. Deze vogels vliegen namelijk in een paar weken tijd vanaf zeespiegelhoogte naar het bovenste gedeelte van de Andes (in Peru, red.). Het zijn een soort miniatuur-bergbeklimmers. Hoe kunnen ze die bewegingen fysiologisch gezien maken?” Het is een vraag die om vervolgonderzoek roept.
In afwachting daarvan, staat inmiddels vast dat dé reuzenkolibrie niet bestaat en er dus eigenlijk twee soorten reuzenkolibries zijn. Daarmee wordt ook weer een beroep gedaan op de creativiteit van de onderzoekers, want die kolibries hebben een wetenschappelijke naam nodig. In hun studie stellen de onderzoekers voor dat de zuidelijke reuzenkolibrie de bestaande wetenschappelijke naam voor reuzenkolibrie houdt en dus als Patagona gigas door het leven gaat. De noordelijke reuzenkolibrie zou dan een nieuwe naam moeten krijgen en als het aan de onderzoekers ligt, wordt dat Patagona chaski.
