Wetenschappers voeren olifant tortilla’s en ontdekken zo iets heel bijzonders

Olifanten blijken superzuigers!

Een olifantenslurf weegt zo’n 100 kilo of meer. Met dat in gedachten zou je niet verwachten dat de olifant erin slaagt om een kwetsbare tortilla heelhuids op te pakken. En toch lukt dat, zo blijkt uit experimenten. Het is te danken aan het feit dat olifanten in staat zijn om klein voedsel letterlijk op te zuigen. En snel ook; ze kunnen objecten met een snelheid van wel 150 meter per seconde ‘inhaleren’.

Kaas en tortilla’s
Dat schrijven Amerikaanse onderzoekers in het blad Royal Society Interface. De onderzoekers filmden olifanten terwijl deze allerlei lekkers verorberden. Zo kregen de olifanten onder meer blokjes kaas en tortilla’s voorgeschoteld.

De beelden wijzen duidelijk uit dat de olifanten meerdere kleine voedingswaren – zoals blokjes kaas – opzuigen. En op vergelijkbare wijze ook in staat zijn om een breekbare tortilla heelhuids op te pakken.

Op basis van hun experimenten schatten de onderzoekers dat olifanten objecten met een snelheid van 150 meter per seconde kunnen inhaleren. Even ter vergelijking: daarmee ligt de snelheid waarmee een olifant een object op kan zuigen zo’n 30 keer hoger dan de gemiddelde snelheid waarmee wij niesen!

Water
De zuigkracht stelt de olifant in staat om met zijn zware en behoorlijk logge slurf toch heel fijne vegetatie – en in de experimenten: krakend verse tortilla’s – tot zich te nemen. Maar het komt ook van pas bij het drinken. Dat is in het filmpje hieronder heel goed te zien. Voor dit filmpje vulden de onderzoekers een tank met water en chiazaadjes. Dankzij de zaadjes wordt goed zichtbaar dat de olifant het water opzuigt. En snel ook; experimenten wijzen uit dat olifanten zo drie liter water per seconde tot zich kunnen nemen.

De onderzoekers ontdekten tevens dat de olifanten hun neusgaten wel 30 procent wijder kunnen maken en zo het nasale volume met 64 procent kunnen vergroten. “Het bewegen van de slurf kost veel energie,” merkt onderzoeker Andrew Schulz op. Daarom is een olifant erbij gebaat om in één beweging zoveel mogelijk water in de slurf op te slaan. “Olifanten hebben een spier in hun hoofd die de neusgaten kan sluiten,” legt Schulz uit. “Wanneer ze water inhaleren sluiten ze de neusgaten, waardoor het water in hun slurf blijft zitten. Vervolgens verplaatsen ze dat water naar hun mond of spuiten het uit door de neusgaten te openen en gelijktijdig lucht via de slurf uit hun longen te persen.” De zuigkracht wordt precies omgekeerd gegenereerd. “Ze inhaleren simpelweg heel snel, met de neusgaten open.”

Betere overlevingskansen
Dat de olifant zo water en voedsel tot zich kan nemen, is verrassend, vindt Schulz. “De meeste dieren die zich al zuigend voeden, leven in het water.” Evolutionair gezien is de aanpak echter wel te verklaren. “Dat olifanten water op kunnen zuigen, zorgt ervoor dat ze geen heel diepe meren nodig hebben. In plaats daarvan kunnen ze water in hun slurven opslaan en op hun lichamen spuiten om af te koelen of het in hun mond spuiten als ze dorst hebben.” Aangezien diepe wateren in het leefgebied van de olifant niet altijd aanwezig zijn, heeft deze aanpassing de overlevingskansen van het dier ongetwijfeld vergroot.

Andere zoogdieren
Het roept natuurlijk de vraag op of er misschien nog andere zoogdieren zijn die met behulp van een behoorlijke zuigkracht voedsel tot zich nemen. “Het is mogelijk, maar niet heel waarschijnlijk,” denkt Schulz. “Andere zoogdieren hebben veel kleinere longen en ook veel kleinere neusgaten, waardoor dat een stuk lastiger wordt.”

Het onderzoek geeft niet alleen meer inzicht in de olifant en dan in het bijzonder de capaciteiten van zijn slurf, maar heeft mogelijk ook implicaties voor de ontwikkeling van robots. “In de robotica is zuigkracht lang gebruikt om objecten te grijpen,” zo schrijven de onderzoekers in hun paper. “Het gedrag dat we hier aantonen kan wellicht dienen als een inspiratiebron voor het gebruik en ontwerp van dergelijke robots.”

Bronmateriaal

"Suction feeding by elephants" - Royal Society Interface
Interview met Andrew Schulz
Afbeelding bovenaan dit artikel: Kirsi Kataniemi from Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd