Wetenschappers stuiten op ‘levend fossiel’ voor de kust van Californië

Gedacht werd dat het schelpdiertje al enige tijd was uitgestorven. Toch trof een onderzoeker nietsvermoedend een springlevend exemplaar aan.

Wanneer er een nieuw diersoort wordt ontdekt, is dat natuurlijk altijd spannend. Maar dat geldt al helemaal als je op een soort stuit waarvan iedereen dacht dat ie al uitgestorven was. Het overkwam onderzoeker Jeff Goddard. Hij trof een kleine kokkel, voorheen alleen bekend uit het fossielenbestand, onverwacht springlevend aan op een plek die ook nog eens uitvoerig bestudeerd is.

Zoeken naar naaktslakken
Op een middag in november zocht Goddard nabij Naples Point (gelegen net ten westen van de Amerikaanse plaats Santa Barbara in Zuid-Californië) tussen de rotsen naar naaktslakken, toen ineens een paar kleine, doorzichtige tweekleppigen zijn aandacht trokken. “Hun schelpen waren slechts 10 millimeter groot,” herinnert de onderzoeker zich. “Maar toen ze zich uitstrekten en begonnen te zwaaien met een fel wit gestreept ledemaat, dat overigens ook nog eens langer is dan hun schelp, realiseerde ik me dat ik deze soort nog nooit eerder had gezien.” Verbaasd en in de overtuiging dat het dier zeldzaam was, liet hij de kokkels ongemoeid.

Negen jaar later
Hoewel Goddard enkele foto’s van de schelpdieren had gemaakt, bleken deze niet voldoende om ze als een nieuwe soort aan te merken. Na enkele mislukte pogingen om de kokkel op de plek waar de onderzoeker het voor het eerst had gezien, te vangen, gaf hij het op. Het beestje was nergens meer te bekennen. Pas negen jaar later, toen de onderzoeker nietsvermoedend een steen omdraaide, stond hij ineens weer oog in oog met het mysterieuze diertje.

Foto van Cymatioa cookie, de al lang verloren gewaande kokkel aangetroffen in Zuid-Californië. Afbeelding: Jeff Goddard

Nadat Goddard alle wetenschappelijke literatuur had doorgespit, kwam hij tot de ontdekking dat de soort voor de wetenschap al bekend was: het werd voor het eerst beschreven in 1937 door een wetenschapper die rond Los Angeles meer dan een miljoen fossielen verzamelde. Dit betekende dat de onderzoeker dus niet op een nieuw diersoort was gestuit, maar op een heus ‘levend fossiel’. “Het is heel ongebruikelijk om een levende soort te vinden die voorheen alleen bekend was uit het fossielenbestand,” vertelt hij. “En al helemaal als je deze vindt in een regio die zo goed bestudeerd is als Zuid-Californië.”

Cymatioa cooki
Het tweekleppige schelpdiertje, dat ondertussen de naam Cymatioa cooki draagt en uitvoerig is beschreven in het vakblad Zookeys, blijkt dus toch niet al duizenden jaren uitgestorven. “Hoewel onze vondst misschien wat minder indrukwekkend is dan de beroemde Coelacanth of het diepzeeweekdier Neopilina galatheae – waarvan men dacht dat ze al 400 miljoen jaar geleden verdwenen waren – stamt het wel uit de tijd van de wonderlijke dieren die bewaard zijn gebleven in de La Brea-teerputten,” zegt Goddard.

Meer over de La Brea-teerputten
De La Brea-teerputten is een gebied in de Amerikaanse stad Los Angeles, waar grote hoeveelheden fossielen zijn gevonden, waaronder veel uitgestorven diersoorten. Denk aan de mammoet, reuzenwolf, kortsnuitbeer, grondluiaard, holenleeuw en de sabeltandtijger. Ook zijn hier de 10.000 jaar oude resten van een mens gevonden. De oudste bot- en houtresten zijn ongeveer 38.000 jaar oud.

Een prangende vraag is natuurlijk hoe de mysterieuze kokkel, ondanks zijn kleine voorkomen en goed verstopte leefomgeving, er zo lang in is geslaagd onopgemerkt te blijven. “Er worden al zo lang schelpen in Zuid-Californië verzameld,” zegt Goddard. “Ook zijn er genoeg mensen die het leuk vinden om naar veel moeilijker te vinden microweekdieren te zoeken. Het is daarom lastig te geloven dat niemand eerder het schelpdier heeft gezien.”

Goddard vermoedt dat de kokkels vanuit het zuiden, tijdens verschillende hittegolven tussen 2014 en 2016, door zeestromingen zijn meegevoerd. Door deze hittegolven konden veel mariene soorten hun verspreidingsgebied verder naar het noorden uitbreiden. Dit zou volgens de onderzoeker kunnen verklaren waarom niemand vóór 2018 Cymatioa cooki rondom Naples Point heeft waargenomen, inclusief Goddard zelf, die hier al sinds 2002 naarstig naar naaktslakken zoekt.

Bronmateriaal

"Rare fossil clam discovered alive" - University of California - Santa Barbara

Afbeelding bovenaan dit artikel: Jeff Goddard

Fout gevonden?

Interessant voor jou

Voor jou geselecteerd