Zo blijken wolven in Nederland eigenlijk nauwelijks schapen te eten, maar zich op de Veluwe vooral te voeden met wilde hoefdieren, zoals reeën, wilde zwijnen en edelherten, terwijl ze in Drenthe naast reeën, ook natuurrunderen nuttigen.
Tot die conclusie komen onderzoekers nadat ze 735 uitwerpselen van wolven verzamelden en analyseerden. Aan de hand van prooiresten en DNA dat in de uitwerpselen werd aangetroffen, probeerden de onderzoekers een beeld te krijgen van wat de wolven hadden gegeten. Het onderzoek onthult dat het voedingspatroon van wolven van plek tot plek, maar ook van seizoen tot seizoen verschilt.
Op de Veluwe en in Drenthe
Zo blijken wolven op de Veluwe bijvoorbeeld veel wilde zwijnen te nuttigen; resten van wilde zwijnen werden in 62 procent van de op de Veluwe aangetroffen wolvendrollen teruggevonden. Ook eten de wolven hier veel reeën (aanwezig in 56 procent van de wolvendrollen) en edelherten (aanwezig in 32 procent van de uitwerpselen). Ook schapen staan zo af en toe op het menu; resten ervan werden in 5 procent van de wolvenuitwerpselen teruggevonden. Ondertussen is het in Drenthe weer heel anders. Daar blijken wolven zich het vaakst tegoed te doen aan reeën; resten daarvan werden in 63 procent van de uitwerpselen teruggevonden. Opvallend is verder dat de wolven zich in Drenthe ook vaak voeden met natuurrunderen die worden ingezet voor natuurbeheer. Resten hiervan waren aanwezig in 43 procent van de uitwerpselen. Daarnaast eten wolven in Drenthe soms ook schapen; resten daarvan werden in 10 procent van de uitwerpselen teruggevonden.
De verklaring
Dat het wolvendieet in Drenthe heel anders is dan op de Veluwe, denken de onderzoekers wel te kunnen verklaren. Waar de Veluwe een vrij grote diversiteit aan wilde hoefdieren kent, komen in Drenthe vrijwel alleen reeën in het wild voor; edelherten, damherten en wilde zwijnen zijn er niet of nauwelijks. Het lijkt de wolf ertoe te dwingen zijn dieet in andere richtingen uit te breiden. En dan blijken runderen die worden ingezet voor natuurbeheer en die heel lang zonder roofdieren hebben geleefd, een goed alternatief. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat de onderzoekers niet uit de uitwerpselen kunnen aflezen of de wolven de runderen ook echt doden of zich enkel tegoed doen aan de karkassen van runderen die een natuurlijke dood zijn gestorven.
Van seizoen tot seizoen
Het wolvendieet verschilt niet alleen van plek tot plek, maar ook van seizoen tot seizoen, zo blijkt uit het onderzoek. Zo blijken wolven tussen april en juni – als zowel de wolven als de hoefdieren hun jongen op de wereld zetten – veel meer jonge wilde zwijnen en kalveren van herten te nuttigen. “De dieetvariatie per regio en per seizoen laat zien dat wolven opportunistische dieren zijn met een groot aanpassingsvermogen,” stelt onderzoeker Kevin Groen, verbonden aan de Universiteit Leiden.
Schapen
Het onderzoek geeft tevens meer inzicht in de mate waarin het wolvendieet leunt op wat de onderzoekers ‘gedomesticeerde prooidieren’ noemen, zoals schapen. “Regionale verschillen waren ook te zien in het aandeel schaap in het dieet,” zo merkt Groen op. “Bij de Veluwse wolventerritoria gaat het om 5 procent van het dieet en in Drenthe om 10 procent van het dieet.” Het wolvendieet blijkt dus maar voor een heel klein deel uit schapen te bestaan en grotendeels te leunen op wilde hoefdieren.
Belangrijke bevindingen
Met het nieuwe onderzoek – dat hier volledig terug te vinden is – is er voor het eerst objectieve informatie over het wolvendieet in Nederland. En dat is belangrijk, zo schrijven de onderzoekers in hun studie. Ze hopen dat de wetenschappelijke informatie kan “bijdragen aan een meer geïnformeerde maatschappelijke discussie en een beter beheer van wolvenpopulaties in Nederland” en ‘nep nieuws’ over wolven kan voorkomen of ontkrachten. Het uiteindelijk doel dat de onderzoekers daarbij voor ogen hebben is helder: een vreedzaam samenleven van mens en wolf.
Ondertussen gaat het onderzoek naar wat wolven in Nederland eten, gewoon door. De hierboven beschreven bevindingen zijn gebaseerd op onderzoek dat in 2023 is uitgevoerd, maar het onderzoek naar het dieet van Nederlandse wolven loopt nog tot het einde van dit jaar.
