Wetenschappers hebben een vaccin ontwikkeld dat kan helpen om je cholesterol met wel 30% te verlagen. En het is ook nog eens stukken goedkoper dan vergelijkbare medicijnen.
Momenteel bestaan er dus al medicijnen die kunnen helpen tegen een hoog cholesterolgehalte, zoals PCSK9-remmers. Deze remmers focussen zich op het PCSK9-eiwit, dat gemaakt wordt door de lever en flink de productie van cholesterol aanjaagt. De remmers verlagen het cholesterolgehalte met 60% en zijn daarmee erg effectief. Helaas zijn ze ook erg duur: in Nederland kost het gebruik ervan al snel tussen de 5500 en 7700 euro per jaar. Genoeg reden voor wetenschappers om op zoek te gaan naar een medicijn dat ongeveer hetzelfde werkt als de remmers, maar tegelijkertijd ook een stuk goedkoper is. Wetenschapper Bryce Chackerian heeft meegewerkt aan het onderzoek. Hij laat weten: “We wilden een nieuwe manier ontwikkelen die minder duur is [dan de remmers, red.] en breder ingezet kan worden. Niet alleen in de Verenigde Staten, maar ook in gebieden waar mensen niet de middelen hebben om hele dure therapieën te vergoeden.” Het onderzoek is gepubliceerd in het blad NPJ Vaccines.
Lege huls
Het antwoord bleek een vaccin te zijn, waarbij er een lege huls van een virus wordt versierd met PCSK9-eiwitten aan de buitenkant. “Het vaccin is gebaseerd op een niet-besmettelijk virusdeeltje,” legt Chackerian uit. “Het is gewoon de huls van een virus, en nu blijkt dat we zo’n huls kunnen gebruiken om vaccins te ontwikkelen tegen allerlei verschillende soorten dingen.” Op het moment dat zo’n onschadelijk virusdeeltje in de bloedbaan terecht komt, herkent het lichaam dat er een indringer binnen is gekomen. Vervolgens wordt er door het afweersysteem een ‘sleutel’ gezocht waarmee het virusdeeltje ‘onschadelijk’ gemaakt kan worden. De truc hierbij is dat het zogenoemde ‘slot’ aan de buitenkant van het virusdeeltje dus het PCSK9-eiwit is. Uiteindelijk zal dit leiden tot een afweersysteem dat vanuit zichzelf PCSK9 verwijdert uit de bloedbaan. Op deze manier kan het vaccin het cholesterolgehalte met 30% verlagen. Dat is niet zoveel als de verlaging van 60% die de remmers voor elkaar weten te boksen, maar nog steeds substantieel genoeg dat het voor veel patiënten een groot verschil kan maken.
Toekomstmuziek
De wetenschappers zijn trots op hun ontdekking, omdat de lagere prijs van het vaccin betekent dat meer mensen gebruik zullen kunnen maken van de medicatie. “We denken dat dit vaccin een wereldwijde impact kan hebben,” zegt Chackerian. “Dus niet alleen in de Verenigde Staten, maar ook op plekken waar hart- en vaatziekten een flink probleem zijn.” Echter laat de officiële introductie van het vaccin nog wel even op zich wachten. Zo hebben de onderzoekers vooralsnog het vaccin alleen nog maar op apen en muizen getest. De volgende stap in het proces betreft het werken met mensen. Deze stap neemt veel tijd in beslag, en de officiële introductie van het vaccin is voorlopig dan ook nog wel toekomstmuziek. Zo sluit Chackerian af: “we hopen binnen 10 jaar het vaccin in mensen te hebben.”
