Ze lijken er eenzelfde tactiek als vogels op na te houden, al is dat tijdens de koele nacht een tikkie lastiger.
Het is al enige tijd bekend dat vleermuizen in staat zijn om op grote hoogte te vliegen. Zo kunnen ze wel een hoogte van 1600 meter boven de grond bereiken. Wetenschappers begrepen echter niet hoe vleermuizen dat precies voor elkaar krijgen. Maar in een nieuwe studie hebben ze eindelijk het geheim van de vleermuis ontrafeld.
Gps
In de studie werden verscheidende bulvleermuizen met gps-trackers uitgerust, die elke 30 seconden de precieze locatie van de vleermuis doorgaven. De onderzoekers volgden de vleermuizen gedurende drie nachten voor ongeveer zes uur. En dat leidde al gelijk tot een interessante ontdekking. De vleermuizen kwamen namelijk net na zonsondergang tevoorschijn en vlogen vervolgens de hele nacht rond, om pas tegen de ochtend weer naar hun slaapplek terug te keren.
De onderzoekers hielden de vleermuizen met behulp van de gps-trackers scherp in de gaten. En de vleermuizen bleken razendsnel. Sommige wisten zelfs snelheden van wel 135 kilometer per uur te bereiken. Al was dat niet echt een hele grote verrassing. “We weten dat vleermuizen heel snel kunnen vliegen,” zegt onderzoeker Teague O’Mara. Wat wel opvallend is, is dat de vleermuizen grote hoogte kunnen bereiken. “Het kost veel energie om je 1600 meter boven de grond te begeven,” zegt O’Mara. “Maar deze vleermuizen hebben toch een manier gevonden.”
Thermiek
De onderzoekers ontdekten dat vleermuizen er eigenlijk eenzelfde tactiek als vogels op nahouden. Alleen klaren vleermuizen dit kunstje gedurende de nacht. Hoe dat in zijn werk gaat? Vogels maken tijdens het vliegen slim gebruik van thermiek. Dat is warme, opstijgende lucht. De vogels laten zich door deze warme lucht omhoog dragen, zonder hun vleugels te hoeven klapwieken. Hoe meer thermiek er is, hoe hoger een vogel kan vliegen. Of een vleermuis in dit geval. Want zoals de huidige studie laat zien, blijken ook vleermuizen thermiek te gebruiken om hoogte te winnen.
Vleermuizen
In het geval van de vleermuizen is dit eigenlijk best knap. Want tijdens de koele nacht is het best lastig om die warme, opstijgende luchtstroom te vinden. Toch krijgen ze dat voor elkaar. Hoe? Door de juiste gebieden op te zoeken. Blijkbaar weten de vleermuizen heel goed welke landschappen geschikt zijn en laten zich vervolgens op de wind meevoeren naar grote hoogte. Uit de bevindingen blijkt namelijk dat de vleermuizen elke keer in vergelijkbare gebieden naar grote hoogte klommen, hoewel de precieze locatie nog weleens kon variëren. “Ze maken vervolgens behendig gebruik van de verticale wind in het nachtelijke landschap,” aldus O’Mara.
Grote hoogte
De onderzoekers zagen de bulvleermuizen af en toe in een verbazingwekkende vaart naar extreme hoogte klimmen. In minder dan 20 minuten wisten de vleermuizen zelfs een hoogte van anderhalve kilometer boven het aardoppervlak te bereiken. Nadat de dieren het hoogste punt hadden bereikt, lieten ze zich ook snel weer vallen, waardoor de onderzoekers achtbaan-achtige taferelen aanschouwden.
De resultaten onthullen dat vleermuizen net als vogels een behendige methode hebben bedacht om zich op de wind naar grote hoogte te laten meevoeren. En daarmee is tenminste één groot mysterie ontrafeld. Toch bestaan er ook nog andere. Want hoewel onderzoekers op basis van eerdere studies wisten dat vleermuizen ook verbazingwekkend snel kunnen vliegen, blijft dit uitzonderlijke vermogen een nog altijd onopgelost raadsel. “Door hun kleine lichaam en grote, flexibele vleugels werd verondersteld dat ze niet zo heel snel zouden kunnen vliegen,” zegt O’Mara. “Maar het is nu duidelijk dat vleermuizen wanneer ze dat willen, echt ongelofelijk snel vooruit kunnen komen. Het is nu aan ons om erachter te komen hoe ze dat precies voor elkaar krijgen. Deze kennis kunnen we vervolgens ook weer in onze eigen ontwerpen toepassen, bijvoorbeeld op technische bio-geïnspireerde snelle en energiezuinige vluchten.”
