En hun eerste bevindingen wijzen erop dat wortels mogelijk helpen bij het reguleren van de bloedsuikerspiegel en het verbeteren van de darmflora – een combinatie die mogelijk voordelig kan zijn voor mensen met diabetes type 2.
Het aantal mensen met diabetes type 2 blijft wereldwijd stijgen door factoren zoals vergrijzing, ongezonde voeding en een inactieve levensstijl. In Nederland zijn er maar liefst 1,2 miljoen mensen die ermee te maken hebben. De behandeling draait vaak om dieetveranderingen en medicatie. Onderzoekers van het Odense Universitair Ziekenhuis en de Universiteit van Kopenhagen bestuderen nu een interessant vraagstuk: of wortels een natuurlijke, bijwerkingen-vrije aanvulling kunnen zijn op de bestaande behandelingen.
Studie
De wetenschappers onderzochten de effecten van wortels gedurende 16 weken bij muizen met type 2 diabetes. De muizen kregen een vetrijke voeding om een ongezonde levensstijl na te bootsen. Ze werden verdeeld in twee groepen: de ene kreeg een dieet met 10 procent gevriesdroogd wortelpoeder, terwijl de andere groep een dieet zonder wortels kreeg. Beide diëten waren calorie-gecontroleerd, waardoor de enige factor die verschilde de bioactieve stoffen uit de wortels waren. De resultaten toonden aan dat de groep die wortelpoeder kreeg, een betere bloedsuikerregulatie vertoonde, gemeten met glucose tolerantie tests.
Bioactieve stoffen zijn organische verbindingen van biologische oorsprong die invloed hebben op fysiologische processen. Veel van deze stoffen komen uit planten en schimmels en kunnen zowel positieve als negatieve effecten op mensen hebben. Sommige bioactieve stoffen worden in medicijnen gebruikt, terwijl andere in plantaardige voeding verondersteld worden de gezondheid te bevorderen en ziektes te voorkomen. De belangrijkste bioactieve stoffen in wortels zijn falcarinol en falcarindiol. Deze worden door de groente geproduceerd als verdediging tegen schimmelinfecties. Naast hun schimmelwerende eigenschappen hebben deze stoffen ook antibacteriële, ontstekingsremmende en cytotoxische effecten.
Kortom, het team ontdekte dat wortels het lichaam kunnen helpen de bloedsuikerspiegel beter te reguleren en ook een gunstig effect hebben op de samenstelling van darmbacteriën – een combinatie die mogelijk voordelig kan zijn voor mensen met type 2 diabetes. De bevindingen zijn gepubliceerd in het vakblad Clinical and Translational Science.
Darmflora
“Onze studie laat zien dat wortels de samenstelling van het darmmicrobioom – de miljarden micro-organismen die in de darmen leven en essentieel zijn voor de spijsvertering en gezondheid – kunnen veranderen”, legt projectcoördinator Morten Kobæk Larsen uit. “Muizen die wortels aten, hadden een gezondere balans van darmbacteriën.” Bovendien hadden deze muizen meer bacteriën die kortketenige vetzuren produceren. Deze kleine moleculen, die ontstaan wanneer bacteriën dieetvezels afbreken, spelen een rol in het reguleren van het energiemetabolisme en de bloedsuiker, en dragen bij aan een gezonde darmflora. “Alles wat we eten heeft invloed op de samenstelling van onze darmbacteriën”, onderstreept Larsen. “Het eten van wortels helpt de darmbacteriën in een gezondere balans te brengen, wat gunstig is voor muizen met type 2 diabetes.”
Wortel
Waarom wortels zo’n gunstig effect lijken te hebben? Wortels bevatten bioactieve verbindingen die de cellen helpen suiker op te nemen, wat de bloedsuikerregulatie ondersteunt. Deze stoffen, afkomstig van onverzadigde vetzuren, komen ook voor in andere groenten uit de wortelfamilie, zoals peterselie, selderij en pastinaak. “We beschouwen wortels als een veelbelovend onderdeel van toekomstige dieetstrategieën voor type 2 diabetes”, stelt Lars Porskjær Christensen, professor in analytische chemie. “Andere groenten uit de wortelfamilie zouden wel eens dezelfde voordelen kunnen bieden.”
De onderzoekers plaatsen overigens wel een belangrijke kanttekening. De studie werd uitgevoerd met muizen, waardoor ze voorzichtig zijn met het direct toepassen van de bevindingen op mensen. “In deze studie gebruikten we een diermodel”, zo leggen de onderzoekers uit, “maar de volgende stap is het uitvoeren van klinische proeven. Dergelijke studies zijn kostbaar, maar we zijn bezig externe financiering te verkrijgen om een kleinere klinische proef te doen met wortels die relatief hoge hoeveelheden bioactieve stoffen bevatten. Dit zou de basis kunnen leggen voor grotere klinische studies, inclusief proeven met gezuiverde bioactieve stoffen, die de preventieve effecten van wortels tegen type 2 diabetes verder kunnen bevestigen.”
