Wetenschappers hebben een vriendelijke en natuurlijke manier gevonden om ongewenste dieren te weren. Door gebruik te maken van ‘neppe’ plantgeuren is het mogelijk om herbivoren voor de gek te houden – en weg te sturen.
Hoe bescherm je planten zonder het gevaar direct uit te schakelen? Dat is de vraag waar wetenschappers al een tijd mee worstelen. Vooralsnog worden er vaak onaangename geurtjes gebruikt, zoals de geur van motorolie, om dit te bereiken. Het probleem hierbij is echter dat dieren na verloop kunnen wennen aan deze geuren. Daarom kwam de Australische wetenschapper Patt Finnerty met een andere oplossing: gebruik geuren van planten die vaak worden vermeden. “Herbivoren kunnen significante schade aanrichten door het opeten van ecologische belangrijke planten,” legt hij uit. “Het direct doden van deze dieren is onethisch. Daarom hebben we kunstmatige geurstoffen ontwikkeld die ruiken naar onsmakelijke planten en die vaak worden overgeslagen door herbivoren. Op deze manier kunnen we met een zachte hand ervoor zorgen dat sommige diersoorten wegblijven uit gebieden waar ze niet welkom zijn.” Het onderzoek is gepubliceerd in het blad Nature Ecology & Evolution.
Moeraswallaby’s
Voor het onderzoek hebben de wetenschappers gebruik gemaakt van moeraswallaby’s. De wetenschappers kozen twee planten uit om hun experiment mee uit te voeren: een onsmakelijke boronia-struik genaamd Boronia pinnata, en een eetbare eucalyptus-variant genaamd Eucalyptus punctata. De onderzoekers begonnen hun experiment voorzichtig; om er zeker van te zijn dat de boronia-geurstof net zo effectief was als de plant zelf deden ze eerst een test met beide varianten. Hieruit bleek dat de moeraswallaby’s weinig trek hadden in beide varianten, en dus was het tijd voor fase twee van het experiment. Deze keer namen ze een E. punctata, een plant die moeraswallaby’s normaal gesproken heel erg lekker vinden, en sproeiden de geurstof over deze plant. En weer hadden de onderzoekers succes behaald: de moeraswallaby’s lieten de E. punctata met rust. Finnerty legt uit waarom dit zo goed werkt: “Veel herbivoren gebruiken hun reuk als primaire orgaan om te bepalen of iets wel of niet eetbaar is. Doordat deze methode hier direct gebruik van maakt, kunnen we op een vriendelijke manier deze dieren weg houden van planten die beschermd moeten worden.”
Diervriendelijk
Het onderzoek is belangrijk, omdat de resultaten breed ingezet kunnen worden en het heel diervriendelijk is. “Deze aanpak zou moeten werken voor elk zoogdier,” laat Finnerty weten. “Wetenschappers maken zich steeds meer zorgen over de grote schade die dieren aan kunnen richten aan jonge planten. Deze schade is namelijk één van de grootste redenen waarom gebieden niet goed kunnen herstellen nadat er bijvoorbeeld een bosbrand heeft gewoed. Doordat jonge planten niet de kans krijgen om groter te worden, is het uiteindelijk heel lastig om gebieden te herstellen. Daarnaast zijn er ook veel bedreigde plantsoorten die beschermt moeten worden.”
Het direct planten van afwerende planten is volgens Finnerty trouwens ook geen goed idee: onderling moeten planten al vechten voor grondstoffen, en het opzettelijk toevoegen van nog meer planten aan een gebied kan dan juist ook averechts werken. De wetenschapper heeft inmiddels zijn volgende project al voor ogen. Als onderdeel van hetzelfde overkoepelende project heeft hij dezelfde methode ook al uitgetest bij olifanten. Hoe dat onderzoek is verlopen? In het onderzoeksartikel komt alleen het veldwerk met de moeraswallaby’s aan bod, dus een antwoord op die vraag laat nog even op zich wachten.
