Wetenschappers kunnen geen bewijs vinden dat muterend SARS-CoV-2 besmettelijker wordt

Maar er is alle reden om het muterende virus wel goed in de gaten te blijven houden.

Het is bij vlagen nog steeds niet te bevatten, hoe een virus dat pas eind vorig jaar in China op onze radar kwam, in een paar maanden tijd de hele wereld zowat heeft stilgelegd. Volgens de laatste cijfers is het virus inmiddels bij meer dan 5,4 miljoen mensen vastgesteld. En wereldwijd zijn meer dan 345.000 mensen reeds door toedoen van het virus overleden.

Mutaties
Dat het virus zich met name de laatste maanden zo snel heeft verspreid, leidde ertoe dat sommige mensen vermoedden dat het virus gemuteerd is en besmettelijker is geworden. Maar een nieuw onderzoek – dat overigens nog peer review moet ondergaan, oftewel door collega-onderzoekers getoetst moet worden – veegt die suggestie nu van tafel.

Dat het nieuwe coronavirus muteert, staat al langer vast. Maar dat is op zichzelf niet zo schokkend, zo kon je eerder al op Scientias.nl lezen. “Mutaties zijn normaal en mag je verwachten wanneer een virus zich door een populatie beweegt,” zo stelde onderzoeker Oscar MacLean eerder. “Alle virussen muteren van nature,” zo voegde zijn collega Francois Balloux toe. “Mutaties zijn op zichzelf niet slecht en niets wijst erop dat SARS-CoV-2 sneller of trager muteert dan we mogen verwachten.” MacLean en Balloux baseerden die conclusies op een onderzoek waarin ze de genomen van het virus zoals die bij meer dan 7500 door het virus geïnfecteerde mensen zijn aangetroffen, analyseerden. Het onderzoek wees niet alleen uit dat SARS-CoV-2 muteert, maar ontkrachtte tevens het idee dat er twee virusstammen rondwaren, waarvan de één dodelijker is dan de andere. Onduidelijk bleef echter hoe de mutaties die de onderzoekers aantroffen, het virus precies beïnvloedden. “Op dit moment kunnen we niet zeggen of SARS-CoV-2 minder dodelijk of besmettelijk of juist dodelijker of besmettelijker wordt.”

Niet besmettelijker
Een nieuw onderzoek, uitgevoerd door een Brits en Frans onderzoeksteam, waar ook Francois Balloux opnieuw deel van uitmaakt, suggereert nu dat het muterende virus niet besmettelijker wordt. De onderzoekers analyseerden daartoe zo’n 15.000 genomen van het virus, afkomstig uit allerlei hoeken van de wereld. “Wij analyseerden alle mutaties in het SARS-CoV-2-genoom waarvan het plausibel leek dat ze konden leiden tot een betere aanpassing aan de menselijke gastheer,” stelt Balloux. De analyse wijst uit dat geen enkele mutatie die tot op de dag van vandaag herhaaldelijk is opgedoken, ertoe leidt dat het virus besmettelijker wordt. Sterker nog: “Alle mutaties zijn neutraal of zelfs nadelig voor de overdracht van het virus.” Wat verder ook interessant is, is dat de meeste mutaties niet ontstaan doordat het virus fouten maakt terwijl het zich vermenigvuldigt. Nee, de meeste mutaties ontstaan door inmenging van ons immuunsysteem.

Ziekteverloop
De bevindingen zijn goed nieuws, zo stelt Balloux. Tegelijkertijd benadrukt hij dat het onderzoek slechts handelt over de virusoverdracht. “Wat nog belangrijker is, is hoe de virulentie (dus de ernst van de symptomen) evolueert,” zo stelt hij. Daar kan op dit moment nog niet veel over gezegd worden, maar hij verwacht dat in de toekomst ook meer inzicht kan worden verkregen in het effect dat de mutaties hebben op het ziekteverloop van mensen die door het virus geïnfecteerd worden.

Houd het virus in de gaten!
Op dit moment is er dus geen bewijs dat er een besmettelijkere variant van het SARS-CoV-2-virus rondwaart. Maar dat is geen reden voor virologen om achterover te leunen. Want dit virus blijft evolueren. “Hoewel de conclusies van dit onderzoek geruststellend zijn, kan niet worden uitgesloten dat er nog nieuwe varianten met andere kenmerken in de toekomst gaan opduiken,” benadrukt dr. Jonathan Stoye, expert op het gebied van de interactie tussen retrovirussen en hun gastheren en niet betrokken bij het hierboven beschreven onderzoek.

Dat de mutaties die het virus doormaakt er op dit moment niet toe leiden dat het virus besmettelijker wordt, is volgens professor Brendan Wren, verbonden aan de London School of Hygiene & Tropical Medicine, niet eens zo heel verrassend. “Het grootste deel van de menselijke populatie is momenteel vatbaar voor een SARS-CoV-2-infectie, dus het virus ondervindt weinig selectiedruk om te muteren tot een besmettelijkere of virulentere vorm.” Maar ook hij benadrukt dat het zaak is dat we het genoom van het virus nauwlettend in de gaten blijven houden. Want dat het virus nu geen druk ervaart om besmettelijker te worden, wil niet zeggen dat dit zo blijft. “In de toekomst kan dit veranderen, als een groter deel van de menselijke populatie immuun wordt voor SARS-CoV-2, hetzij op natuurlijke wijze (door het virus op te lopen, red.) of kunstmatig door vaccinatie.”

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd