Een eekhoorn verzamelt beukennootjes om de winter door te komen, leerden we vroeger op school. Maar tegenwoordig zijn de bosdiertjes een stuk bloeddorstiger van aard. Volgens geschokte Amerikaanse onderzoekers doen ze zich te goed aan woelmuizen. Het zijn dus echte vleeseters geworden.
De wetenschappers van de University of Wisconsin-Eau Claire en de University of California Davis, keken specifiek naar grondeekhoorns in de staat Californië. En daar blijken deze notoire planteneters veranderd in brute carnivoren die op jacht gaan naar muizen, ze doden en daarna smakelijk oppeuzelen. Het verandert onze kijk op die lieflijke eekhoorns behoorlijk.
Schokkende observaties
De onderzoekers baseerden zich op observaties van vorig jaar in het Briones Regional Park in Contra Costa County. Van de 74 waargenomen interacties met woelmuizen in juni en juli, ging het in 42 procent van de gevallen om eekhoorns die actief op de kleine knaagdieren jaagden.
“Dit was schokkend”, zei hoofdonderzoeker Jennifer Smith, een universitair hoofddocent biologie aan UW-Eau Claire, die samen met Sonja Wild van UC Davis het langetermijnproject over grondeekhoorns leidt. “We hadden dit gedrag nog nooit eerder gezien. Eekhoorns zijn dieren waar mensen heel vertrouwd mee zijn. We zien ze in onze tuin of in het park en we hebben regelmatig interactie met ze. Toch stuiten we nu op dit nog nooit eerder in de wetenschap waargenomen gedrag. Het toont aan dat er zoveel meer te leren valt over de natuurlijke geschiedenis van de wereld om ons heen.”
Explosie van woelmuizen
Wild heeft honderden eekhoorns in de natuur geobserveerd, maar zelfs voor haar was het ongelooflijk toen studenten na veldwerk vertelden wat ze hadden gezien. “Ik wist niet zeker waar ze het over hadden”, zei Wild. Vervolgens keek ze naar de video. “Ik kon mijn ogen nauwelijks geloven. Vanaf dat moment zagen we dat gedrag bijna elke dag. Zodra we erop gingen letten, was het overal.”
Met behulp van video’s, foto’s en directe waarnemingen in het natuurpark maakten de auteurs duidelijk dat Californische grondeekhoorns van alle leeftijden en geslachten jaagden op woelmuizen, ze opaten en erom concurreerden met andere eekhoorns. Het carnivore gedrag van de dieren piekte in de eerste twee weken van juli en viel daarmee samen met een explosie van het aantal woelmuizen in het park. Dit maakt duidelijk dat het jaaggedrag van de eekhoorns samenhing met een tijdelijke toename van de beschikbaarheid van prooi, aldus de studie. De wetenschappers zagen overigens niet dat de eekhoorns ook nog op andere zoogdieren jaagden.
Opportunisten
“Het feit dat Californische grondeekhoorns gedragsmatig flexibel zijn en kunnen reageren op veranderingen in de beschikbaarheid van voedsel, kan hen helpen overleven in een omgeving die snel verandert door de aanwezigheid van mensen”, zei Wild.
Smith voegde toe dat veel soorten, waaronder de Californische grondeekhoorn, “ongelooflijke opportunisten” zijn. Van wasberen en coyotes tot gevlekte hyena’s, de flexibiliteit van deze zoogdieren in hun jachtstrategieën helpt hen zich aan te passen aan de menselijke omgeving.
“Door onze goede samenwerking en de binnenkomende gegevens kunnen we dit wijdverbreide gedrag documenteren waarvan we geen idee hadden dat het bestond”, zei Smith. “Digitale technologie kan de wetenschap informeren, maar er gaat niets boven zelf het gedrag waarnemen, omdat dieren ons altijd blijven verrassen.”
Nog veel vragen
De onderzoekers gaven aan dat er nog veel vragen onbeantwoord zijn, zoals hoe wijdverspreid het jaaggedrag onder eekhoorns is, of en hoe het wordt doorgegeven van ouder op jong, en wat de ecologische effecten zijn. De auteurs kijken ook uit naar een terugkeer naar het veld volgend jaar zomer om te zien welk effect, als dat er is, de jacht op woelmuizen van dit jaar kan hebben op de voortplanting van eekhoorns, vergeleken met hoe die de afgelopen tien jaar verliep.
