We krijgen er allemaal vroeg of laat mee te maken: ooit houden we op te bestaan en keren we terug naar de aarde. En alhoewel het proces van ontbinding voor planten heel goed is vastgelegd, kunnen we in vergelijking niet hetzelfde claimen voor dieren (waaronder mensen). Tot nu: wetenschappers hebben een netwerk van microben ontdekt dat altijd op hetzelfde moment verschijnt.
Het is zojuist stukken moeilijker geworden om weg te komen met de perfecte moord. Wetenschappers hebben namelijk een ware doorbraak weten te behalen voor de forensische wetenschap: er is een netwerk vastgelegd van ongeveer 20 microben dat altijd helpt met het ontbinden van menselijke resten. Niet alleen dat: ze doen dit op zulke vaste momenten dat je de klok erop gelijk kan zetten. Wetenschapper David Carter heeft meegewerkt aan het onderzoek. Hij legt uit: “Als onderzoeker zijn er heel weinig soorten van hard bewijs waarvan je zeker weet dat deze aanwezig zullen zijn. Om een voorbeeld te noemen: je kan nooit garanderen dat er bijvoorbeeld vingerafdrukken, bloedvlekken of camerabeelden zijn om te bestuderen.” Het bijzondere is dat daar nu verandering in komt. In de woorden van Carter: “de microben zijn anders: deze zullen altijd op komen dagen.” Het onderzoek is gepubliceerd in het blad Nature Microbiology.
Zee aan informatie
Voor het onderzoek hebben de wetenschappers gebruik gemaakt van menselijke lichamen, die aan de wetenschap gedoneerd waren. De onderzoekers begroeven in totaal 36 lichamen: 12 nabij de universiteit van Tennessee, 12 nabij de Sam Houston State University en 12 in de buurt van Colorado Mesa University. Het team heeft deze locaties met een goede reden gekozen: allemaal hebben ze te maken met onderling verschillende klimaten. Daarnaast hebben de onderzoekers ook niet alle lichamen tegelijkertijd begraven, maar verdeeld over de verschillende seizoenen. Na het begraven van de lichamen verzamelden de wetenschappers gedurende 21 dagen dagelijks monsters van het lichaam zelf en van de grond eromheen.
Het bestuderen van deze monsters leverde uiteindelijk een schat aan informatie op wat betreft de verschillende samenstellingen van de aanwezige moleculen en genomen in de cellen. Eenmaal gewapend met deze informatie begonnen de wetenschappers aan de volgende stap; het vaststellen van de aanwezige microben. Teamlid en mede-onderzoeker Jessica Metcalf licht toe: “in het kort vroegen we ons af: welke microben zijn er aanwezig? Hoe kwamen ze daar? Hoe verandert dit door de tijd heen en wat doen ze precies?” Het antwoord op al deze vragen blijkt heel bijzonder te zijn. Zo legt Metcalf uit: “we kwamen telkens weer dezelfde set van ongeveer 20 microben tegen die helpen met de ontbinding, ongeacht het seizoen en klimaat. We vonden deze microben bij alle 36 lichamen. En niet alleen dat: deze microben kwamen, na het overlijden, altijd op dezelfde momenten om de hoek kijken.”
Afkomst
Maar waar komen deze microben nu precies vandaan? Ook dat hebben de onderzoekers uitgezocht. Daarbij keken ze in eerste instantie naar het begraven lichaam zelf: waren het misschien micro-organismen die op de huid of in de darmen leefden? Dat bleek niet het geval. Ook konden de onderzoekers deze microben niet vinden in grondmonsters verzameld op plaatsen waar geen menselijke resten waren begraven. Het onthult dat deze set microben alleen voorkomen in de grond als daar iemand begraven is én dat ze niet afkomstig zijn van het begraven lichaam zelf. Het roept natuurlijk de vraag op waar de microben dan vandaan komen. De onderzoekers denken het wel te weten; ze vermoeden dat ze afkomstig zijn van insecten.
Eindelijk ontdekt
Het onderzoek betekent een aardverschuiving voor de forensische wetenschap. Nancy la Vigne werkt bij het National Institute of Justice. Ze vertelt: “Één van de hoofdvragen waar elk onderzoek mee te maken krijgt is: wanneer is deze persoon overleden? De resultaten van dit onderzoek zijn veelbelovend: ze kunnen erg helpen met het beoordelen van alibi’s en het identificeren van wie er nu eigenlijk overleden is.” En ook Metcalf is enthousiast: “Het is heel cool dat we nu deze vaste set microben hebben ontdekt die dus altijd opdagen bij het proces van ontbinding. Ik hoop echt dat we met dit onderzoek een heel nieuw onderzoeksveld hebben onthuld.”
Het is trouwens ook wel begrijpelijk dat de wetenschappers zo razend enthousiast zijn over hun eigen werk: het uitvoeren van het onderzoek heeft namelijk lang geduurd en bouwt voort op meer dan tien jaar aan wetenschappelijke kennis. De ontwikkelde dataset is trouwens niet alleen nuttig voor de forensische wereld. “De dataset kan ook heel relevant zijn voor de landbouw en voedselindustrie,” concludeert Metcalf. “Ik heb echt het gevoel dat we met dit onderzoek een hoop nieuwe mogelijkheden hebben gecreëerd waarmee wetenschappers beter onderzoek kunnen doen naar de ecologie (wisselwerking tussen organismen, red.) en de voedingsstoffencyclus.”
