En met name sterk geglobaliseerde steden in Azië en Afrika lopen het grootste risico.
Onlangs luidden wetenschappers de noodklok en waarschuwden ons dat we – zonder ingrijpende maatregelen – afstevenen op een heus ‘tijdperk van pandemieën’. Dit betekent dat pandemieën vaker zullen opduiken, zich sneller zullen verspreiden, meer schade toebrengen aan de wereldeconomie en meer mensen het leven zullen kosten dan COVID-19 momenteel doet. Iets dat we koste wat het kost moeten zien te voorkomen. Hoe? Mede door te weten te komen wáár de volgende pandemie dreigt te ontkiemen. En in een nieuwe studie onthullen wetenschappers nu de meest risicovolle gebieden.
Regio’s
Ondertussen weten we dat op plekken waar mens en dier nauw met elkaar in contact komen, het risico op de overdracht van ziekteverwekkers het grootst is. En op plekken waar veel mensen samenkomen, kan de ziekteverwekker zich vervolgens makkelijk en snel over de hele wereld verspreiden. In de studie gingen de onderzoekers dan ook op zoek naar de geologische regio’s waar deze genoemde zaken aan de orde van de dag zijn.
Aanpak
Om dit te achterhalen, bepaalden de onderzoekers eerst waar ter wereld wilde dieren en mensen dicht op elkaar leven. De onderzoekers noemen dit de ‘gele’ en ‘oranje’ waarschuwingszones. Vervolgens stelden ze vast waar de gezondheidssystemen wat minder ontwikkeld zijn, waardoor het wat langer kan duren voordat een ziekteverwekker wordt opgemerkt. Ten slotte identificeerden de onderzoekers de steden binnen of grenzend aan deze gebieden die door middel van een groot luchtvaartnetwerk nauw met andere steden verbonden zijn. Daarom kunnen deze steden dienen als belangrijke plekken vanwaar toekomstige pandemieën zich over de hele wereld kunnen verspreiden. Deze drie zaken helpen mee om de meest risicovolle gebieden te onthullen. “We hopen dat dit de volgende pandemie helpt te voorkomen,” zo luidt het artikel.
Waar?
De onderzoekers komen tot enkele interessante bevindingen. Zo blijkt dat tot wel 20 procent van de meest verbonden steden ter wereld het grootste risico lopen. Bovendien bevindt bijna de helft van de meest verbonden steden zich op grensgebieden waar mens en dier nauw met elkaar in contact komen. 14 tot 20 procent van deze steden ligt vervolgens in regio’s waar men slechtere gezondheidssystemen kent. Een volledig overzichtje zie je hieronder. Met name Zuid- en Zuidoost-Azië en Sub-Sahara Afrika herbergen de meeste steden waar mogelijk een volgende pandemie zich kan ontpoppen.
Dankzij de studie weten we nu beter naar welke gebieden onze meeste aandacht uit moet gaan. “Ons onderzoek integreert nauw contact tussen mens en dier, menselijke gezondheidssystemen en globalisering met elkaar om aan het licht te brengen waar ziekteverwekkers kunnen overspringen,” concludeert onderzoeksleider Michael Walsh. “Dit kan mogelijk leiden tot nieuwe, wijdverspreide pandemieën.” En wat opvalt is dat met name lage- en middeninkomenslanden de meeste risicovolle steden herbergen. “Het hoge risico in deze gebieden is voornamelijk het gevolg van minder ontwikkelde gezondheidssystemen,” benadrukt Walsh. “Maar we hebben ook in hoge inkomenslanden risicovolle steden geïdentificeerd. Dit heeft te maken met de druk die welvarende landen uitoefenen op wilde dieren.”
Preventieve maatregelen
De onderzoekers bepleiten dat we het beste preventieve maatregelen kunnen nemen om te voorkomen dat een volgende pandemie op de aangewezen plekken opduikt. “Het gaat een grote klus worden om de instandhouding van leefgebieden en gezondheidssystemen te verbeteren en om de bewaking op luchthavens als laatste redmiddel op te schroeven,” ziet Walsh in. “Maar het voordeel hiervan in termen van bescherming tegen slopende pandemieën weegt op tegen de kosten. Lokaal gerichte inspanningen kunnen kwetsbare punten aan het licht brengen. En met deze nieuwe informatie kunnen we een beter beeld krijgen van menselijke gezondheidssystemen, veeteelt, natuurbehoud en verplaatsing via transportknooppunten om zo de volgende pandemie te voorkomen.”
En dat is hoognodig. Als we namelijk geen actie ondernemen om gebeurtenissen zoals de huidige corona-uitbraak te voorkomen, ziet de toekomst er weinig rooskleurig uit. De kans is groot dat we dan een onhoudbare stijging van pandemieën tegemoet treden. We hebben in de afgelopen eeuw griepepidemieën zoals SARS, ebola, zika, etc. de revue zien passeren, net als de opkomst van hiv/aids. Als we een voortdurende toename van dit soort uitbraken blijven zien, zal het eenvoudigweg onhoudbaar worden. En dat zal leiden tot een semi-permanente wereldwijde recessie en onnoemelijk aantal sterfgevallen. En dus kunnen we maar beter in actie komen om het tij te keren en onze toekomst veilig te stellen. “Gezien het grote risico van veel van onze meest verbonden steden, is dit iets dat onze collectieve en onmiddellijke aandacht vereist,” besluit Walsh.
