Wetenschap komt met opslagmedium dat miljoenen jaren meegaat

qrcode

Hele grote hoeveelheden informatie opslaan kunnen we al. Maar die informatie lang opslaan – en met lang bedoelen we: langer dan de mensheid zal bestaan – dat was onmogelijk. Onderzoeker Jeroen de Vries brengt daar verandering in. Hij bedacht een informatiedrager die miljoenen jaar meegaat.

Vroeger sloegen mensen belangrijke informatie op middels kleitabletten of op perkament. Later kwam er de diskette, de cd en dvd. Stuk voor stuk mooie informatiedragers, maar wel informatiedragers die maar een beperkte tijd meegaan.

Ramp
En dat kan in bepaalde scenario’s een probleem zijn, weet onderzoeker Jeroen de Vries, werkzaam aan het MESA+ Instituut voor Nanotechnologie aan de Universiteit Twente. “Een scenario is dat een ramp de aarde heeft verwoest en de maatschappij de wereld weer opnieuw moet opbouwen. Een ander scenario zou kunnen zijn dat we een soort nalatenschap creëren voor toekomstige intelligenties die op aarde evolueren en afkomstig zijn van andere werelden. Je moet dan al snel denken aan archiefopslag van één miljoen tot één miljard jaar.”

WIST U DAT…

Optische informatiedrager
En zulke informatiedragers zijn er niet. Dus besloot De Vries er één te ontwikkelen. Hij bedacht een optische informatiedrager waarin elke bit wordt weggeschreven met behulp van etstechnieken. De informatiedrager zelf bestaat uit wolfraam – bestand tegen extreme temperaturen – ingekapseld door siliciumnitride. In het wolfraam is een QR-code geëtst die beschermd wordt door het nitride. De QR-code bestaat uit pixels die elk weer een kleinere QR-code vormen waarin informatie zit opgeslagen. “In principe kunnen we op de disk alles opslaan wat we de moeite waard vinden om te bewaren: bijvoorbeeld een digitale afbeelding van de Mona Lisa,” legt De Vries uit.

Arrhenius-model
Het klinkt allemaal geweldig. Maar hoe weten we nu of deze schijf echt miljoenen jaren meegaat? Daarvoor moest de schijf een verouderingstest ondergaan. “Volgens het Arrhenius-model blijkt dat bij een temperatuur van 200 graden Celsius en bij één uur in de oven het medium voor minstens één miljoen jaar moet blijven werken.” En dus werd de schijf aan die omstandigheden onderworpen. Met succes. Na de test zag het wolfraam er nog onberispelijk uit en was de informatie goed af te lezen. Tijd om een stapje verder te gaan en de schijf aan 440 graden Celsius bloot te stellen. Het bleek in dat geval al een stuk lastiger te worden om de QR-codes te ontcijferen, zelfs als het wolfraam nog niet was aangetast.

In de toekomst zou onderzocht kunnen worden of de schijf nog hogere temperaturen aankan. Maar zelfs zonder die tests mogen we er voorzichtig van uitgaan dat onze informatie op deze schijf miljoenen jaren veilig is, mits we de schijf op een slimme manier opslaan. “Als we een plek kunnen vinden die erg stabiel is, bijvoorbeeld een kernopslagfaciliteit, dan zou de disk zelf en de data die erop staat het miljoenen jaren moeten kunnen volhouden.”

Bronmateriaal

"Mega- tot gigajaar opslagmedium kan mensheid overleven" - UTwente.nl
De foto bovenaan dit artikel is afkomstig van de universiteit Twente.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd