Wetenschap bedenkt nieuw planetair object: ‘synestia’

Ooit zou ook de aarde een ‘synestia’ zijn geweest.

Maar wat is dat dan precies? Een enorme, draaiende, donutvormige massa van heet, verdampt gesteente die ontstaat wanneer twee planeten op elkaar klappen. Dat is te lezen in het blad Journal of Geophysical Research: Planets.

Botsingen
De synestia is een bedenksel van wetenschappers Simon Lock en Sarah Stewart. Zij doen uitgebreid onderzoek naar hoe planeten kunnen ontstaan na een aantal botsingen. Op dit moment wordt aangenomen dat rotsachtige objecten zoals de aarde, Mars en Venus ontstonden doordat kleinere hemellichamen op elkaar klapten. Die botsingen waren zo heftig, dat het resulterende hemellichaam smolt en deels verdampte. Na enige tijd koelde het af en ontstond een (vrijwel ronde) planeet.

Temperatuur en impulsmoment
Lock en Stewart richtten zich in hun nieuwe studie op botsingen tussen draaiende objecten. “Wij ontdekten dat zij een compleet nieuwe structuur kunnen vormen.” En dat is de synestia. Bij hoge temperaturen en een groot impulsmoment kunnen planeten deze nieuwe en veel grotere structuur vormen die grotendeels uit verdampt gesteente bestaat en geen vast of vloeibaar oppervlak kent.

Hier zie je op schaal een planeet, een planeet met ringen en een synestia. De drie objecten hebben allemaal dezelfde massa (ongeveer 1 aardmassa). Afbeelding: Simon Lock / Harvard University.

Ook de aarde was een synestia
Volgens de onderzoekers maken de meeste planeten ergens in hun leven wel botsingen mee die kunnen resulteren in het ontstaan van een synestia. Voor een object zoals de aarde zou de synestia niet lang bestaan: al na zo’n 100 jaar zou deze zoveel warmte hebben verloren dat er condensatie plaatsvindt en weer een vast object ontstaat. Maar synestia’s die ontstaan door botsingen tussen veel grotere en hetere objecten – zoals gasreuzen of sterren – kunnen veel langer standhouden.

Net als de maan
De synestia-theorie kan ook wel eens leiden tot een nieuwe kijk op het ontstaan van de maan. De maan doet qua samenstelling sterk denken aan de aarde. Op dit moment wordt aangenomen dat een groot object op de aarde klapte en er tijdens die botsing materiaal in een baan rond de aarde belandde. Dat materiaal zou uiteindelijk de maan hebben gevormd. Maar tijdens een dergelijke inslag kan volgens de onderzoekers ook een synestia zijn ontstaan waaruit de aarde en de maan beiden condenseerden.

Onderzoekers hebben nog nooit een synestia waargenomen. Maar daar kan wel eens verandering in komen als we er in andere zonnestelsels actief naar gaan zoeken, zo denken Lock en Stewart.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd