Nieuw onderzoek verklaart hoe een plant kan veranderen in een soort levende dode, oftewel een zombie.
Planten worden doorgaans omringd door insecten. Deze insecten snoepen van de nectar van de plant en verspreiden tegelijkertijd de pollen van de plant: een mooie samenwerking die de insecten voedsel en de planten nageslacht op diverse plaatsen oplevert.
Bacterie
Maar soms dragen de insecten bacteriën bij zich die de plant ernstig beschadigen. “De insecten dragen bacteriën over, zogenoemde fytoplasma’s die de levenscyclus van planten vernietigen,” vertelt onderzoeker Günter Theißen. Planten die door deze bacteriën zijn aangetast, bloeien niet langer, maar produceren enkel bladeren. “Het worden levende doden,” zo stellen de onderzoekers. De aangetaste planten kunnen zich niet langer voortplanten en dienen nog maar één doel: bacteriën verspreiden.
Hoe doet de bacterie het?
In grove lijnen weten we dus wel hoe zo’n zombie-plant ontstaat. Onduidelijk is echter hoe bacteriën er nu precies voor zorgen dat een plant een zombie wordt. Een nieuw onderzoek schept duidelijkheid.
SAP54
Een belangrijke rol is weggelegd voor het eiwit SAP54. Dit eiwit is afkomstig van de bacteriën en lijkt qua structuur sterk op een eiwit dat de plant in staat stelt om te bloeien. SAP54 lijkt er zo sterk op, dat de plant SAP54 niet kan onderscheiden van de eigen eiwitten en zich ook met SAP54 verbindt. Zodra dat gebeurt is, zorgt SAP54 ervoor dat de eiwitten die sterk op SAP54 lijken en ervoor zorgen dat een plant bloeit, worden vernietigd. “Zo wordt de vorming van bloemblaadjes en de bekende organen van bloemen voorkomen,” legt onderzoeker Florian Rümpler uit.
Imiteren
Hoe SAP54 erin geslaagd is om zo sterk op de eiwitten van de plant te lijken? Dat weten de onderzoekers niet goed. Het zou kunnen dat SAP54 en de eiwitten van de plant een gezamenlijke oorsprong hebben. Aannemelijker is echter dat SAP54 zo geëvolueerd is dat deze gaandeweg steeds meer op de eiwitten van de plant is gaan lijken.
Het onderzoek is belangrijk, maar lost het hele zombie-probleem nog niet op. “Hoewel we het infectieproces nu beter begrijpen, zijn we nog niet in staat om het te voorkomen,” stelt Theißen.