Uit een nieuwe studie van het Global Carbon Project blijkt dat de wereldwijde CO2-uitstoot door fossiele brandstoffen dit jaar een recordhoogte heeft bereikt.
Volgens het rapport is de uitstoot van koolstofdioxide uit fossiele brandstoffen in 2024 met 0,8 procent gestegen ten opzichte van vorig jaar en bedraagt het nu naar schatting 37,4 miljard ton. Daarnaast wordt de uitstoot door veranderingen in landgebruik geschat op 4,2 miljard ton. Dit betekent dat de totale uitstoot dit jaar naar verwachting zal oplopen tot 41,6 miljard ton, een duidelijke stijging ten opzichte van 2023, toen 40,9 miljard ton werd uitgestoten.
Hoewel landgebruik in de afgelopen tien jaar gemiddeld minder CO2-uitstootte, is dit jaar weer een stijging merkbaar. Droogte en bosbranden, die mede veroorzaakt werden door het El Niño-klimaatfenomeen van 2023-2024, hebben hierbij een belangrijke rol gespeeld. De enorme hoeveelheid CO2 die jaarlijks vrijkomt, vergroot de hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer en stuwt de temperatuur steeds verder omhoog.
Uitstoot niet overal gestegen
Verschillende regio’s laten uiteenlopende trends zien in hun uitstoot. China, goed voor 32 procent van de wereldwijde uitstoot, noteerde een kleine stijging van 0,2 procent, terwijl de Verenigde Staten (13 procent van het totaal) juist een lichte daling in de uitstoot van 0,6 procent rapporteerden. De Europese Unie verminderde haar uitstoot met 3,8 procent en is nu goed voor 7 procent van het wereldtotaal. India, dat 8 procent van de mondiale uitstoot vertegenwoordigt, kende daarentegen een aanzienlijke toename van 4,6 procent. De uitstoot door internationale lucht- en scheepvaart, die apart wordt geteld, steeg met 7,8 procent in vergelijking met vorig jaar, hoewel dit nog altijd onder het niveau van vóór de coronapandemie blijft.
Piek nog niet bereikt
Pierre Friedlingstein, hoofdonderzoeker van de studie, benadrukt dat de huidige cijfers een harde realiteit weerspiegelen: ondanks technologische vooruitgang in duurzame energie en elektrische mobiliteit blijft de wereldwijde CO2-uitstoot stijgen. Zonder onmiddellijke en drastische reducties in het gebruik van fossiele brandstoffen zal de opwarming van de aarde volgens hem toenemen tot gevaarlijke niveaus.
Een belangrijk vraagstuk dat in het rapport wordt aangekaart, is de vraag wanneer de wereldwijde uitstoot van fossiele brandstoffen eindelijk haar piek zal bereiken. “De gevolgen van klimaatverandering worden steeds dramatischer, maar we zien nog steeds geen teken dat de verbranding van fossiele brandstoffen zijn hoogtepunt heeft bereikt”, zegt Friedlingstein. Glen Peters van het Noorse CICERO Center for International Climate Research stelt dat hoewel sommige landen weliswaar vooruitgang boeken in het verlagen van hun uitstoot, deze winst vaak wordt tenietgedaan door stijgingen in andere landen. “Klimaatactie is een collectief vraagstuk,”, zegt Peters, die de noodzaak van een gecoördineerde aanpak benadrukt.
Snellere verlagingen nodig
De bevindingen van de studie laten zien dat, als de uitstoot in dit tempo doorgaat, de kans bestaat dat de wereldwijde temperatuurstijging binnen zes jaar de grens van 1,5 graden Celsius overschrijdt. Dit is de temperatuurgrens die wetenschappers hebben vastgesteld om de meest ernstige gevolgen van klimaatverandering te beperken. Opvallend is dat technologieën die speciaal zijn ontwikkeld om CO2 uit de atmosfeer te verwijderen, zoals koolstofopvang, momenteel slechts een fractie van de uitstoot compenseren. Tegenover de enorme hoeveelheid CO2 die jaarlijks vrijkomt, blijkt deze technologie tot nu toe een beperkte bijdrage te leveren.
Hoewel de wetenschappers erkennen dat klimaatmaatregelen zoals de opkomst van hernieuwbare energie en de daling van ontbossingsemissies bemoedigend zijn, benadrukken ze dat deze niet voldoende zijn om de uitstoot op een dalend traject te krijgen. De auteurs roepen wereldleiders op om tijdens de VN-klimaattop COP29 in Baku de huidige koers te heroverwegen. Alleen snelle en diepgaande verlagingen van de CO2-uitstoot uit fossiele brandstoffen kunnen een kans bieden om de opwarming tot minder dan 2 graden Celsius te beperken.
