Wel of geen exoplaneet om VB10?

 ASTRONOMIE  Draait er een exoplaneet om de ster VB10 of niet? Astronomen dachten eerder dit jaar van wel, maar zijn nu toch niet meer zo zeker van de zaak. De Very Large Telescope in Chili kan namelijk geen object vinden bij de rode ster. Het observatorium gebruikte een andere techniek om de exoplaneet te vinden.

In mei vond het Palomar observatorium in Zuid-Californië de exoplaneet door gebruik te maken van astrometrie. Bij deze techniek kijken wetenschappers of een ster van links naar rechts wiebelt. Dit toont aan dat een begeleidende planeet aan de ster trekt. Wiebelt een ster niet, dan is er geen exoplaneet in de buurt – of de exoplaneet is te klein om invloed uit te oefenen op de moederster.

Nu probeerde een team onder leiding van Jacob Bean de exoplaneet weer op te zoeken. Zonder succes. “De planeet bestaat niet”, concludeert Bean. Het team gebruikte een andere techniek, namelijk ‘radial velocity‘. Wetenschappers kijken naar het spectrum van een ster en kijken wel absorptielijnen verschoven zijn; een teken dat een planeet naar de aarde toe en van de aarde af beweegt. Dit kan komen door de invloed van een planeet. Bij VB10 was er helaas niets te zien.

Natuurlijk heeft Bean ook tegenstanders: namelijk de wetenschappers die in mei de exoplaneet ontdekten. Steven Pravdo en zijn team denken dat de planeet er misschien nog wel is. “Het kan zijn dat Bean gelijk heeft”, geeft Pravdo toe, “maar het is nog te vroeg om te zeggen dat er geen planeet is.” Zo kan Beans techniek niet gebruikt worden om een exoplaneet te vinden die minder massief is dan drie Jupiters.

Astrometrie blijft een moeilijke zaak. Dankzij deze techniek vond Nederlander Piet van de Kamp in 1963 twee exoplaneten bij de Barnard’s Star. Een decennium later bleek dat Van de Kamp geen gelijk had. Door verstoringen in de aardse atmosfeer is het lastig om astrometrie vanaf de aarde uit te voeren. In 2012 lanceert ESA’s GAIA, een sodne die buiten de aardse atmosfeer door middel van astrometrie op zoek gaat naar exoplaneten. Ook NASA’s Space Interferometry Mission voert deze eervolle taak uit.

Het moraal van het verhaal: meer data is nodig om zeker te zijn dat een exoplaneet bestaat. Wordt het tijd om de lijst met 400 exoplaneten opnieuw te checken?

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd