Het aantal vrouwelijke artsen neemt al jaren toe. En gelukkig maar: als er vrouwen aan de operatietafel staan, komt de patiënt er beter uit dan wanneer er alleen mannen opereren. Dat concluderen onderzoekers van Oxford.
In het bedrijfsleven, maar ook in het onderwijs of de financiële sector weten ze het allang: het is niet alleen beter voor de gendergelijkheid als er genoeg vrouwen in een team zitten, het verbetert ook de prestaties. Dat komt vooral doordat verschillende mensen verschillende ervaringen en inzichten meebrengen, die van nut kunnen zijn voor het totale resultaat. In chirurgische teams is er echter maar weinig bewijs voor dit soort gendervoordelen. De meeste studies gaan over individuele uitkomsten. Zo worden vrouwelijke patiënten over het algemeen beter behandeld door vrouwelijke artsen. Maar hoe het zit met gemengde teams, daar weten we nog maar weinig over.
Veel te veel mannen
Ook omdat er nog steeds véél meer mannelijke chirurgen zijn. In tien jaar tijd is het aantal vrouwelijke operatieartsen met slechts 5 procent gestegen. En dat is jammer, ontdekten de onderzoekers van Oxford. Het vrouwelijk perspectief draagt wel degelijk bij aan een betere uitkomst, met name door de verschillende vaardigheden, waarden en leiderschapsstijlen die beide seksen hanteren.
De onderzoekers pakten het grondig aan om tot die conclusie te komen. Ze beschikten over data van 14 miljoen Canadezen en onderzochten de uitkomsten van grote operaties tussen 2009 en 2019. Van de bijna 710.000 onderzochte operaties in 88 ziekenhuizen was er bij ruim 14 procent binnen negentig dagen sprake van ernstige complicaties. Het aandeel vrouwelijke anesthesisten en chirurgen was 28 procent. Vrouwelijke chirurgen voerden 6,7 procent van de operaties uit. Bij 27 procent van de ingrepen waren vrouwelijke anesthesisten betrokken.
Minder kans op complicaties
De ziekenhuizen zouden er echter goed aan doen om meer vrouwen in dienst te nemen. Was namelijk meer dan 35 procent van het chirurgisch team van het vrouwelijk geslacht dan verliepen de operaties met minder complicaties. Meer precies: de kans op ernstige klachten binnen negentig dagen daalde met 3 procent als er meer vrouwen werkten. Dit komt overeen met eerdere studies in de VS, Italië, Australië en Japan waar ook bleek dat operaties beter gingen als een team voor minimaal 35 procent uit vrouwen bestaat.
“Deze resultaten markeren het begin van een belangrijke verschuiving in onze ideeën over diversiteit in de chirurgische zorg”, vertelt hoofdonderzoeker Julie Hallet. “Een groter aandeel vrouwelijke anesthesisten en chirurgen is niet alleen een kwestie van gelijkheid, het is ook nodig om tot betere resultaten te komen. We wilden de discussie over of mannen of vrouwen beter zijn in opereren doorbreken en in plaats daarvan kijken naar het belang van diversiteit om de prestaties van het team te verbeteren.”
Actie nodig
Het is dus beter als er zowel mannen als vrouwen in een operatieteam zitten, waarbij een percentage van 35 procent vrouwen minimaal is, maar dat is niet makkelijk te realiseren. “Diversiteit in operatieteams vereist een bewuste inspanning om meer vrouwen te werven. Ook moet er structureel een minimumeis komen voor het aantal vrouwen aan de operatietafel.”
Want zoals gezegd: het aantal vrouwen dat opereert is volgens de onderzoekers het afgelopen decennium met slechts 5 procent toegenomen. In dat tempo duurt het wel erg lang voor er voldoende diversiteit is. En dat is dus niet alleen slecht voor de gendergelijkheid maar ook voor de patiënt op de operatietafel.
In deze studie doen de onderzoekers geen uitspraken over of vrouwen beter kunnen opereren dan mannen – het gaat om de teamprestatie – maar in eerder onderzoek is wel gekeken naar wie de scalpel het beste hanteert. En toen bleek dat je toch echt beter een vrouw aan de operatietafel kunt hebben. Na een operatie door een man hebben patiënten 25 procent meer kans om aan complicaties te overlijden dan wanneer ze door een vrouw zijn geopereerd. Het zou mogelijk liggen aan de manier van communiceren, de mate waarin de richtlijnen worden nageleefd en de hoeveelheid tijd die een arts met een patiënt doorbrengt. Dat zouden vrouwen allemaal net iets beter doen, zei oncoloog Christopher Wallis van de University of Toronto destijds tegen Scientias.nl.
