We hebben de opwarming van de aarde – zonder het in de gaten te hebben – al behoorlijk afgeremd

Onderzoek onthult dat het Montreal Protocol – in het leven geroepen om de ozonlaag te redden – ook de opwarming van de aarde afremt.

En nog aanzienlijk ook; al met al blijkt het Montreal Protocol een grotere impact te hebben op het klimaat dan het bekende Verdrag van Kyoto, dat specifiek ontworpen was om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen en de opwarming af te remmen. “De acties die voortvloeien uit het Verdrag van Kyoto zullen de temperaturen tegen 2050 met zo’n 0,12 graden Celsius terugdringen – terwijl het Montreal Protocol de temperaturen tegen 2050 met een volle graad terugdringt,” aldus onderzoeker Rishav Goyal.

Over het protocol
Het Montreal Protocol werd in 1987 door vertegenwoordigers van meer dan 170 landen getekend. In het verdrag spraken de landen af om het gebruik van ozonvernietigende stoffen – zoals chloorfluorkoolstofverbindingen (cfk’s) – uit te faseren. Eerdere studies hebben al aangetoond dat het verdrag een enorm positieve impact heeft op de ozonlaag (die overigens nog altijd niet helemaal hersteld is). Maar nu blijkt dus dat we met dit verdrag – zonder het in de gaten te hebben gehad – ook de opwarming van de aarde hebben afgeremd. “Samen zijn cfk’s een duizenden malen potenter broeikasgas dan CO2,” stelt Goyal. “Dus het Montreal Protocol redde niet alleen de ozonlaag, maar mitigeerde ook een substantiële fractie van de wereldwijde opwarming.”

Het onderzoek
Onderzoekers trekken die conclusie nadat ze bestudeerden welke impact het Montreal Protocol heeft gehad op de stromingen in de atmosfeer boven Antarctica. Ze maakten daarbij gebruik van klimaatmodellen waarmee ze twee scenario’s simuleerden: een scenario waarin het Montreal Protocol werd nageleefd en een scenario waarin dit protocol niet van kracht was. In het scenario waarin het protocol niet van kracht was, gingen de onderzoekers ervan uit dat de uitstoot van ozonvernietigende stoffen zoals cfk’s jaar na jaar met 3% zou zijn toegenomen. Dat is aanzienlijk minder dan de toename die we voor het Montreal Protocol van kracht werd, zagen. Dus op basis daarvan kun je concluderen dat de impact die het protocol op het klimaat heeft gehad in deze studie nog heel conservatief wordt ingeschat. Oftewel: in werkelijkheid is de impact waarschijnlijk nog groter.

Grote regionale effecten
Maar zelfs de conservatieve schatting die de onderzoekers in het blad Environmental Research deponeren, is indrukwekkend. Tegen 2050 zal de gemiddelde wereldwijde temperatuur dankzij het Montreal Protocol naar schatting 1 graad lager uitvallen. En als je inzoomt op regionale gebieden, is de impact nog groter. Zo zou het protocol in Noord-Amerika, Afrika en Eurazië tot op heden een opwarming van tussen de 0,5 tot 1 graad voorkomen hebben. En tegen 2050 vallen de temperaturen in deze gebieden tussen de 1,5 en 2 graden Celsius lager uit dan zonder het Montreal Protocol het geval was geweest. Ook in het Arctisch gebied – momenteel de snelst opwarmende regio op aarde – wordt de impact van het Montreal Protocol gevoeld; daar pakken de temperaturen tegen 2050 dankzij het protocol 3 tot 4 graden Celsius(!) lager uit.

Smelt
Door de opwarming van de aarde af te remmen, heeft het Montreal Protocol ook behoorlijk wat smelt voorkomen. Bijvoorbeeld in het Arctisch gebied. De onderzoekers schatten dat de hoeveelheid zee-ijs aldaar vandaag de dag zo’n 25 procent groter is dan zonder de totstandkoming van het Montreal Protocol het geval zou zijn geweest. En doordat ook de opwarming van Groenland door het protocol is afgeremd, mag je verwachten dat de smelt van de ijskap aldaar – en de bijdrage die deze zo levert aan de zeespiegelstijging – vandaag de dag behoorlijk kleiner is dan zonder het protocol het geval zou zijn geweest.

Wat dit onderzoek prachtig laat zien, is dat internationaal gemaakte en nageleefde afspraken daadwerkelijk het verschil kunnen maken. Hopelijk moedigt de studie overheden wereldwijd dan ook aan om actie te ondernemen en na al die klimaattoppen in de trant van ‘veel woorden, weinig wol’ nu eens spijkers met koppen te slaan en harde afspraken te maken over het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen. “Montreal loste het probleem van de cfk’s op,” stelt onderzoeker Matthew England. “Nu moet het uitfaseren van onze CO2-uitstoot het volgende grote doel zijn.”

Bronmateriaal

"Montreal Protocol set to slow global warming by at least 1°C" - ARC Centre of Excellence for Climate Extremes
Afbeelding bovenaan dit artikel: geralt (via Pixabay)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd