2I/Borisov is op verschillende foto’s gemaakt in december 2018 al opgedoken.
Afgelopen augustus stond de astronomische wereld even op z’n kop. Een amateurastronoom staarde door zijn telescoop naar de hemel toen hij ineens een opvallende lichtvlek voorbij zag razen. Het bleek te gaan om een interstellaire komeet; pas het tweede object afkomstig van buiten ons zonnestelsel dat ooit in onze buurt is gedetecteerd. Maar nu blijkt dat we de interstellaire bezoeker al veel eerder hadden kunnen ontdekken. De betreffende komeet is namelijk al op foto’s van december vorig jaar opgedoken.
Afstand
2I/Borisov kwam pas in het vizier toen deze zich op een afstand van 3 AE (Astronomische Eenheid, de afstand aarde-zon) bevond. Maar we hadden ‘m al eerder kunnen spotten, zo concludeert een onderzoeksteam. In een nieuwe studie gepubliceerd in het vakblad The Astronomical Journal hebben ze gepoogd de baan van 2I / Borisov terug te traceren. Dit deden de onderzoekers door afbeeldingen gemaakt tussen 1 oktober 2018 en 30 augustus 2019 (de ontdekkingsdatum) door de Catalina Sky Survey (CSS) en Zwicky Transient Facility (ZTF) door te spitten, op zoek naar een glimp van de interstellaire komeet. En al snel was het raak. “De interstellaire komeet is op afbeeldingen, gemaakt in december 2018, al vastgelegd op een afstand van 8 AE,” schrijven de onderzoekers in hun studie.
Activiteit
Opvallend hierbij is dat de komeet niet werd gezien op afbeeldingen gemaakt in november 2018, toen 2I/Borisov zich op een afstand van 8,5 AE bevond. En in de eerste plaats vertelt dit ons iets over de activiteit van de komeet. Zo denken de onderzoekers dat de komeet rond de 8 AE afstand actief begon te worden. Wanneer een komeet dicht genoeg bij een ster komt en warmer wordt, sublimeert een deel van de materie waaruit ze bestaat om een zogenaamde coma en/of een komeetstaart te vormen. Kometen die actief worden tussen de drie en vijf astronomische eenheden sublimeren meestal waterijs. Kometen die actief worden tussen de vijf en acht astronomische eenheden worden hiervoor aangedreven door meer vluchtige moleculen anders dan water, zoals koolmonoxide en kooldioxide.
Kern
In de tweede plaats stelt de ontdekking astronomen in staat om de grootte van de kern van de komeet te berekenen. Het betekent namelijk dat de straal niet meer dan zeven kilometer kan zijn. Daarnaast schatten ze dat het actieve gebied van de komeet tussen de 0,5 en 10 vierkante kilometer is.
Hoewel de komeet een interstellaire indringer is afkomstig uit een ander sterrenstelsel, lijkt hij steeds meer karakteristieken te vertonen die opvallend veel lijken op kometen uit ons eigen zonnestelsel. Zo wezen eerdere analyses al uit dat er op 2I/Borisov water te vinden is en dat hij een rode gloed, een korte stofstaart, een coma (door stof gedomineerde atmosfeer) en een ongeveer 1 kilometer grote kern bezit. Ook zijn onderzoekers er door andere spectroscopische analyses achtergekomen dat de komeet oxalonitril bevat; een gas dat ook vaak voorkomt in ‘onze’ kometen. Als je niet beter zou weten, zou je bijna vermoeden dat deze verre bezoeker 4,6 miljard jaar geleden rond onze eigen zon het levenslicht zag. Maar onderzoekers weten het zeker: 2I/Borisov is rond een andere ster ontstaan.
2I/Borisov zal de komende periode goed te zien blijven door middelgrote telescopen. Het object piekt in helderheid in de maanden december en januari – op 8 december zal de komeet onze zon het dichtst naderen op een afstand van ongeveer 2 AE – en blijft tot april 2020 waarneembaar. Tegen die tijd hopen astronomen nog veel meer over de interstellaire bezoeker te hebben ontrafeld.
