Wat zie jij als je naar de maan kijkt? Een fijne lichtbron in het donker? Een gezicht? Bedrijven en overheden zien iets heel anders: een schatkist die mogelijk vele biljarden euro’s waard is en zo snel mogelijk geopend moet worden.
Lang was de maan vooral heel handig tijdens donkere nachten. Het maanlicht stelde je in staat om toch nog enigszins te zien waar je liep. Maar in deze moderne tijden met straatverlichting en iPhones die tevens dienst doen als zaklampen, zou je denken dat de maan toch een beetje een overbodige luxe is geworden. Alleen nog goed voor spookachtige beelden in weerwolvenfilms. Het tegendeel is echter waar. De maan is hot. Diverse CEO’s wereldwijd kijken ’s avonds verlangend naar onze natuurlijke satelliet, wetend dat deze ze schathemeltjerijk kan maken.
Bereikbaar
Bijna vijftig jaar geleden waren het de Apollo-astronauten die onze kijk op de maan veranderden. Het was niet langer een onbereikbaar hemellichaam: nee, we konden ernaartoe, we konden erop landen, we konden erop rondlopen, we konden er een vlag op poten, kortom: de maan was bereikbaar. Maar de werkelijke doorbraak omtrent onze natuurlijke satelliet kwam in de jaren erna, toen het Apollo-programma al ontbonden was. Stenen afkomstig van de maan werden grondig bestudeerd en onbemande ruimtevaartuigen bespiedden de maan ongegêneerd. En stuk voor stuk kwamen ze tot dezelfde conclusie: op de noord- en zuidpool van de maan zijn grote voorraden waterijs te vinden.
Lees er hier alles over.
Fantasieën worden werkelijkheid
Wellicht werd er kort na die ontdekkingen al wel gefantaseerd over manieren waarop we dat waterijs konden gaan gebruiken. Inmiddels zijn we echter enkele decennia verder en zijn die fantasieën levendiger dan ooit. Sterker nog: ze lijken op korte termijn werkelijkheid te gaan worden. Diverse bedrijven hebben serieuze plannen om op korte termijn grondstoffen van de maan te gaan halen. Ze zijn daarbij met name geïnteresseerd in het waterijs op de polen van de maan. Dat waterijs kan omgezet worden in raketbrandstof en gebruikt worden om de final frontier opnieuw te verleggen.
Makkelijker en vooral goedkoper
Het lijkt misschien vreemd: waarom zouden we brandstof van de maan halen? Toch is het een goed idee. Nu is het zo dat een ruimtevaartuig brandstof mee moet nemen vanaf het oppervlak van de aarde. Het maakt ruimtereizen duur: de kosten van een ruimtereis worden namelijk grotendeels bepaald door het aantal kilo’s dat een raket de ruimte in moet zien te krijgen. In het geval van een missie naar Mars bestaat dat aantal kilo’s voor zo’n 98 procent uit brandstof. Het zou een stuk goedkoper zijn als we zo’n Marssonde genoeg brandstof meegeven om in de ruimte te belanden, vervolgens op of nabij de maan kunnen bijtanken om daarna door te vliegen naar Mars.
Tanken op de maan
“Water afkomstig van de maan zal de ruimte ontsluiten,” voorspelt Shackleton EnergyCompany, één van de bedrijven die zich serieus bezighouden met het ontginnen van de maan. Binnen acht jaar wil het bedrijf een bemande ‘benzinepomp’ op de maan openen. “Ons programma kost minder dan één tiende van het Apollo-programma, levert binnen vier jaar inkomsten op en is binnen twaalf jaar winstgevend. Het is vergelijkbaar met het bouwen van een olieplatform op zee of het ontwikkelen van een nieuwe mijn, maar dan in de ruimte.”
Moon Express
Maar Shackleton Energy Company is niet de enige die aast op de maan. Het private bedrijf Moon Express ziet de maan naar eigen zeggen als ‘het achtste continent’ en wil de grondstoffen die op dat continent te vinden zijn, winnen en terug naar de aarde brengen. Je moet dan vooral denken aan grondstoffen die hier schaars zijn of beginnen te worden: platinum, bijvoorbeeld. Ook heeft het bedrijf interesse in helium-3: een klein beetje daarvan is in theorie al genoeg om de complete aarde van energie te voorzien (zie kader). Moon Express ziet tevens wel iets in het waterijs op de maan en zou dat – net als Shackleton Energy – willen gebruiken en aanbieden als raketbrandstof.
China
Behalve bedrijven zijn ook overheden op de maan gefocust. Zo wil China maar wat graag een maanbasis openen. Een eerste stap is al gezet toen het land eind 2013 een lander op het maanoppervlak zette. Ook China zou met name uit zijn op helium-3 en andere op aarde zeldzame elementen. En zo zijn er nog wel meer landen die flirten met de maan. India bijvoorbeeld.
Serieus
Dat de bedrijven en overheden die hun oog op de maan hebben laten vallen, serieus zijn, staat buiten kijf. Shackleton Energy gaat binnenkort vanuit het ISS experimenteren met een klein en goedkoop ruimtevaartuig – Oryx – dat experimenten of voorraden die snel terug moeten keren naar de aarde op onze planeet kan afleveren. In de toekomst kan Oryx gebruikt worden om water van de maan naar brandstofdepots in een lage baan rond de aarde te brengen. Moon Express werkt aan een maanlander en wil deze eind volgend jaar al naar de maan sturen. En China zette – zoals gezegd – al een lander op de maan. Serieus zijn de genoemde partijen dus zeker. Maar worden hun fantasieën werkelijkheid?
Misschien niet op zo’n korte termijn als de landen en bedrijven ons willen doen geloven. Er komt namelijk nogal wat bij kijken. De grondstoffen moeten worden opgespoord (waarschijnlijk door maanlanders). Vervolgens moet er nagedacht worden over methodes om die grondstoffen (zo goedkoop mogelijk) te winnen en naar hun bestemming (de aarde of een baan rond de aarde) te brengen. En er zal waarschijnlijk een maanbasis ontwikkeld moeten worden waar mensen kunnen werken en wonen. En dat alles moet bewerkstelligd worden nog ruim voor er omzet (laat staan: winst) gedraaid wordt. Het ontginnen van de maan vraagt dus niet alleen om de juiste technologie en doorzettingsvermogen, maar vooral om geld. Tegelijkertijd is er – na deze eerste investeringen – ook een hoop geld te verdienen. En dat is een fijne drijfveer die het onmogelijke zomaar mogelijk kan maken. Het ontginnen van de maan – en het werkelijk ontsluiten van het heelal – lijkt dan ook een kwestie van tijd te zijn.