De zeer gedetailleerde beelden laten zien dat het oppervlak van de dwergplaneet een stukje complexer is dan gedacht.
De nieuwe beelden zijn gemaakt door ruimtesonde Dawn. Deze arriveerde iets meer dan een jaar geleden bij Ceres en heeft de afstand tot de dwergplaneet gaandeweg steeds verder verkleind. Op het moment draait de sonde op slechts 385 kilometer afstand rond Ceres. En vanaf zo’n kleine afstand kan de sonde heel gedetailleerde foto’s van het oppervlak maken. Een aantal van die foto’s heeft NASA nu vrijgegeven.
Occator
De beelden die misschien wel het meest tot de verbeelding spreken, laten de Occator-krater zien. Deze krater houdt onderzoekers al lang bezig, omdat in de krater ietwat mysterieuze heldere vlekken te vinden zijn. “Voordat Dawn Ceres vorig jaar intensief ging observeren, leek de Occator-krater één helder gebied te zijn. Nu, met de laatste beelden die van dichtbij zijn gemaakt, zien we complexe kenmerken die nieuwe vragen oproepen,” vertelt onderzoeker Ralf Jaumann.
Recente geologische activiteit
De beelden laten zien dat in het heldere hart van de krater een berg te vinden is. Die berg wordt omringd door breuken die weer dwars door andere, kleinere heldere vlekken in de krater lopen. Ook op de top en flanken van de berg zijn breuken te zien. Het hele plaatje wijst op “geologische activiteit in het recente verleden,” aldus Jaumann. Of daar ook werkelijk sprake van is, zal uit nader onderzoek moeten blijken.
Kaartje
Wetenschappers komen ook met een nieuw ‘kaartje’ van Ceres (zie hierboven), gebaseerd op informatie verzameld door het GRaND-instrument aan boord van Dawn. Dit instrument bestudeert neutronen en gammastraling die ontstaat door de interactie tussen het oppervlak van Ceres en kosmische straling en kan zo meer vertellen over de samenstelling van dat oppervlak (tot een meter diep). Nabij de polen heeft het instrument minder neutronen gedetecteerd. Het wijst erop dat er veel waterstof te vinden is. Aangezien waterstof een belangrijk onderdeel is van water, is het mogelijk dat in de poolgebieden nabij het oppervlak waterijs te vinden is.
Haulani
Maar de bovenste laag van Ceres is niet overal hetzelfde. Zo blijkt de Haulani-krater een heel andere samenstelling te hebben dan zijn omgeving. Onduidelijk is nog hoe dat komt. “Valse kleuren-beelden van Haulani laten zien dat het materiaal dat bloot is gelegd door een inslag anders is dan de samenstelling van het algemene oppervlak van Ceres,” vertelt onderzoeker Maria Cristina de Sanctis. “De diversiteit aan materialen wijst erop dat zich eronder een gemixte laag bevindt of dat de inslag zelf de eigenschappen van het materiaal veranderd heeft.”
En zo komen we beetje bij beetje meer te weten over Ceres. “We zijn opgewonden dat we deze nieuwe beelden kunnen onthullen, in het bijzonder die van Occator die laten zien dat complexe processen het oppervlak van Ceres vorm geven,” vertelt onderzoeker Carol Raymond. “Nu we de heldere vlekken, de mineralen aan het oppervlak en morfologie in hoge resolutie kunnen zien, zijn we druk bezig om te achterhalen welke processen deze unieke dwergplaneet vorm hebben gegeven. Door Ceres te vergelijken met Vesta (een planetoïde die Dawn eerder bezocht, red.) krijgen we meer inzicht in het jonge zonnestelsel.”
