Onze zon is de reus van het zonnestelsel. Met een doorsnee van 1,4 miljoen kilometer bevat onze moederster 99,9 procent van alle materie in ons zonnestelsel. Toch stelt de gele dwerg niets voor op het kosmische toneel. Daar grijpen koele, massieve sterren de macht.
Astronomen denken in termen als ‘radius’ en ‘massa’. De radius van de zon is de helft van de doorsnee, zo’n 700.000 kilometer. Wie de zon op een weegschaal legt, krijgt een torenhoog getal te zien: 2.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000 kilo. Voor de gemakkelijkheid noemen we dit gewicht één zonnemassa.
Een grote ster in het heelal is Eta Carinae. De ster is 7.500 lichtjaar verwijderd van de zon en weegt honderd zonnemassa’s (oftewel: de ster is honderd keer zo zwaar als de zon). Eta Carinae is zo groot, dat de ster jaarlijks 500 keer de massa van de aarde aan materie verliest. De radius van Eta Carinae is 400 keer de radius van de zon. Indrukwekkend! Wetenschappers verwachten dat Eta Carinae in de nabije toekomst explodeert. Wanneer dit gebeurt, dan is de supernova-explosie één van de meest spectaculaire supernova’s ooit waargenomen door de mensheid.
VY Canis Majoris
Eta Carinae verbleekt bij VY Canis Majoris: een rode hyperreus in de Grote Hond. VY Canis Majoris bevindt zich op een afstand van 5.000 lichtjaar van de aarde en is 600 tot 2.100 keer breder dan de zon. Hierdoor vult de ster de baan van Mars om de zon. En als het daadwerkelijke aantal in de buurt komt van 2.100, dan vult de ster de banen van Jupiter en Saturnus.
Geheime recept
Wat is nu eigenlijk het geheime recept voor een gigantische ster? Volgens Roberta Humphreys van de universiteit van Minnesota is een lage oppervlaktetemperatuur erg belangrijk. Zij denkt dat de grootste sterren tevens de koelste sterren zijn.
Eta Carinae is één van de helderste sterren en is ook enorm heet, namelijk 24.700 graden Celsius. VY Canis Majoris heeft een oppervlaktetemperatuur van slechts 3.200 graden Celsius. Toch is VY Canis Majoris een stuk groter dan Eta Carinae.
De grootste sterren in het heelal hebben een aangename temperatuur van 2.700 graden Celsius. Op deze temperatuur kan een superreus een grootte bereiken van 2.600 keer de grootte van de zon. In dat geval zou de ster veel groter zijn dan VY Canis Majoris.
Overzicht
Hoe groot is de aarde in vergelijking met de zon? En de zon in vergelijking met VY Canis Majoris? Hieronder een interessant filmpje van een vergelijking tussen diverse sterren en planeten.
