We hopen dat het nooit gaat gebeuren, maar toch is het belangrijk om erover na te denken: wat moeten we eten als er ooit een grootschalige kernoorlog uitbreekt? Wetenschappers weten al een tijd dat de huidige landbouw een flinke klap zou krijgen in zo’n scenario en dat er dus naar een alternatief gezocht moet worden. Het antwoord lijkt nu te zijn gevonden: heel veel zeewier.
Ga er maar aan staan: als de kernbommen ooit gaan vallen, zullen we allemaal massaal aan het zeewier moeten. Of tenminste, het zal een vast onderdeel van ons dieet worden. Tijdens zo’n kernoorlog zal er namelijk veel fijnstof in de atmosfeer terechtkomen, wat uiteindelijk het zonlicht tegenhoudt en voor duisternis en kou op de aarde zal zorgen. Dit fenomeen staat ook wel bekend als een nucleaire winter en zal de huidige vormen van landbouw flink belemmeren. Wetenschappers hebben dan ook hun best gedaan om naar alternatieven te zoeken, en uiteindelijk kwamen ze terecht bij de zeewiersoort Gracilaria tikvahiae. Wetenschapper Florian Ulrich Jehn heeft meegewerkt aan het onderzoek. Hij vertelt aan Scientias.nl: “De meest verassende vondst was nog wel dat deze zeewiersoort beter groeit op het moment dat een kernoorlog heftiger zou worden. Door het grote verschil in temperatuur zullen de zeestromen sterker verstoord worden, waardoor er meer voedingsstoffen naar het oppervlak van de oceaan komen. Hierdoor kan het zeewier beter groeien.”
Om beter uit te leggen hoe dit precies werkt, staat in het onderzoeksverslag het volgende: “Over het algemeen heeft het oppervlak van de oceaan niet veel voedingstoffen. Dit zal veranderen na een kernoorlog, als gevolg van wereldwijde zeestromen die verstoord zullen worden. Hierdoor zullen de oceanen verticaal beter mixen, waardoor voedingstoffen naar boven gedreven zullen worden. Hoe ernstiger de kernoorlog, hoe sterker de oceanen gemixt zullen worden. Het is dan ook door deze toename van voedingstoffen dat het zeewier beter zal gaan groeien.” Het onderzoek is gepubliceerd in het blad Earth’s Future.
Er is nog niet bijzonder veel onderzoek gedaan naar wat de precieze gevolgen zullen zijn voor de oceanen op het moment dat er een kernoorlog uitbreekt. Wat al wel duidelijk is, is dat de gevolgen simpelweg desastreus zullen zijn. De manier waarop het water in de oceaan beweegt is namelijk onderhevig aan de hoeveelheid warmte die het ontvangt. Dit betekent dat kort na een nucleaire oorlog – slechts een jaar later – de oceaan opvallend genoeg eerst minder zuur zal worden. Maar dan, zo’n drie tot vijf jaar later, zal het zoute water kooldioxide uit de lucht beginnen op te slurpen. Hierdoor zal de oceaan enorm verzuren. Doordat de kernoorlog ook grote hoeveelheden fijnstof in de atmosfeer brengt en zo een nucleaire winter veroorzaakt, zal ook het ritme van moessons en El Niño’s in de war worden geschopt. Volgens de onderzoekers zouden we zelfs kennis kunnen maken met het nucleaire broertje van El Niño, genaamd ‘Nuclear Niño’. Dit zijn El Niño’s die veroorzaakt worden door kernoorlogen en wel 7 jaar kunnen duren. Wil je meer weten over de gevolgen van een kernoorlog op de oceaan? Kijk dan eens hier.
Zeewierboerderijen
Voor de duidelijkheid: het is niet de bedoeling dat we alléén zeewier gaan eten. Jehn legt uit: “Zeewier zou wel een normaal onderdeel van ons dieet worden, maar het alleen maar consumeren van zeewier is waarschijnlijk onmogelijk. Het is dan ook de bedoeling dat een groot deel van het zeewier uiteindelijk wordt gebruikt om voer en biobrandstof van te maken. We zijn momenteel dan ook aan het zoeken naar andere soorten voedsel die we in zo’n rampscenario zouden kunnen eten, maar in ieder geval staat nu al vast dat zeewier daar onderdeel van zou kunnen zijn.” De wetenschappers hebben alvast gekeken wat de beste plek zou zijn om toekomstige zeewierboerderijen te starten, en analyses wijzen vooral op de Golf van Mexico en de oostkust van de VS. Deze zeewierboerderijen zouden zelfs kunnen helpen om het klimaat een handje te helpen doordat ze grote hoeveelheden koolstof op kunnen nemen. En niet alleen dat: op het moment dat je een koe zeewier voert, stoot deze ook nog eens minder methaan uit.
Uitsterving voorkomen
Het onderzoek is significant vanwege een aantal redenen. Ten eerste vragen onderzoekers aandacht voor het feit dat er naast enorme vulkaanuitbarstingen ook andere gebeurtenissen denkbaar zijn die er toe kunnen leiden dat minder zonlicht de aarde bereikt. Ten tweede zijn de resultaten belangrijk, omdat ze laten zien dat er toch enigszins haast is geboden met het bouwen van deze nieuwe zeewierboerderijen. Jehn licht toe: “Het hangt een beetje van het seizoen af, maar over het algemeen gaan we ervanuit dat de mensheid genoeg voedsel heeft opgeslagen om ongeveer 6 maanden te kunnen overleven. Het planten en cultiveren van het zeewier kost ongeveer tussen de 9 en 14 maanden. Er zijn dus een paar maanden te overbruggen. We zouden tijdens het begin van de nucleaire winter nog wel voedsel kunnen verbouwen, maar vooral tijdens het eerste jaar zullen we nog wel een onzekere tijd tegemoet gaan.”
Graan verbouwen
De onderzoekers waarschuwen overheden dan ook om nu alvast te beginnen met het bouwen van de nodige zeewierboerderijen: door proactief te handelen kunnen overheden hongersnoden voorkomen. Tenslotte vertelt Jehn dat er ook nog een andere oplossing mogelijk zou zijn voor het voedselprobleem: “We zijn momenteel aan het zoeken naar andere voedselbronnen die het ook goed zouden doen. Hieruit blijkt dat microbiële eiwitten ook een optie zouden kunnen zijn (zoals paddenstoelen en algen, red.). En natuurlijk zou het ook altijd nog kunnen dat we simpelweg de huidige voedselbronnen gaan verbouwen in compleet andere gebieden. Denk bijvoorbeeld aan het verbouwen van graan in het Amazonebekken in plaats van op de Great Plains.” Of we ooit nog komkommers gaan verbouwen in de woestijn? Misschien dus wel.
