De beukenboom is een onmiskenbaar onderdeel van veel inheemse bosecosystemen, maar de boom wordt nu bedreigd door de beukenbladziekte. Hoe werkt deze invasieve plaag?
De beuk is een van de meest voorkomende bomen in Europa en speelt een sleutelrol in veel bosecosystemen. De boom is te herkennen aan zijn gladde, grijze stam en dunne bast. Beukennootjes zijn een belangrijke voedselbron voor veel dieren en de stam en takken een belangrijke standplaats voor onder andere vogels. De dikke laag bladeren die beuken jaarlijks laten vallen, voedt ontelbare schimmels, bacteriën en andere bodemorganismen. Maar nu wordt de boom bedreigd door de beukenbladziekte: een snel verspreidende ziekte die de Amerikaanse variant in het oosten van Noord-Amerika al verwoest en nu ook de Europese beuk, een andere soort dan de Amerikaanse, aantast.
Onderzoek
Deze zorgwekkende ontwikkeling werd vastgelegd in een nieuwe studie van de Holden Forests & Gardens en een team van de USDA Agricultural Research Service. Zij publiceerden de uitkomsten in het wetenschappelijke tijdschrift Plant Pathology.
Voor het onderzoek verzamelden de onderzoekers knoppen en bladeren van zieke Europese en Amerikaanse beuken in het Holden Arboretum (bomentuin, red.). Ook haalden ze knoppen en bladeren van gezonde Europese beuken in het Dawes Arboretum (in Newark, Ohio), waar de ziekte nog niet was opgedoken. Vervolgens konden de onderzoekers met behulp van geavanceerde microscopie zien hoe een rondworm (nematode) de ziekte veroorzaakt. Het viel hen op dat het beestje de bladstructuur en -functie van de Europese beuk aantastte, met abnormale celgroei, ongeorganiseerde huidmondjes en ernstige schade aan de interne bladlagen. Deze veranderingen verminderen het vermogen van de boom om te ‘ademen’ en effectief fotosynthese uit te voeren (het proces waarbij planten zonlicht, water en koolstofdioxide omzetten in suikers en zuurstof).
Vergelijking met Amerikaanse variant
Ze vergeleken het met de ontwikkeling van de ziekte op een Amerikaanse beuk, en de symptomen bleken precies hetzelfde te zijn. De invasieve plaag van deze nematoden vond al plaats in Amerika, maar nu dus mogelijk ook in Europa. Het onderzoek doet daarom vrezen dat de ziekte zich wereldwijd kan verspreiden en de gezondheid van bossen in heel Europa kan bedreigen.
Eerste keer
Het is de eerste keer dat de beukenbladziekte wordt gerapporteerd bij een Europese beuk. “Dit is het eerste gedetailleerde bewijs op celniveau dat de Europese beuk gevoelig is voor de beukenbladziekte”, vertelt Mary Pitts, onderzoeksspecialist in het David Burke Lab bij HF&G en hoofdauteur van het onderzoek. “We vonden duidelijke tekenen van infectie en structurele schade in zowel de knoppen als de bladeren, vergelijkbaar met wat we zien bij Amerikaanse beuken.”
Meer begrip
De onderzoekers hopen dat deze studie kan helpen om beter te begrijpen hoe deze ziekte werkt in verschillende beukensoorten. Dit is essentieel om de mogelijke verspreiding ervan te beheersen, vertelt hoofdonderzoeker Paulo Vieira.
