Autorijden: we doen het (bijna) allemaal, (bijna) elke dag. Dat het slecht is voor het milieu weten we. Maar wat doet het eigenlijk met jou?
Per jaar leggen Nederlanders in totaal 185 miljard kilometer af tijdens het reizen. Dat is evenveel als 1.250 keer de afstand naar de zon. Hierbij zijn nog niet eens de kilometers meegerekend die worden afgelegd tijdens de vakantie of door mensen die voor hun beroep achter het stuur zitten. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) wordt driekwart van deze kilometers afgelegd in de auto. De auto wordt het meeste gebruikt om van en naar het werk te gaan, boodschappen te doen en voor vrijetijdsbesteding. Naast de voor de hand liggende negatieve invloed van dit vele autogebruik op het milieu, kan lang in de auto zitten ook een negatieve uitwerking hebben op het menselijk lichaam. Hoe slecht is autorijden eigenlijk voor lichaam en geest?
Invloed op je lichaam
Uit onderzoek van onder andere Christine Hoehner van de Washington University School of Medicine is gebleken dat mensen die lang in de auto zitten vaker een hoge bloeddruk, een grotere middelomtrek en een hogere BMI (Body Mass Index) hebben en daarnaast minder sporten. Lang in de auto zitten heeft dus een negatieve invloed op meerdere factoren die in verband staan met de gezondheid. BMI en middelomtrek zijn waarden waarmee bepaald kan worden of er sprake is van overgewicht en hoge bloeddruk is een risicofactor voor veel ziekten, zoals hart- en vaatziekten en diabetes.
Het BMI wordt berekend met behulp van je lengte en je gewicht. Als je bijvoorbeeld 1.80 m lang bent en 100 kg weegt is je BMI 30,9. Als je BMI boven de 30 uitkomt, is er sprake van ernstig overgewicht, ook wel obesitas genoemd. Obesitas en weinig fysieke activiteit kunnen leiden to ernstige ziekten, zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten en botontkalking (osteoporose). Dit komt doordat obesitas vaak gepaard gaat met hoge suiker- en vetgehaltes in het bloed.
Hoge suikergehaltes
Hoge suikergehaltes in het bloed kunnen er voor zorgen dat cellen minder gevoelig worden voor insuline (insuline-resistentie) en daardoor minder suiker (glucose) op kunnen nemen. Insuline zorgt er namelijk voor dat glucosetransporters (GLUT-4) naar het celmembraan bewegen. GLUT-4 kan vervolgens glucose de cellen in transporteren. Als de cellen dus minder gevoelig zijn voor insuline, wordt dit proces niet in gang gezet en hebben de cellen minder energie beschikbaar. Dit is het ziektebeeld van diabetes type 2.
Hoge vetgehaltes
Hoge vetgehaltes zorgen er voor dat bloedvaten vernauwen, wat de kans op een hartinfarct vergroot (zie afbeelding hieronder). Als er veel vetten (lipiden) aanwezig zijn in het bloed, worden ze opgenomen in de vaatwand. Hier hopen de lipiden vervolgens op, wat allerlei immuuncellen aantrekt. Er ontstaat nu een ontsteking in de vaatwand, waardoor deze verdikt. De verdikking, ook wel een plaque genoemd, zorgt er voor dat bloed minder gemakkelijk door de vaten stroomt. Een hoge bloeddruk kan ervoor zorgen dat de plaque die is ontstaan, scheurt. Als dit gebeurt, stolt het bloed rond de plaque, waardoor het bloedvat geheel wordt afgesloten. Als dit in het hart gebeurt, is er sprake van een hartinfarct.
Invloed op je geluk
Uit een recent onderzoek (2016) van Noorse onderzoekers is gebleken dat mensen die een lange weg afleggen naar hun werk zich ook echt slechter voelen. De onderzoekers vroegen de proefpersonen zelf aan te geven hoe ze dachten over hun gezondheid. De proefpersonen die een langere weg aflegden, vertelden vaker dat ze last hadden van spierpijn, mentale problemen en problemen met hun maag- en darmstelsel, dan personen die korter in de auto zaten. In de auto zitten heeft dus ook een negatieve invloed op je mentale gezondheid. Zaken zoals files, de onberekenbaarheid van het autorijden en variërende lengte van de reistijd veroorzaken veel stress. Stress heeft een negatieve invloed op de bloeddruk en kan leiden tot vermoeidheid en depressie. Stress heeft niet alleen een negatieve invloed op je mentale maar ook op je lichamelijke gezondheid.
Tijdsbesteding
Wat ook invloed heeft op je mentale en lichamelijke gezondheid is je geluksniveau. Vaak wordt gedacht dat geluk afhangt van externe factoren, zoals je baan, je huis en je financiële situatie. Uit onderzoek van Grace Bucchianeri is echter gebleken dat deze aspecten niet veel invloed hebben op het geluksniveau. Wat wel je geluk beïnvloedt, is hoe je je beschikbare tijd besteedt. Als je dus elke dag drie uur in de file staat, kan je geluksniveau sterk afnemen. Deze tijd kan niet besteed worden aan leuke of nuttige activiteiten en je geluksniveau neemt af. Het geluksniveau en humeur zijn sterk verbonden met het mentale welzijn. Als meer tijd wordt besteed aan leuke dingen, verbetert je humeur en een verbeterd humeur kan er weer voor zorgen dat er beter kan worden omgegaan met stress.
Actief reizen
Een minder lange reistijd kan dus op drie punten het algemene welzijn verbeteren; je hebt meer tijd voor leuke dingen, je hebt minder stress en je zit minder lang stil. Niet iedereen heeft echter de mogelijkheid om dichterbij werk te gaan wonen of dichterbij huis een baan te zoeken. Maar wat is dan wel een mogelijke oplossing om de tijd in de auto te verminderen? Neem vaker de fiets! Als je met de fiets naar je werk gaat, boodschappen gaat doen of op visite gaat bij vrienden, heeft dit direct een positieve invloed op je lichamelijke gezondheid. Door de auto te laten staan en op de fiets te springen, verander je de tijd waarin je normaal gesproken zou zitten in je dagelijkse 30 minuten lichamelijke activiteit. Dat heeft niet alleen invloed op je gewicht, maar ook je humeur wordt beter. Op de fiets heb je namelijk meer controle over de lengte van de reistijd en (bijna) nooit file.
Als de afstand niet per fiets is af te leggen, is het openbaar vervoer een goed alternatief. Omdat je niet zelf hoeft te rijden, kun je de reistijd gebruiken om iets te doen wat je leuk vindt. Een boek lezen of een serie kijken, kan gezien worden als vrijetijdsbesteding en deze activiteiten hebben dus een positief effect op het geluksniveau. Daarnaast staat de bushalte of het treinstation vaak niet direct naast de deur. De meeste mensen lopen of fietsen naar het openbaar vervoer, wat ook weer een gezonde invloed heeft op het lichaam.
Kortom, aangezien in de auto zitten een negatieve invloed heeft op lichaam, geest en het geluksniveau, zou iedereen er gebaat bij zijn wat vaker de auto te laten staan. Door een ander transportmiddel te kiezen, verbeter je je gezondheid en wordt je ook nog eens gelukkiger!
Melanie Kalee (1995) studeert momenteel de master Science Education and Communication aan de Universiteit Utrecht. Hiervoor heeft ze Biomedische Wetenschappen gestudeerd en probeert deze twee vakgebieden nu te verenigen om onderwerpen zoals gezondheid en biomedisch onderzoek toegankelijker te maken voor een breed publiek.