Het kan echt, deeltjes die sneller gaan dan het licht. Althans, buiten een vacuüm. Diederik legt uit hoe dat komt.
Op TikTok vroeg iemand:
Wat gebeurt er als een deeltje in CERN sneller beweegt dan het licht?
In vacuüm kan dat niet. In CERN versnellen ze deeltjes tot 99,9999991% van de lichtsnelheid, maar 100% halen is onmogelijk — daarvoor heb je oneindig veel energie nodig.
Maar in water of glas is licht langzamer. In vacuüm gaat het bijna 300.000 km/s, maar in water nog maar 225.000 km/s, en in diamant zelfs 125.000 km/s.
En dan wordt het interessant. Sommige deeltjes, zoals elektronen, kunnen sneller gaan dan licht in dat medium — niet in vacuüm, maar wel in bijvoorbeeld water.
Wat er dan gebeurt, lijkt op een vliegtuig dat door de geluidsbarrière gaat: je krijgt een optische schokgolf. Die zie je als een blauwe gloed: tsjerenkovstraling.
Dat blauwe licht zie je in kernreactoren onder water. Het ontstaat als snelle deeltjes het licht “inhalen” en een soort lichtkegel achter zich aan trekken.
En die straling is niet alleen mooi, maar ook nuttig. Het Internationaal Atoomagentschap gebruikt tsjerenkovstraling om te controleren of landen geen kernmateriaal verplaatsen. Ze meten hoeveel blauw licht vrijkomt en checken of dat klopt met de opgegeven hoeveelheid splijtstof.
Ik heb het zelf een paar keer mogen zien — en het is echt een van de mooiste kleuren licht die ik ooit heb gezien.
