Twee dagen voor- en drie dagen nadat de eerste symptomen optreden, zo blijkt uit nieuw onderzoek.
In het afgelopen anderhalf jaar hebben we lijdzaam moeten toezien hoe het coronavirus SARS-CoV-2 zich over de wereld verspreidde en in golfbewegingen toesloeg. Het is allemaal te herleiden naar het feit dat het virus heel besmettelijk is. Maar wanneer is de kans dat coronapatiënten het virus op anderen overdragen nu het grootst? Een nieuw onderzoek geeft daar meer duidelijkheid over en onthult dat het virus in de twee dagen voor- en drie dagen nadat geïnfecteerde individuen symptomen gaan vertonen, het meest besmettelijk is.
Het onderzoek
De onderzoekers baseren die conclusie op een grootschalig onderzoek onder 9000 contacten van in de regio Zhejiang woonachtige Chinezen die tussen januari en augustus 2020 het coronavirus opliepen. Het ging bijvoorbeeld om huisgenoten van coronapatiënten. Maar ook om mensen waarmee ze uit eten waren geweest of waarmee ze samen in de auto hadden gezeten. Naast de contacten werden ook de coronapatiënten zelf gedurende 90 dagen na hun positieve test zorgvuldig gemonitord. Zo kon namelijk onderscheid worden gemaakt tussen mensen die echt geen symptomen ontwikkelden en mensen die later pas symptomen ontwikkelden.
Resultaten
Het onderzoek wijst allereerst uit dat zo’n 89 procent van de bestudeerde coronapatiënten milde of matige symptomen ontwikkelden. Elf procent ontwikkelden helemaal geen symptomen. Geen van de onderzochte coronapatiënten werd ernstig ziek.
Coronapatiënten bleken het virus het vaakst door te geven aan hun huisgenoten. Ook onder contacten die met meerdere coronapatiënten in contact waren geweest of gedurende langere tijd met een coronapatiënt in een ruimte hadden vertoefd, lag de infectiegraad hoger dan onder andere nauwe contacten. Maar wat voor alle contacten een belangrijke rol bleek te spelen, was het moment waarop ze met de coronapatiënt in contact waren geweest. Zo bleek de kans op besmetting veel groter te zijn wanneer zij kort voor of kort nadat de coronapatiënt de eerste symptomen ontwikkelde, met hem of haar in contact waren geweest. “Onze resultaten suggereren dat de timing van blootstelling ertoe doet,” stelt onderzoeker Leonardo Martinez. “En dat bewijst maar weer dat het snel testen en isoleren van iemand die zich niet goed voelt, belangrijk is om deze epidemie onder controle te krijgen.”
Eerder onderzoek
De bevindingen zijn in lijn met eerdere studies waarin de mate van besmettelijkheid werd vastgesteld aan de hand van de ‘virale lading’, oftewel het aantal virusdeeltjes dat coronapatiënten bij zich droegen. “Wij wilden zien of we de resultaten van die eerdere studies – die laten zien dat COVID-19 het besmettelijkst is in de dagen voor en nadat de eerste symptomen optreden – konden bevestigen door te kijken naar coronagevallen onder contacten van coronapatiënten,” aldus Martinez. En die data schetsen dus hetzelfde beeld.
Vaccinatie
Het onderzoek wijst bovendien uit dat asymptomatische coronapatiënten het virus veel minder vaak aan hun contacten doorgeven dan mensen die milde of matige symptomen van het virus ondervinden. En wanneer asymptomatische geïnfecteerden het virus toch aan hun contacten doorgeven, is de kans vrij groot dat ook die contacten geen symptomen ontwikkelen. Deze bevindingen suggereren voorzichtig dat vaccinatie naast het verkleinen van de kans op infectie en ernstige ziekte of sterfte nog een belangrijk voordeel heeft. Zo zou het ook de kans dat mensen die door een gevaccineerde besmet worden, (ernstige) symptomen ontwikkelen, verkleinen.
De onderzoekers erkennen dat hun studie ook een aantal beperkingen kent. Zo wijzen ze er bijvoorbeeld op dat in Zhejiang met name in het begin van 2020 heel wat coronamaatregelen van kracht waren, die de kans op besmetting flink hebben teruggedrongen en mogelijk ook van invloed zijn op de resultaten. Dat wil zeggen: zou je hetzelfde onderzoek in gebieden zonder of met minder strikte maatregelen herhalen, dan zou dat tot andere resultaten kunnen leiden. Daarnaast vond het onderzoek plaats tussen januari en augustus 2020, toen een andere coronavirusvariant domineerde. Onduidelijk is nog of ook de tegenwoordig dominante deltavariant als het om transmissie gaat, dezelfde patronen volgt.
