Momenteel ‘ploegt’ de aarde door de puinstroom die komeet C/1861 G1 Thatcher achter zich heeft gelaten. Dit brengt een groot ruimte-spektakel met zich mee: tientallen meteoren zijn na middernacht te zien in de hemel, mits het weer het toelaat.
Het is zover: een van de meest zeldzame en spectaculairste gebeurtenissen aan de nachtelijke hemel vindt deze week plaats; de meteorenzwerm Lyriden. Vooral in de nacht van 22 op 23 april zijn er tientallen tot honderden meteoren te zien in de lucht. Maar wanneer kan je nou het beste in de lucht kijken?
Elk jaar
Deze week passeert de aarde het meest bezaaide deel van de puinstroom die komeet C/1861 G1 Thatcher achter zich heeft gelaten. Elk jaar rond april doorkruist de aarde deze puinwolk tijdens haar eigen jaarlijkse reis om de zon. De Lyriden-meteorenregen is actief tussen 16 en 25 april, maar piekt woensdagnacht 4:00 uur op 23 april. De typische snelheden van de meteoren in deze zwerm zijn met circa 47 km/s vrij gemiddeld onder de meteorenzwermen die de aarde zoal per jaar doorkruist en mee in botsing komt.
Beste tijdstip
De meteorenregen is het meest zichtbaar als het heel erg donker is, het niet bewolkt is en wanneer de radiant – het punt aan de hemel waar de meteoren vandaan lijken te komen – naar het hoogste punt aan de hemel is gestegen. Des te hoger de radiant, des te meer meteoren je waarschijnlijk zult zien. Dat is vaak in de vroege ochtenduren, rond 4:00 uur tot 6:00 uur ‘s nachts. Vroeg opstaan dus!
Na middernacht meer te zien
De gehele avond zijn er meteoren te zien, maar na middernacht zijn er een stuk meer zichtbaar. Dat komt doordat onze positie in Nederland en België op onze wereldbol dan naar voren gedraaid staat (‘prograde’) in de beweging van de aarde om de zon. Dit betekent dat we dan recht in de meteoride puinwolk bewegen. Overdag (als het licht is) bevinden we ons aan de achterkant van die beweging, waardoor we minder meteoren uit deze zwerm waarnemen. Net zoals insecten harder tegen een voorruit botsen als je rijdt, komen er na middernacht meer meteoren met hoge snelheid de atmosfeer binnen.
Doordat de aarde dan actief door de puinwolk van komeet Thatcher ploegt, worden steeds meer meteoren zichtbaar, tot aan zo’n 15 stuks per uur nabij het hoogtepunt van 23 april 4:00 uur. Kijk hiervoor – vanuit Nederland en België – naar het deel aan de hemel vanwaar de meeste meteoren komen; op het genoemde moment zo’n 63 graden (boven de zuidoostelijke horizon) tussen de sterrenbeelden Lier en Hercules.
