Ouderen moeten in beweging blijven, zoveel is zeker. Maar wat als ze nou net een beetje harder zouden lopen? Dat is nóg beter om fit te blijven, concluderen onderzoekers.
Het is voor ouderen belangrijk dat ze niet te kwetsbaar worden. Dat verhoogt het risico op vallen, ziekenhuisopname en verlies van onafhankelijkheid. En dat pad wil je niet op. Als ouderen langzamer gaan bewegen, vermoeid zijn, afvallen of zich algeheel zwak voelen, is dat een teken dat de kwetsbaarheid toeneemt. Deze tendens hangt vaak samen met hoe actief iemand is. En hoewel 70-plussers zich steeds vaker nog in het zweet werken in de sportschool, is er ook een aardig deel dat al blij is met een wandeling.
Verder dan de praattest
Volgens de onderzoekers is wandelen daarom een belangrijke manier om ouderen in beweging te houden. Daarbij stelden ze zich de vraag: hoe snel moeten ze lopen voor het meeste gezondheidsvoordeel? Traditioneel wordt de ‘praattest’ gebruikt om de intensiteit te bepalen: mensen worden aangemoedigd om in een tempo te lopen waarbij het moeilijk is om te zingen, maar waarin ze nog wel comfortabel kunnen praten. Deze methode is echter subjectief en moeilijk consistent toe te passen.
En bovendien: het mag wel een tandje harder. Onderzoekers van de University of Chicago hebben aangetoond dat iets sneller lopen, namelijk 14 stappen per minuut meer dan iemands gebruikelijke tempo, leidde tot een aanzienlijke verbetering van de gezondheid bij kwetsbare ouderen. In een tweede studie testten de onderzoekers een zelf ontwikkelde smartphone-app die is ontworpen om het wandeltempo nauwkeurig te meten, want anders valt het natuurlijk niet mee om bij te houden of je nu 14 stappen per minuut extra hebt gezet of niet. De app bleek een groot succes.
Praktische aanpak
Je zult denken: wat maakt het uit hoeveel stappen je per minuut zet, maar het is simpelweg een praktische manier om de intensiteit van lichaamsbeweging te meten. “Oudere volwassenen lopen een hoog risico op complicaties bij operaties”, vertelt anesthesist Daniel Rubin van UChicago Medicine over de aanleiding van de studie. “Normaal gesproken vertrouwen chirurgische teams op vragenlijsten over fysieke functies om patiënten in risicogroepen in te delen, maar ik dacht dat er een manier moest zijn om objectievere meetmethoden te ontwikkelen.”
Sneller lopen is gezonder
Rubin en zijn collega’s onderzochten oudere volwassenen die als kwetsbaar of mogelijk kwetsbaar waren geclassificeerd. De deelnemers werden ingeschreven voor wandelprogramma’s binnen hun bejaardentehuizen, begeleid en beoordeeld door onderzoekers en hun looptempo werd gemeten met een apparaat dat op hun dijbeen was bevestigd. De ene groep werd aangemoedigd om zo snel mogelijk te lopen, terwijl de andere groep in hun gebruikelijke comfortabele tempo liep.
De resultaten van het onderzoek toonden duidelijke voordelen aan: degenen die hun tempo met minstens 14 stappen per minuut verhoogden (tot ongeveer 100 stappen per minuut) werden aanzienlijk fitter. “Mensen die nog nooit kwetsbaarheid hebben ervaren, kunnen zich niet voorstellen hoe groot het verschil is als je niet moe wordt van een bezoek aan de supermarkt of niet hoeft te gaan zitten als je onderweg bent”, aldus Rubin.
Een intuïtieve wandel-app
Op basis van deze bevindingen heeft het team van Rubin een smartphone-app ontwikkeld met de naam Walk Test. “We vertrouwden niet per se op de ingebouwde analysefuncties van smartphones”, aldus Rubin. “In plaats daarvan hebben we een app ontwikkeld die gebruikmaakt van een nieuwe methode om de door de telefoon gemeten gegevens te analyseren en waarmee we gebruikers actief kunnen betrekken bij korte looptests, waardoor een nauwkeurige meting wordt gegarandeerd.”
De app is ook bewust heel gebruiksvriendelijk gemaakt. “We wilden de drempel zo laag mogelijk maken, zodat ouderen de app gemakkelijk kunnen gebruiken zonder extra apparatuur”, zei hij. “De mensen die de meeste hulp nodig hebben, zijn meestal het minst goed in staat om aan de slag te gaan.”
De onderzoekers benadrukken dat wandelen voor iedereen aanzienlijke gezondheidsvoordelen biedt. “Zelfs af en toe wandelen had een positief effect op onze deelnemers”, aldus Rubin. Maar voor degenen die daartoe in staat zijn, kan het verhogen van het wandeltempo nog betere resultaten opleveren. Daarvoor heb je niet per se de app van de onderzoekers nodig, een metronoom-app om een consistent tempo aan te houden volstaat ook.
