Walvissen kunnen elkaar nieuwe dingen aanleren

Humpback Whale, Megaptera novaeangliae 29 July 2010

Bultruggen zijn niet alleen sociale dieren, ze zijn ook in staat om nieuwe dingen van elkaar te leren. Een nieuwe jachttechniek verspreidt zich zo als een hippe trend naar bijna de helft van de bultrugpopulatie.

Bultruggen hebben het liefst haring op het menu staan, maar doordat de haring sinds begin jaren tachtig zo schaars is moesten ze iets anders bedenken. Hun nieuw bedachte techniek is met hun staart op het water te slaan terwijl ze jagen op hun nieuwe prooien. Door culturele overdracht is de techniek verspreid over de populatie. In 2007 deed bijna 40 procent van de bultruggen het. Dat ze deze techniek leren, beschermt ze tegen de effecten van de veranderende ecologie, legt Luke Rendell van de University of St Andrews uit.

Sociaal netwerk
Door het sociale netwerk van de grote walvis over dertig jaar te analyseren met de zogenoemde ‘netwerkgebaseerde diffusieanalyse’ konden de onderzoekers van de studie in Science precies zien hoe het patroon zich verspreidt. En dat maakt duidelijk dat het echt om culturele overdracht gaat, zoals wij mensen ook onze gebruiken overdragen. Verschillende walvisspotters verzamelden elke zomer data door de walvissen vanaf schepen te observeren in de Golf van Maine. Waarschijnlijk sluiten en onderhouden de bultruggen hier, net zoals in de Sint-Laurensbaai, jaarlijks hun vriendschappen. De langst ontdekte vriendschap is een vriendschap van wel zes jaar.

Techniek
Om aan eten te blijven komen en te overleven, zijn de walvissen heel creatief. Zo blaast iedere bultrug op de wereld onder water luchtbellen waardoor er een ‘luchtbelnet’ ontstaat om vis mee te vangen. Met de nieuwe techniek slaan ze voor ze dit luchtbelnet maken eerst hard met hun staart op het wateroppervlak. Walvisspotters zagen het voor het eerst in 1980 toen de haring schaars werd. De zandspiering nam vanaf dat moment juist toe. De techniek lijkt speciaal voor dit visje bedoeld te zijn want de walvissen passen deze techniek ook vooral toe rond de Stellwagen Bank: de plek waar de zandspiering samenkomt voor de paring en dus met grote hoeveelheden tegelijk aanwezig is.

De ontdekking dat de grote walvis, die het overigens niet altijd even gemakkelijk heeft gehad, culturele ‘kennis’ overdraagt, kon alleen gebeuren met al het onderzoek gedurende al die jaren. ”Alleen zo kunnen we de processen van walvispopulaties begrijpen,” zegt Jenny Allen van het onderzoeksteam. Volgens Will Hoppitt, een van de onderzoekers kunnen we op deze manier veel meer over culturele evolutie leren: door naast het bekijken van onze eigen voorouder ook andere soorten zoals de walvis te bekijken. Deze is ook geëvolueerd maar dan in een heel andere omgeving.

Bronmateriaal

" Whales able to learn from others" – University of St Andrews.
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Mike Baird (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd