Genetisch gezien verschillen ze amper van elkaar: honden en wolven. Maar toch blijven wolven altijd vrij wild (zelfs als ze getemd worden) en kunnen honden zomaar onze beste vriend worden. Hoe kan dat?
Lang wisten onderzoeker het niet. Maar een nieuwe studie schetst meer duidelijkheid. Het heeft te maken met de eerste zintuiglijke waarnemingen en de socialisatieperiode van honden en wolven. Dat schrijven wetenschappers in het blad Ethology.
Zintuiglijke ontwikkeling
Over de zintuiglijke ontwikkeling van wolven is weinig bekend. Het meeste wat we ervan weten, ontlenen we aan experimenten met honden. Onderzoekers van de universiteit van Massachusetts Amherst brengen daar verandering in. Ze stelden zeven wolvenpups en 43 honden aan verschillende geuren, geluiden en visuele prikkels bloot. Sommige geuren, geluiden en visuele prikkels kenden ze. Anderen waren nieuw. De honden en wolven bleken hun zintuigen in hetzelfde tempo te ontwikkelen. Wel bleek de socialisatieperiode van honden en wolven op andere momenten te beginnen.
Socialisatieperiode
Wanneer de socialisatieperiode start, beginnen wolven en honden hun omgeving zonder gehinderd te worden door angst te verkennen. Wat ze tijdens die periode in hun omgeving tegenkomen, blijft voor hen hun hele verdere leven vertrouwd aanvoelen. Zo kunt u honden in hun socialisatieperiode aan een kat voorstellen en dan is de kans groot dat de twee de rest van hun leven prima door één deur kunnen. Maar de socialisatieperiode is vanzelfsprekend maar tijdelijk: na vier weken loopt deze ten einde en nadien roepen alle nieuwe geluiden, geuren en visuele prikkels waaraan wolven en honden worden blootgesteld angst op. De wetenschappers ontdekten nu dat zowel honden als wolven wanneer ze twee weken zijn hun reukzintuigen ontwikkelen. Met vier weken hun gehoor en met zes weken hun zicht. Maar de twee soorten stappen wel op verschillende momenten de socialisatieperiode binnen: wolven met twee weken al en honden met vier weken. Wolven en honden beleven deze vier weken durende socialisatieperiode dus radicaal anders. Wanneer de socialisatieperiode van wolven begint, zijn ze nog blind en doof. “Niemand wist dat van wolven, maar wanneer zij hun omgeving gaan verkennen zijn ze blind en doof en reageren ze enkel op geuren,” vertelt onderzoeker Kathryn Lord.
Schok
“Wanneer wolvenpups voor het eerst gaan horen, schrikken ze in eerste instantie van geluiden en wanner ze gaan zien, schrikken ze eerst ook van die visuele prikkels.” Bij elk zintuig dat de wolven ontwikkelen, volgt een schokeffect. Honden hebben daar geen last van: zij beginnen pas met wandelen en ontdekken als ze kunnen ruiken, horen en zien. De wolven en honden beleven hun socialisatieperiode dus heel anders en dat leidt er waarschijnlijk toe dat ze zich ook anders ontwikkelen.
Grote verschillen
“Het is best opvallend hoe sterk honden en wolven op jonge leeftijd van elkaar verschillen, terwijl ze genetisch gezien zo op elkaar lijken,” vindt Lord. “Als je een hond vertrouwd wilt maken met een mens of een paard, dan heb je slechts negentig minuten nodig om ze tussen de leeftijd van vier tot acht weken in contact te brengen met een mens of paard. Daarna zal een hond niet meer bang zijn. Maar met een wolvenpup moet je als je de angst weg wilt nemen, 24 uur contact hebben voor de pup de leeftijd van drie weken bereikt en zelfs dan neemt de angst niet in dezelfde mate af.”
De resultaten van het onderzoek zijn heel nuttig. Zo kunnen ze ons mensen helpen om populaties wolven in het wild en in gevangenschap beter te managen.