Geen goed nieuws uit de luchtvaart: door de opwarming van de aarde kunnen vliegtuigen in de toekomst mogelijk minder passagiers vervoeren, waardoor ze nog meer CO2 uitstoten en de aarde weer verder opwarmt.
Britse onderzoekers van de Universiteit van Reading legden een groot aantal Europese luchthavens onder de loep. Ze denken dat de stijgende temperaturen de vliegvelden dwingen om het aantal passagiers te verminderen.
Kortere landingsbanen probleem
Op dertig plaatsen in Europa is gekeken hoe warmere lucht invloed heeft op het opstijgen van vliegtuigen. Het is eigenlijk een eenvoudig principe wat hieraan ten grondslag ligt: warmere lucht wordt minder dicht, waardoor het voor vliegtuigen moeilijker wordt om lift te genereren, dat is de kracht waardoor ze kunnen vliegen.
De onderzoekers, die hun studie in vakblad Aerospace publiceerden, keken enkel naar de gevolgen voor de Airbus A320, een veelgebruikt passagiersvliegtuig voor korte en middellange afstanden in Europa. Luchthavens waar deze vliegtuigen op kortere start- en landingsbanen aankomen en vertrekken moeten tegen 2060 in de zomermaanden het maximale gewicht verlagen met een aantal kilo dat gelijkstaat aan ongeveer tien passagiers per vlucht.
Hete zomerdagen
Hoofdonderzoeker dr. Jonny Williams reageert: “Een opwarmende wereld heeft gevolgen voor mensen en bedrijven over de hele wereld. We laten nu zien hoe dit ook de prijs van je zomervakantie kan verhogen. Vliegen naar Spanje, Italië of Griekenland wordt duurder als vliegtuigen minder mensen kunnen vervoeren als gevolg van de klimaatverandering”, legt hij uit.
“Hete zomerdagen waarop kleinere luchthavens hun gewicht moeten verminderen, zullen steeds vaker voorkomen. Uit ons onderzoek blijkt dat omstandigheden die vroeger ongeveer een dag per zomer gebeurden, tegen 2060 drie of vier dagen kunnen voorkomen.”
Vooral in Zuid-Europa
Vliegen is dus eigenlijk nog slechter voor het klimaat dan je al dacht. “De luchtvaart wordt vaak genoemd als een belangrijke bron van broeikasgassen die de opwarming van de aarde veroorzaken. Onze studie levert nog meer bewijs dat de luchtvaart zelf ook niet immuun is voor de gevolgen van klimaatverandering”, aldus Williams.
Het vervelende is dat het probleem nog meer speelt in de warmere delen van Europa, die juist populair zijn voor vakantie. Met name vier toeristische bestemmingen in Zuid-Europa worden zwaar getroffen, namelijk Chios in Griekenland, de Italiaanse luchthavens Pantelleria en Rome Ciampino en San Sebastian in Spanje.
Deze luchthavens hebben kortere start- en landingsbanen, waardoor de luchtvaartmaatschappijen ze niet kunnen gebruiken met het maximale gewicht dat door de fabrikant is vastgesteld. Toekomstige hittegolven maken dit alleen maar erger. Het zal vliegmaatschappijen dwingen om het gewicht van hun Airbus te verlagen en de prijzen te verhogen.
Ook Schiphol in de problemen?
De grote luchthavens zoals London Heathrow of Schiphol hebben weliswaar landingsbanen waar zelfs op de heetste dagen een volle Airbus A320 kan opstijgen, maar zij krijgen mogelijk problemen met grotere vliegtuigen zoals de A380, die nog langere landingsbanen nodig hebben.
Het probleem kan ook gevolgen hebben voor de planning op de luchthavens. Luchtvaartmaatschappijen moeten misschien vluchten verplaatsen naar koelere delen van de dag en er is mogelijk meer onderhoud nodig aan start- en landingsbanen omdat het asfalt sneller kapotgaat bij extreme hitte. Er is een simpele oplossing, stellen de onderzoekers: minder CO2 uitstoten zodat de aarde minder opwarmt en een Airbus gewoon nog overal in Europa kan opstijgen en landen.
Verder onderzoek moet uitwijzen wat veranderingen in luchtvochtigheid en windpatronen doen met het opstijgen en landen van vliegtuigen. Hoe dan ook, is de luchtvaart er zelf ook bij gebaat als de opwarming van de aarde wordt afgeremd.
Zo vervuilend is vliegen
Een retourvlucht van Schiphol naar Málaga, ongeveer 3800 kilometer, veroorzaakt per passagier zo’n 600 kilo CO2-uitstoot. Vliegtuigen stoten relatief veel uit, vooral op kortere afstanden omdat opstijgen veel brandstof kost. Ter vergelijking: een auto met één persoon veroorzaakt voor die afstand ongeveer 700 kilo CO2-uitstoot. Rijd je met zijn vieren, dan daalt dat naar 175 kilo per persoon. De trein is verreweg het schoonst: per reiziger kost dezelfde afstand slechts 50 tot 80 kilo CO2, afhankelijk van het type trein en de bron van elektriciteit. De verschillen zijn groot: vliegen is zo’n twaalf keer vervuilender dan de trein en vaak ook slechter dan de auto, zeker als je samen rijdt.
