De ruimtefoto van de week is deze schitterende Hubble-foto van een paar verre achtergrondstelsels. LEDA 58109 – het sterrenstelsel rechtsboven – heeft veel verschillende namen. Maar waarom eigenlijk?
Dit heeft ermee te maken dat er veel verschillende catalogi of databases zijn. Een sterrenstelsel kan in meerdere catalogi staan. Zo startte het Lyon observatorium in 1983 de Lyon-Meudon Extragalactic Database, waarin inmiddels meer dan 1,5 miljoen sterrenstelsels zijn opgenomen. Van ieder object worden verschillende gegevens verzameld – zoals het type object en de radiële snelheid – waardoor er een handige database ontstaat voor astronomen. In het geval van LEDA 58109 kun je op deze pagina alle informatie terugvinden.
LEDA 58109 staat echter in meer catalogi, zoals de Morphological Catalogue of Galaxies (MGC database) en de SDSS catalogus. Daarom zijn er veel verschillende namen voor dit sterrenstelsel. LEDA 58109 is ook MCG+07-34-030, SDSSJ162557.25+435743.5, 2MASXJ16255722+4357431, PGC058109 én [RGD2002]J162557.22+435743.2.
Vaak geldt: des te bekender een sterrenstelsel, des te meer namen heeft het object. Zo staat het Andromedastelsel in vrijwel elke catalogus, waardoor dit buurstelsel bekend is onder veel meer namen, zoals NGC 221, Messier 32, UGC 452, LEDA 2555, Arp 168, PGC 2555, etc, etc…
Terug naar de ruimtefoto van de week. Linksonder is er namelijk nog iets bijzonders zichtbaar. Hier staat het sterrenstelsel SDSS J162558.14+435746.4 voor een ander sterrenstelsel (SDSS J162557.25+435743.5). Hierdoor steken de donkere wolkenbanden duidelijk af tegen het achtergrondstelsel. Een mooi voorbeeld van diepte in het universum.
Het sterrenstelsel SDSS J162558.14+435746.4 is een zogenoemde actieve galactische kern (AGN). AGN’s behoren tot de meest energetische objecten in het universum, die aangedreven worden door superzware zwarte gaten. Deze zwarte gaten voeden zich met grote hoeveelheden kosmisch stof en gas. Voordat dit materiaal wordt opgeslokt, spiraalt het naar het zwarte gat, en daarbij komen enorme hoeveelheden energie vrij. Daardoor straalt een actieve kern vaak feller dan alle sterren in het omringende sterrenstelsel bij elkaar. Sterker nog, ze kunnen zelfs feller schijnen dan supernovae!
