De afgelopen jaren waren er heel erg weinig zonnevlekken zichtbaar op het oppervlak van de zon. Vooral in 2008 en 2009 hadden wetenschappers veel meer zonnevlekken verwacht. Maar het bleef stil. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA sponsorde een onderzoek om te achterhalen waar de donkere vlekken op de zon bleven. De resultaten van dit onderzoek zijn nu binnen.
“Plasmastromingen in de zon hielden de vorming van zonnevlekken tegen en hierdoor werd het zonneminimum verlengd”, concludeert hoofdonderzoeker Dibyendu Nandi van het Indian Institute of Science Education & Research. Dit blijkt uit computersimulaties die wetenschappers uitvoerden.
MEER WETEN
Plasmastromingen – een heet mengsel van ionen en elektronen – veroorzaken magnetische velden op de zon. Deze magnetische velden zorgen vervolgens voor zonnevlammen en zonnevlekken. Des te meer zonnevlekken, des te groter de kans dat er grote zonnevlammen op het oppervlak van de zon ontstaan. Hoewel het plasma met een gemiddelde snelheid van 65 kilometer per uur van de evenaar naar de polen stroomt en weer terug, kan de snelheid sterk variëren. Zo kan het zijn dat plasmastromingen de eerste helft van een elfjarige zonnecyclus een hogere snelheid hebben dan in de tweede helft. Hierdoor kan een tweede deel van de zonnecyclus minder actief zijn, zoals de afgelopen jaren het geval was.
Is het mogelijk om het toekomstige gedrag van de zon te voorspellen? Wetenschappers proberen een poging te doen, bijvoorbeeld door het nieuwe Solar Dynamics Observatorium te gebruiken. Dit observatorium houdt bewegingen op het oppervlak van de zon in de gaten. Daarnaast is het ruimteobservatorium in staat om een kijkje te nemen in de zon, waar plasmastromen de dienst uitmaken.
“Ooit zullen we het mysterie van de zonnevlekloze zone voor eens en voor altijd oplossen”, denkt Lika Guhathakurta van NASA. Tot die tijd blijft de grillige zon een onopgelost raadsel.
