We knipperen niet alleen om onze ogen vochtig te houden, blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Rochester. We sluiten ook onze ogen om béter te kunnen zien.
We knipperen ontzettend veel met onze ogen. Zoveel, dat onze ogen 3 tot 8 procent van de tijd gesloten zijn. En dat is best vreemd. Iedere keer dat we onze ogen sluiten, kunnen we namelijk voor een korte tijd niets zien. Je zou verwachten dat we dat het liefst zo min mogelijk doen. Toch knipperen we meer dan nodig is om enkel onze ogen vochtig te houden. De onderzoekers van de Universiteit van Rochester besloten uit te zoeken waarom.
Dat deden ze door apparatuur te gebruiken die wordt gebruikt om oogbewegingen te meten, gecombineerd met computermodellen en spectrale analyse. Daaruit bleek dat de sluiting van je ogen een soort signaal geeft dat ons helpt om het grotere geheel in kaart te brengen. Knipperen is dus veel meer dan een moment waarop we niets zien of een pauze voor het brein: het helpt ons om een goed beeld van de wereld om ons heen te krijgen, zelfs als we even niets zien.
Helderheid en contrast
Dat komt doordat bij het snelle sluiten en openen van de ogen de manier waarop licht onze ogen bereikt verandert. Daardoor verbetert de helderheid en het contrast van de visuele informatie tijdelijk. Dat maakt het voor onze hersenen makkelijker om details waar te nemen, vooral in grote, langzaam veranderende beelden. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, verbetert de snelle beweging van onze oogleden dus juist het zicht in plaats van dat het het zicht belemmert. “Deze bevindingen dagen onze traditionele kijk op visuele waarneming uit”, concludeert professor Michele Rucci, die het onderzoek leidde. “Ze tonen aan dat knipperen een actieve rol speelt in hoe we de wereld om ons heen zien.”
Snelle update
Het onderzoek suggereert daarnaast dat knipperen onze hersenen ook helpt om visuele informatie beter te verwerken. Wanneer we knipperen, geven we onze hersenen namelijk een soort snelle update met ‘verse’ visuele informatie. Tegelijkertijd krijgt het brein een korte pauze om die informatie te verwerken. We kunnen daardoor beter focussen op welke zaken belangrijk zijn in wat we zien. Dit werkt het beste voor dingen die niet al te gedetailleerd zijn.
Toch knipperen we eigenlijk soms te weínig. We knipperen van nature wel veel, maar in de moderne wereld met onze beeldschermen en digitale apparaten is dat een stuk minder vaak dan we zouden moeten. Dit kan ervoor zorgen dat je vermoeide of droge ogen krijgt en wazig zicht. Misschien is het dus geen slecht idee om af en toe wat vaker bewust te knipperen, vooral wanneer je langdurig naar beeldschermen kijkt. Los daarvan is het sowieso goed om regelmatige pauzes te nemen om je ogen te laten rusten.
Wanneer je knippert, draaien je oogballen naar een net iets andere positie, en dat is een bewuste fout. Door de verkeerde uitlijning wordt het brein gedwongen om de oogspieren te activeren en opnieuw scherp te stellen. “Onze oogspieren zijn vrij traag en onnauwkeurig”, vertelde hoofdauteur Gerrit Maus eerder aan Scientias.nl. “Het brein stuurt continu signalen om te zorgen dat de ogen in de juiste richting kijken. Uit ons onderzoek blijkt dat het brein het verschil meet voor en na het knipperen en vervolgens de juiste correcties doorgeeft aan de oogspieren.”
