Sommige mensen behandelen hun hond alsof het hun kindje is of toch tenminste een goede vriend. Lijkt dat gek? Volgens onderzoek is een hond precies dat: een combinatie van je kind en je beste vriend.
Onderzoekers van de Hongaarse ELTE Eötvös Loránd University vergeleken de relatie tussen mens en hond met relaties tussen mensen onderling. Een hond is eigenlijk ideaal: hij combineert de positieve effecten van het hebben van een kind met het ontbreken van de negatieve aspecten van een vriendschap. Daarbij heb je ook nog veel controle over je hond.
Van werkdier naar trouwe metgezel
Onze relatie met honden is drastisch veranderd sinds ze onze huisdieren werden. Ooit werden ze gebruikt om voor ons te werken, nu zijn het trouwe metgezellen. Toch is er nog maar weinig bekend over de specifieke sociale rol van honden in ons hele netwerk van relaties.
Mensen hebben relaties om verschillende behoeftes te bevredigen. Geliefden bieden bijvoorbeeld intimiteit en hulp, kinderen bieden mogelijkheden voor verzorging en relatiezekerheid, terwijl beste vrienden fijn gezelschap vormen met weinig conflicten. De studie, onlangs gepubliceerd in Scientific Reports, onderzocht hoe honden zich verhouden tot deze menselijke relaties.
Kind en vriend
Meer dan 700 hondeneigenaren beoordeelden 13 relatiekenmerken van hun hond en 4 menselijke partners: hun kind, hun geliefde, hun naaste familielid en hun beste vriend. Bizar maar waar: de relatie met hun hond vonden mensen het meest bevredigend. Ze vonden hun hond zelfs het beste gezelschap. De hondenbezitters meenden ook dat hun hond van alle relaties het meest van hen hield. Bovendien scoorden honden, net als kinderen, hoog op verzorging en relatiezekerheid en hadden ze, net als beste vrienden, weinig last van vijandigheid en conflicten met hun baasje. Er is echter ook een grotere machtsongelijkheid in de relatie met honden dan met welke menselijke partner dan ook.
Een hond doet wat je zegt
“In tegenstelling tot bij menselijke relaties behouden hondeneigenaren de volledige controle over hun hond, omdat zij de meeste beslissingen nemen. Dat draagt bij aan de hoge tevredenheid die eigenaren rapporteren. Vergeleken met mensen gaat de relatie met honden gepaard met weinig conflicten en minimale negatieve interacties. De machtsasymmetrie, het hebben van controle over een levend wezen, is voor velen een fundamenteel aspect van hondenbezit”, verklaart onderzoeker Enikő Kubinyi. Met andere woorden: een hond doet wat wij zeggen en spreekt ons nooit tegen en daar houden we van.
Of zoals de onderzoeker het vriendelijk formuleert: “Ons onderzoek toont aan dat honden een unieke plaats innemen in onze sociale wereld. Ze bieden de emotionele nabijheid van een kind, het gemak van een beste vriend en de voorspelbaarheid van een relatie die is gevormd door menselijke controle. Het maakt duidelijk waarom onze band met hen vaak zo veel voldoening geeft.”
Niet eenzaam
Maar het is niet zo dat hondenliefhebbers dan geen nauwe banden met mensen meer hebben. Integendeel, hoe sterker de menselijke relaties, hoe sterker ook de band met hun hond. “We verwachtten dat mensen met zwakke menselijke relaties meer op hun hond zouden leunen voor steun, maar onze resultaten spreken dit tegen”, zegt medeonderzoeker Dorottya Ujfalussy. “Mensen leken honden niet te gebruiken om de ontoereikende steun in hun menselijke relaties te compenseren.”
De onderzoekers merken echter op dat hun steekproef bestond uit vrijwilligers die waarschijnlijk meer tevreden waren met hun relaties dan de gemiddelde hondenbezitter. Het is daarom mogelijk dat de studie niet volledig de ervaringen weergeeft van kwetsbare mensen die meer vertrouwen op hun hond voor emotionele steun.
Verschillende vormen van steun
“Honden bieden verschillende soorten emotionele en sociale steun, afhankelijk van de behoeften van hun baasjes”, legt hoofdonderzoeker Borbála Turcsán uit. “Sommige mensen zoeken gezelschap en plezier, anderen hebben behoefte aan vertrouwen en stabiliteit en sommigen vinden het gewoon fijn om iemand te hebben om voor te zorgen.”
De relatie is vaak ook niet zo zwart-wit. In veel onderzoeken wordt de relatie tussen hond en baasje ingedeeld in bepaalde categorieën, zoals gezinslid of huisdier, maar de onderzoekers komen met een bredere omschrijving die de complexiteit van de relatie beter weergeeft. Het helpt te verklaren welke rol honden in ons sociale leven vervullen en waarom de band voor veel mensen zo diep gaat.
