Nieuw onderzoek laat zien dat krabben twee gezichten heeft: het kan huidontsteking verergeren, maar ook het immuunsysteem een handje helpen bij het bestrijden van bacteriële infecties.
Je ouders zeiden het al: krabben maakt een jeukende uitslag alleen maar erger. En nu weten we eindelijk waarom, dankzij nieuw onderzoek dat onlangs in Science is verschenen.
Paradox
Op het eerste gezicht lijkt het een paradox. Als krabben namelijk slecht voor je is, waarom voelt het dan zo fijn? “Krabben voelt vaak goed, wat erop wijst dat het een evolutionair voordeel moet hebben”, stelt hoofdauteur Daniel Kaplan, hoogleraar dermatologie en immunologie aan de Universiteit van Pittsburgh. “Onze studie helpt dit raadsel te ontrafelen.”
Krabben
Krabben is een natuurlijke, instinctieve reactie op jeuk en speelt een belangrijke rol bij veel huidaandoeningen en verwondingen, zoals contacteczeem en insectenbeten. Contacteczeem ontstaat bijvoorbeeld door een reactie op allergenen of huidirriterende stoffen. Dit zorgt voor een jeukende, gezwollen uitslag. Maar hoe verleidelijk het ook is om te krabben, dat maakt het alleen maar erger: het wakkert de ontsteking aan, verergert de klachten en vertraagt de genezing. Toch gebeurt het je waarschijnlijk maar al te vaak dat je in een versterkende ‘jeuk-krabcyclus’ bent beland, waarin krabben de jeuk verhevigt en de huid verder beschadigt. In tegenstelling tot pijn, die meestal een vermijdingsreactie oproept, kan krabben echter ook aangenaam aanvoelen, wat erop wijst dat het misschien een evolutionair voordeel heeft.
Muizen
Om te ontdekken wat deze vicieuze cirkel aandrijft, bracht het team jeukveroorzakende allergenen aan bij muizen om eczeemachtige symptomen te veroorzaken. Ze vergeleken gewone muizen met muizen die geen jeuk ervaarden, omdat ze een specifieke jeukgevoelige zenuw misten. Wanneer normale muizen de kans kregen om te krabben, zwollen hun oren op en vulden zich met ontstekingscellen, de zogenaamde neutrofielen. Daarentegen was de ontsteking veel milder bij muizen die niet konden krabben, omdat ze een kleine kraag droegen – zo’n beschermkraag die honden wel eens na een dierenartsbezoek dragen – en bij muizen zonder de jeukgevoelige zenuw. Dit experiment bevestigde wat onderzoekers al vermoedden: krabben irriteert de huid alleen maar verder.
Pijngevoelige zenuwen
De onderzoekers ontdekten daarna dat krabben pijngevoelige zenuwen activeert, die een stof genaamd ‘substantie P’ vrijgeven. Deze stof zet mestcellen in gang, die een cruciale rol spelen bij ontstekingen en jeuk door neutrofielen aan te trekken. “Bij contacteczeem worden mestcellen direct geprikkeld door allergenen, wat leidt tot milde ontsteking en jeuk”, legt Kaplan uit. “Maar door te krabben komt substantie P vrij, die mestcellen via een andere weg activeert. Dit zorgt ervoor dat krabben de ontsteking in de huid verergert, omdat mestcellen nu op twee manieren tegelijkertijd worden geactiveerd.”
Huidmicrobioom
Mestcellen zijn betrokken bij verschillende ontstekingsaandoeningen en allergische reacties, maar ze spelen ook een cruciale rol in de bescherming tegen bacteriën en andere ziekteverwekkers. Daarom vroegen de onderzoekers zich af of de activering van mestcellen door krabben invloed heeft op het huidmicrobioom.
Bacterie
En dat blijkt inderdaad het geval. In experimenten ontdekte het team namelijk dat krabben de hoeveelheid Staphylococcus aureus op de huid verminderde, de meest voorkomende bacterie die huidinfecties veroorzaakt. “Het feit dat krabben helpt tegen Staphylococcus aureus suggereert dat krabben in sommige gevallen een voordeel kan hebben”, concludeert Kaplan. “Maar de schade die het aan de huid veroorzaakt, zal bij chronische jeuk waarschijnlijk zwaarder wegen dan dit mogelijke voordeel.”
Met deze studie hebben de onderzoekers de dubbele werking van krabben blootgelegd. Hoewel het de huidontsteking kan verergeren, kan het ook het immuunsysteem versterken tegen bacteriële infecties op de aangedane plek. De onderzoekers zijn nu bezig met het ontwikkelen van nieuwe behandelingen voor contacteczeem en andere ontstekingsgerelateerde huidaandoeningen, zoals rosacea en netelroos. Ze richten zich op het verminderen van ontstekingen door receptoren op mestcellen te blokkeren.