Jodelen blijkt niet alleen een manier van zingen te zijn, maar ook een communicatiemiddel. Voor mensen, maar ook voor primaten in Latijns-Amerika.
Jodelen is een unieke manier van zingen die vooral bekend is uit de Alpenlanden. In Zwitserland, Oostenrijk, en Beieren is het een belangrijk onderdeel van de traditionele muziek. Het is echter niet een nieuw verschijnsel: mensen jodelen al sinds de prehistorie om op lange afstand te kunnen communiceren met elkaar, voornamelijk in de Alpen. En we zijn niet de enige: uit nieuw onderzoek blijkt dat veel apen in Latijns-Amerika het ook doen, en zelfs beter dan wij. De resultaten van het onderzoek werden gepubliceerd in het tijdschrift Philosophical Transactions of the Royal Society B.
Onderzoek
Wetenschappers van de Anglia Ruskin University (ARU) en de Universiteit van Wenen onderzochten de diverse vocale geluiden van primaten in Latijns Amerika. Deze apen kunnen beter jodelen dan mensen vanwege hun speciale ‘anatomische structuren’ in hun keel. Die structuren heten ook wel vocale membranen of stemvliezen en zijn bij mensen verdwenen door de evolutie om een stabielere spraak mogelijk te maken.
Beste jodelaars
Het was altijd onbekend hoe deze stemvliezen in het voordeel werken van de apen, tot nu. De wetenschappers hebben met hun studie aangetoond dat de extreem dunne stemvliezen die boven de stemplooien in het strottenhoofd zitten de apen in staat stellen om ‘stembreuken’ in hun roep te introduceren. Die stembreuken maken het voor hen mogelijk om te jodelen, net zoals mensen dat doen in de Alpen. Het verschil is alleen dat de apen veel beter kunnen jodelen omdat ze van extreem laag naar hoog kunnen gaan in toonhoogtes. Kortom: het frequentiebereik van de apen is veel breder dan dat van de mens. De apen kunnen met hun roepen zelfs frequenties bereiken die vijf keer hoger liggen dan die van mensen. Waarom is dat? “Dit zou vooral belangrijk kunnen zijn bij primaten, die een complex sociaal leven hebben en op verschillende manieren moeten communiceren”, legt hoofdauteur Jacob Dunn, universitair hoofddocent evolutiebiologie aan de Anglia Ruskin University (ARU), uit. De sterk ontwikkelde stemvliezen stelt de apen in staat om meer verschillende geluiden te maken, wat handig is om aandacht te trekken, onderscheid te maken tussen soortgenoten, of zichzelf herkenbaar te maken.
Welke apen?
De onderzoekers kwamen tot deze conclusie na veel analyses en veldwerk in het La Senda Verde Wildlife Sanctuary in Bolivia. Ze bestudeerden daar de roep van verschillende primaten, waaronder de zwarte en gouden brulaap, kuifkapucijnaap, zwartkop doodshoofdaapje en de Peruaanse spinaap. De resultaten van de studie laten zien hoe de natuur voorziet in de middelen om de communicatie van dieren te verrijken, ondanks hun gebrek aan taal.
