Vulkanische activiteit op Mercurius stopte 3,5 miljard jaar geleden

De vulkanische activiteit stopte op de kleinste planeet in ons zonnestelsel veel eerder dan op aarde, Venus of Mars, zo blijkt uit nieuw onderzoek.

Er zijn twee ‘soorten’ vulkanisme. Een explosieve soort die gekenmerkt wordt door gewelddadige erupties en het vrijkomen van as en puin. En je hebt een wat minder explosieve soort die gekenmerkt wordt door enorme lavastromen die een landschap langzaam bedekken. De laatstgenoemde variant is volgens onderzoekers een belangrijk proces geweest in de totstandkoming van planeten: deze vorm van vulkanisme hielp deze planeten aan een korst.

Mercurius
In dit nieuwe onderzoek richtten wetenschappers zich dan ook op deze tweede vorm van vulkanisme. Een vorm die nog steeds plaatsvindt op aarde, een paar honderd miljoen jaar geleden nog op Venus voorkwam en slechts enkele miljoenen jaren nog acte de présence gaf op Mars. In hun onderzoek stelden onderzoekers zich de vraag: hoe zit dat op Mercurius? Een planeet die uit dezelfde materialen is opgebouwd als Mars, Venus en de aarde. Wanneer stroomden daar voor het laatst enorme, trage lavastromen over het oppervlak?

Ruimtesonde MESSENGER werd in 2004 gelanceerd en arriveerde in 2011 bij Mercurius. De sonde bestudeerde de kleinste planeet van ons zonnestelsel gedurende vier jaar. In mei 2015 kwam een einde aan de missie van MESSENGER. De sonde boorde zich toen – geheel volgens plan – in het oppervlak van de planeet.

MESSENGER
Om een antwoord te vinden op die vraag bestudeerden de onderzoekers beelden van MESSENGER (zie kader). Ze telden het aantal kraters op Mercurius en stelden hun omvang vast. Vervolgens verwerkten ze die gegevens in wiskundige modellen om te berekenen hoe oud de vulkanische afzettingen op de planeet waren.

Relatief vroeg
De modellen suggereren sterk dat grootschalig vulkanisme op Mercurius zo’n 3,5 miljard jaar geleden een halt werd toegeroepen. En daarmee stopte deze planeet de meeste vulkanische activiteiten veel eerder dan de aarde of Mars of Venus. “Er is een enorm verschil tussen Mercurius en de aarde, Mars of Venus,” stelt onderzoeker Paul Byrne. “Mercurius heeft een veel kleinere mantel waarin warmte wordt gecreëerd en verloor zijn warmte dus veel eerder dan die andere planeten. Het resultaat? Mercurius begon te krimpen en de korst sloot alle kanalen waardoor magma het oppervlak kon bereiken, af.

“Deze nieuwe resultaten valideren 40 jaar oude voorspellen over afkoeling en inkrimping waardoor een einde kwam aan het vulkanisme,” stelt Byrne. Het onderzoek levert volgens hem een consistent verhaal op over de geologische formatie en evolutie van Mercurius en geeft meer inzicht in wat er gebeurt wanneer planeten afkoelen en inkrimpen.

Bronmateriaal

"Researchers Find Most Volcanic Activity on Mercury Stopped About 3.5 Billion Years Ago" - North Carolina State University
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA / JHU Applied Physics Lab / Carnegie Inst. Washington.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd