Vrouwen zijn doorgaans veel meer bezig met het vooruitdenken, plannen en delegeren van huishoudelijke taken dan hun partners. En dat leidt tot depressies, stress en burn-outs, zo toont een nieuwe studie aan.
Wanneer je aan huishoudelijk werk denkt, denk je waarschijnlijk aan taken zoals afwassen, boodschappen doen en groenten snijden voor het avondeten. Het is algemeen bekend dat vrouwen vaak de meeste van deze taken op zich nemen. Maar er zit hier een verborgen aspect aan: het uitvoeren van huishoudelijke taken vereist namelijk ook een cognitieve inspanning. Iemand moet er bijvoorbeeld aan denken om het afwasmiddel bij te vullen en beslissen welke groenten gesneden moeten worden. Nieuw onderzoek toont nu aan dat deze mentale kant van huishoudelijk werk nog ongelijker verdeeld is tussen koppels dan de fysieke taken – en dit heeft een bijzonder negatieve invloed op de mentale gezondheid van vrouwen.
Studie
In de studie hebben onderzoekers 322 moeders van jonge kinderen gevraagd wie binnen hun gezin verantwoordelijk is voor dertig gebruikelijke huishoudelijke taken. Elke taak werd gesplitst in twee categorieën: cognitief (zoals anticiperen, plannen, delegeren en nadenken over de huishoudelijke taken) en fysiek (de daadwerkelijke uitvoering van die taken). Vervolgens analyseerde het team hoe deze taken tussen partners werden verdeeld. Op die manier wilden ze de cognitieve belasting van huishoudelijk werk bestuderen. “We beschouwden dit als een belangrijk en vaak over het hoofd gezien aspect,” vertelt onderzoeksleider Darby Saxbe in gesprek met Scientias.nl. “Veel vrouwen geven anekdotisch aan last te hebben van de ‘mentale belasting’. Maar dit is nog maar zelden onderzocht en bovendien ook nog niet kwantitatief gemeten.”
Onbalans
De onderzoekers ontdekten een opvallende onbalans tussen de geslachten: moeders deden niet alleen meer fysieke huishoudelijke taken, maar namen ook een veel groter deel van de mentale arbeid voor hun rekening dan hun partners. Gemiddeld namen moeders ongeveer 73 procent van de mentale huishoudelijke taken voor hun rekening, terwijl hun partners slechts 27 procent op zich namen. Voor de fysieke taken was de verdeling 64 procent voor moeders en 36 procent voor hun partners. Bij elke taak die Saxbe met haar team analyseerde, bleek het verschil tussen mannen en vrouwen groter te zijn in de mentale belasting dan in de fysieke uitvoering.
Verklaring
Het betekent dat vrouwen niet alleen meer huishoudelijke taken uitvoeren, maar er ook mentaal veel meer mee bezig zijn dan hun partners. Maar waarom? “Vrouwen worden vanaf jongs af aan geleerd om aandachtiger te zijn voor de behoeften van anderen en een zorgende rol te vervullen,” legt Saxbe desgevraagd uit. “Veel van het planningswerk houdt in dat je de voorkeuren en behoeften van anderen moet kennen. Daarnaast leren vrouwen ook dat zij de hoofdverantwoordelijkheid voor het huishouden dragen, wat betekent dat zij vaak degene zijn die het ‘grote geheel’ in gedachten houdt.”
Vuilnis
Er is maar één taak waarbij vaders meer betrokken zijn bij de planning en uitvoering: het vuilnis buiten zetten. “Vuilnis is een taak die traditioneel als meer mannelijk wordt beschouwd,” verklaart Saxbe. “Waarschijnlijk omdat het het tillen van zware voorwerpen inhoudt.” Daarnaast deden mannen ook andere huishoudelijke taken, maar vrouwen waren ook hierbij voornamelijk verantwoordelijk voor de planning.
Stress
Het betekent dat vrouwen meestal degenen zijn die ‘altijd aan alles denken’. En dit blijkt zwaarder voor hen te zijn dan je misschien zou verwachten. Zo blijkt dit een grote invloed te hebben op het psychologisch welzijn van vrouwen. Volgens de studie ervaren moeders die een onevenredig groot deel van de mentale huishoudelijke taken op zich nemen vaker depressies, stress en burn-outs. “Wij denken dat de mentale belasting een bijzonder stressvol onderdeel is van de werkverdeling,” legt Saxbe uit. “Dat komt omdat het vaak op de achtergrond plaatsvindt en daarom onzichtbaar is. Bovendien wordt het vaak niet erkend of gewaardeerd door anderen. Daarnaast belemmert het vrouwen ook om over andere bezigheden na te denken.”
Eerlijkere verdeling
Bovendien is een onevenredige verdeling van huishoudelijk werk een belangrijke oorzaak van wereldwijde genderongelijkheid. Dit belemmert de volledige deelname van vrouwen aan de betaalde arbeidsmarkt. De bevindingen suggereren dan ook dat een eerlijkere verdeling van huishoudelijke taken – en dus ook de mentale taken die daarbij horen – wenselijk zou zijn. Hoe? “De eerste stap is het erkennen van het probleem en je bewust worden van de mentale belasting die komt kijken bij het runnen van een huishouden,” stelt Saxbe. “Daarna is het belangrijk om open gesprekken te voeren en koppels te helpen inzien dat ze hetzelfde doel nastreven: een beter functionerend huishouden en een gelukkiger relatie.”
De mentale belasting kan dus een vaak over het hoofd gezien aspect van de huishoudelijke werkdruk zijn en zou meer aandacht moeten krijgen van relatietherapeuten, psychologen en relatiecoaches, zo stellen de onderzoekers. Het erkennen en aanpakken van de mentale belasting zal vervolgens niet alleen bijdragen aan een gezondere relatie, maar ook aan een beter welzijn van moeders en een rechtvaardigere verdeling van de huishoudelijke verantwoordelijkheden.
