Afvallen gaat natuurlijk in de eerste plaats om calorieën: je moet zorgen dat je meer verbrandt dan je opeet. Maar daarnaast speelt wát je eet ook een rol. Volgens nieuw onderzoek zouden mannen en vrouwen zelfs anders moeten ontbijten als ze een paar kilo kwijt willen.
Zitten jij en je partner dus iedere ochtend aan dezelfde bak kwark met muesli, vraag je dan af of dat wel zo’n goed idee is. Want volgens de onderzoekers van de Canadese University of Waterloo zou de stofwisseling van mannen na een vastenperiode gemiddeld beter reageren op een maaltijd met veel koolhydraten, dus muesli of brood. Vrouwen hebben daarentegen meer baat bij een maaltijd met een hoger vetpercentage, denk aan een ontbijt met omelet en avocado.
Weinig data over vrouwen
“Leefstijl is een belangrijke factor voor onze algehele gezondheid”, legt hoofdonderzoeker Stéphanie Abo uit. “We leiden een druk leven, dus het is belangrijk om te begrijpen hoe ogenschijnlijk onbelangrijke beslissingen, zoals wat je eet als ontbijt, invloed kunnen hebben op je gezondheid en energieniveau. Of je nu probeert af te vallen, je gewicht te behouden, of gewoon je energie op peil wil houden, het is nuttig om de invloed van je dieet op je stofwisseling te kennen”, aldus de wiskundige, die een wiskundig model gebruikte van het metabolisme van mannen en vrouwen.
De studie wil een lacune opvullen in het onderzoek naar hoe mannen en vrouwen vet op een verschillende manier verwerken. “We hebben vaak minder onderzoeksgegevens over vrouwenlichamen dan over mannenlichamen”, reageert Anita Layton, hoogleraar toegepaste wiskunde. “Door wiskundige modellen te bouwen op basis van de gegevens die we wél hebben, kunnen we snel veel hypothesen testen en experimenten aanpassen op een manier die niet handig zou zijn met menselijke proefpersonen.”
Vet ontbijt
Maar hoe kan het dan dat vrouwen meer baat hebben bij een vetrijk ontbijt, terwijl mannen beter koolhydraten kunnen eten? “Aangezien vrouwen gemiddeld meer lichaamsvet hebben dan mannen, zou je denken dat ze minder vet verbranden voor energie, maar dat doen ze niet”, zei Layton. “De resultaten van het model tonen aan dat vrouwen direct na een maaltijd meer vet opslaan, maar tijdens een vastenperiode ook meer vet verbranden.” Want belangrijke kanttekening: de onderzoekers deden vier experimenten waarbij mannen en vrouwen twaalf tot veertien uur vastten, met dus een nacht ertussen. Ze kregen allemaal steeds wisselende hoeveelheden vetten en koolhydraten als ontbijt.
Ander vetweefsel
Het verschil tussen mannen en vrouwen zou te maken hebben met verschillen in hun leverfunctie en vetweefsel. “Onze modellen wijzen uit dat verschillen in de opslag en oxidatie van voedingsstoffen in lever- en vetweefsel systemische metabole verschillen veroorzaken. We denken dat sekseverschillen in de glucoseproductie door de lever tijdens het vasten mogelijk het gevolg zijn van de verschillende verwerking van vrije vetzuren, glycerol en glycogeen. We hebben een metabolische route geïdentificeerd, die mogelijk vaker voorkomt in vrouwenlevers, waarbij vetten worden omgeleid naar het koolhydraatmetabolisme om de productie van glucose door de lever te ondersteunen”, schrijven de onderzoekers in hun paper.
Ze hopen in de toekomst complexere versies van hun metabolismemodellen te ontwikkelen en verder te gaan dan alleen sekseverschillen door ook iemands gewicht, leeftijd of fase van de menstruatiecyclus mee te nemen.
